Ağrı Kesicilerin Etkisi Neden İnsandan İnsana Farklılık Gösteriyor?
Hepimiz zaman zaman baş ağrısı, karın ağrısı gibi sıkıntılar çekiyoruz. Bunlar dayanılmaz bir hal alınca da ağrı kesiciler yardımımıza koşuyor. Bazıları hiç işe yaramazken bazıları acımızı şıp diye dindirebiliyor! E tabii 'Ağrı kesiciler insan insana farklı etkilere mi sahip?' sorusu da gündeme geliyor böylece. Peki gerçekten bu böyle mi? Gelin beraber öğrenelim! 👇
Ağrı kesiciler sağlıklı insanların dahi bazen kullandığı acıyı ve ağrıyı hafifletmeye ya da geçirmeye yarayan önemli ilaçlar.
Bazen bir baş ağrısı veya omuz ağrısı günümüzü mahvedecekken bir ağrı kesici alıp hayatımıza devam edebiliyoruz. Ancak bazı ağrı kesiciler şıp diye etki ederken bazıları hiç işe yaramıyor! Peki bu insandan insana farklılaşmanın sebepleri neler? 👇
Aslında ağrı kesiciler de kendi aralarında epey çeşitli.
Bazısı beyne gönderilen ağrı sinyallerini engelleyeme yönelikken bazıları ağrıya sebep olan kimyasalların üretilmesini durdurmaya yarıyor. Yani farklı ağrı kesiciler farklı işlevlere sahip.
Buna benzer şekilde ağrı kesicilerin etkisi insandan insana da değişiyor! Yani ağrı ve acı reseptörleri farklı farklı çalışıyor.
Ağrı denilen olgu tek başına bile karmaşık bir konu ve pek çok faktörden etkileniyor. Bu faktörler arasında ağrının türü, genetik farklılıklar, stresle gelen psikolojik etkiler, duygusal durumumuz, önceki deneyimlerimiz ve ağrıyı ortaya çıkaran sebepler sayılabilir.
Tıp uzmanı olan ve 'ağrı' konusunda çalışmalar yapan Dr. Perry Fine, özellikle genetik faktörlere dikkat çekiyor.
'Her şeyin cevabı biyolojide. İnsanların ilaçlara verdiği tepkiler kişiden kişiye değişkenlik gösterir ve tek ölçütle herkese uygun ilaçlar üretmek imkansızdır. Ağrı reseptörlerimizdeki genetik farklılıklar da bunun asıl sebebidir.'
Ağrı / acı reseptörleri, sinir sistemimizde ağrıyı tanıyan ve beyne haber veren hücrelere verilen ad.
Ağrı kesicilerin kimyasal doğasında gerçekleşen ufacık farklılıklar bile insanların genetiğine bağlı olarak değişen etkiler gösteriyor. Buna kanıt olarak ise 2011 yılında yapılmış olan bir araştırma örnek verilebilir. 👇
Bileşenleri değişen 38 farklı ağrı kesiciyi aynı dozda kullanan 45 bin hastanın geri dönüşleri incelenmiş bu çalışmada.
Biyokimyacı Andrew Moore önderliğinde yapılan araştırmada amaç insanların çoğunluğu için en iyi ve uygun olan ağrı kesiciyi bulmaktı. Sonuç ise beklediklerinin tam tersi yönde gelmişti; bir hastaya iyi gelen ağrı kesici diğeri için azıcık bile etkide bulunmayabiliyordu!
Moore bu sonuç üzerine doktorlara şöyle bir tavsiye vermişti: "İlk kullandığınız ilaç hastanız için işe yaramadıysa başka tür ilaç önermelisiniz."
Bu bakımdan ne yazık ki hastaların ağrı reseptörlerinin nasıl çalıştığına dair genetik test yapmak mümkün olmadığı için deneme yanılma yöntemi kullanmak gerekiyor. Hastanın geçmişinde nelerin işe yaradığı gibi bilgilerin ışığında doktorlar reçete yazmalı.
Ayrıca Perry Fine "fazla doz, daha hızlı iyileşme" mantığının kesinlikle yanlış olduğunun altını çiziyor.
Bu yüzden insanların da kendi kafasına göre ağrı kesici kullanmaması gerekli. Daha az ilaçla veya iki ilacın beraber çalışmasıyla kolayca iyileşebilecekken fazla doz ağrı kesici alıp böbrek ve karaciğerlere zarar vermek mümkün.
Bunlar dışında ağrı kesicilerin etkisini farklılaştıran bir diğer faktör de vücut yapısı ve sahip olunan bazı hasalıklar.
Alınan ilacın yoğunluğu vücudumuzun içerdiği sıvı miktarına ve tabii ki verilen doza göre değişiklik gösteriyor. Daha küçük yapılı bir insana etki eden doz iri birine verildiğinde bu yüzden işe yaramayabiliyor. Çocuklarla yetişkinlerin dozları da ilaçları da bu yüzden farklı.
Karaciğer ve böbreklerinde rahatsızlık olan insanlarda da ağrı kesicilerin etkisi ve dozu oldukça farklı.
Bu organlarda meydana gelen hastalıklar ağrı kesicilerin parçalanması ve kana karışması konusunda da sıkıntılar yaratıyor. Alınan ilacın kimyasalları vücuda karışmadan idrar yoluyla dışarı atılabiliyor.
Sonuçta ağrı kesicilerin etkisi birçok nedenden ötürü kişiden kişiye farklılık gösteriyor.
Sizin için en yararlı olanı seçmek için doktorunuzla görüşmeli ve eğer işe yaramayan ilaçlar kullanıyorsanız bunu haber vermelisiniz.
Bu konuda siz neler düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı bekliyorum! 👇
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Yorum Yazın
Ota boka ağrı kesici kullanınca gerçekten ihtiyacın olduğunda hiç bi işe yaramaz tabii