Ağaç Halkalarını İnceleyen Bilim İnsanları Kozmik Radyasyon Fırtınaları Hakkında Bilinmeyenlere Ulaştı
Her bin yılda bir atmosferdeki karbon-14 üretimi artar ve bu olağanüstü bir şekilde yıkıcı radyasyon fırtınaları oluşturabilir. Gökbilimcilerin buna neyin neden olabileceğine dair teorileri var ancak bu olaylarla ilgili şimdiye kadarki en kapsamlı çalışma, olası nedenleri eliyor ve bu doğa olayını her zamankinden daha gizemli yapıyor. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Üst atmosferdeki nitrojen atomlarına çarpan yüksek enerjili parçacıklar, gezegensel karbon döngüsüne giren ve bitkilere bulaşan radyoaktif karbon-14 üretir.
Bu, eski ağaç halkalarının binlerce yıl geriye giden karbon-14 bolluğunun tarihini ortaya çıkarabileceği anlamına geliyor. Son bin yılda görülen karbon-14 bolluğundaki mütevazı varyasyonlar için bazı açıklamalar yapılabilir, ancak MS 774'te gerçekleşen muazzam artış bilim insanlarını şaşırtmaya devam ediyor. Bununla birlikte, bu ve benzeri olayların nedenini belirlemeye çalışan birçok alandaki araştırmacılar arasında yapılan yeni çalışmalar birtakım engellere takılmakta.
774 senesinin rekor karbon-14 artışı, 2012 yılında Nagoya Üniversitesi'nden fizikçi Fusa Miyake liderliğindeki bir ekip tarafından ağaç halkalarında gözlemlendi.
O zamandan beri bu olaylar, Miyake'nin onuruna onun ismi verilen küresel bir fenomen olarak ortada kaldı. Benzer büyüklükteki küresel olaylar MS 993 ve 660 yıllarında, ve MÖ 5259, 5410, 7176 yıllarında gözlemlendi. Bunlarla birlikte birkaç küçük olay da tanımlanırken, diğer bazıları için bilim insanları tartışmaya devam ediyor. Kaçınılmaz olarak zamanda ne kadar geriye giderseniz, bu tür olayları doğrulamak veya çürütmek için doğru tarihli ağaç halkaları bulmak o kadar zorlaşır.
Queensland Üniversitesi'nden Dr Benjamin Pope, yeni çalışmayı Miyake olayları için şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı araştırma olarak tanımlıyor.
Ancak bu araştırmanın bu olayın nedenlerinin gizemini açıklamak yerine bunları derinleştirdiğini kabul ediyor. Miyake olaylarıyla ilgili ilk tahmin, 1859'daki Carrington Olayının belki de on katı büyüklüğündeki devasa güneş patlamalarının buna neden olduğuydu. Bu gerçekten çok korkutucu bir ihtimal. Carrington Olayı bugün gerçekleşse, uydularımızın, internet kablolarımızın ve elektrik iletim hatlarımızın büyük bir bölümü yok olurdu ve toplum kaosa sürüklenirdi. Bundan daha büyük ölçeklerde neler olabileceğini hayal etmek zor.
Ancak durum buysa, Miyake olaylarının güneş döngüsü zirveleriyle çakışması gerekirdi.
Pope ve ortak yazarlar buna dair herhangi bir kanıt bulamadılar. Alternatif bir açıklama da bunun tam tersini işaret ediyor. Güneş aktivitesi güneş rüzgarını artırır ve Dünya'yı kozmik ışınlardan korumaya yardımcı olur. Pope bunun bir olasılık olduğunu söyledi, ancak ekibi bunu doğrulayacak kanıt bulamadı.
Alternatif olarak, Miyake olaylarının Güneş ile hiçbir ilgisi olmayabilir.
Bunun yerine süpernovalar veya diğer kozmik olaylar tarafından tetikleniyor olabilirler. Yine de hiçbir Miyake olayı, son bin yılın bilinen süpernovalarından herhangi biriyle çakışmadı. Araştırma ayrıca Miyake olayının yakındaki magnetarlardan kaynaklanma olasılığını da sorguluyor, ancak bunun makul olması için Dünya'ya yeterince yakın bir tane magneta bulamadığımızı kabul ediyor. Yazarlar bu olayları açıklayamasalar da, önemli bir şey öğrendiler. En az bir Miyake etkinliği bir yıldan fazla sürmüş, yani diğerleri de yıllarca sürmüş olabilir.
Araştırmanın yazarlarından Qinyuan Zhang yaptığı açıklamada, "Tek bir anlık patlama veya parlama yerine, bir tür astrofiziksel 'fırtınaya' bakıyor olabiliriz" diyor.
Pope bunun muhtemelen iyi bir haber olduğunu söylüyor. Yaptığı açıklamada 'Daha fazla yayılma ve daha az felaket bizim için iyidir, ancak yine de uzun bir süre boyunca sorun yaratabilir' diyor. Pope için bu, önümüzdeki on yıl içinde meydana gelme olasılığı neredeyse yüzde 1 olan olayları anlama ihtiyacını vurguluyor. Elektrik öncesi bir dünya, bugünkü gibi aşırı uzay hava koşullarından etkilenmezdi. Pope, o sırada olanlarla ilgili olabilecek tek belirsiz raporun Anglo-Sakson Chronicle'da MS 774'te 'gün batımından sonra kırmızı haç'a yapılan bir referans olduğunu söylüyor. Bu, Chronicle'da açıklanan tek astronomik olay. Bunun genellikle bir auroraya atıfta bulunduğu düşünülür, ancak Pope'un dediği gibi: “Bir ortaçağ keşişine her şey bir haç gibi görünebilir.'
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın