10 Madde ile Tüm Hayatının Kameralarla İzlendiğini Düşünenlerin Yanılgısı: 'Truman Show Sendromu'
Hiç bir televizyon programının içinde yaşadığınız ve tüm hayatınızın anbean kameralarla kayıt altına alındığı sanısına kapıldığınız oldu mu? Bu son derece gerçek bir rahatsızlık ve adı da 'Truman Show Sendromu'. İşte bu ilginç sendroma 10 maddelik kısa bir bakış:
1. 1998 yapımı, başrolünde Jim Carrey'nin rol aldığı "Truman Show" filmini bilmeyenimiz yoktur.
Filmde, Jim Carrey'nin canlandırdığı Truman karakteri, tüm hayatını bilmeden bir televizyon programının içinde geçirmektedir ve Truman'ın başrolünde olduğu bu programın seti ise tüm şehirdir. Film, Truman'ın yavaş yavaş gerçekleri görmeye başlaması sürecini konu alır.
2. "Truman Show Sendromu" da, tıpkı Truman gibi tüm hayatının izlendiğini, her yerde gizli kameraların bulunduğunu düşünmekle gelişen bir rahatsızlıktır.
Bu sendromdan muzdarip olanlar genellikle başarılı ve göz önünde olan insanlardır. Geliştirdikleri paranoid fantezilerle devamlı kameralarla izlendiklerini ve içinde yaşadıkları dünyanın gerçek olmadığını düşünürler. Aynı zamanda sevdikleri insanların aktör ve aktrisler olduğu ve televizyondaki haberlerin yalnızca onların düşüncelerini kontrol etmek amacıyla kurgulanmış olduğu sanısına kapılırlar. Başlarına gelen her olay ise başka insanları eğlendirmek amacıyla kurgulanmış sahnelerden başka bir şey değildir.
3. Bu sendromun acı örneklerinden birine Avustralyalı Anthony Waterlow isimli adamda rastlanmıştır.
Bu sendrom basit tanımıyla bir psikoza işaret ettiği için elbette çok tehlikeli noktalara ulaşma olasılığı vardır. Tıpkı Waterlow'un durumunda olduğu gibi. Çünkü o, 2009 yılında yakalandığı bu sendrom sebebiyle babasını ve kızını, onun hayatını tüm dünyaya canlı olarak yayınladıklarını düşündüğü için öldürdü. Waterlow'a göre başrolünde yer aldığı bu televizyon programının amacı, onu öldürmek ya da kendisini öldürmeye iknâ etmekti.
4. Bir başka örneğine ise kendisi bir psikiyatrist olan William Johns isimli adamda rastlanmıştır.
Bir gün aniden Florida'daki evini terk eden Johns, New York'a giderek orada iki yaşındaki bir çocuğa ve annesine saldırdığında yakalanmış; ifadesinde ise amacının başrolünde bulunduğu televizyon programının içinden Truman gibi kaçmak olduğunu belirtmiştir.
Bu sendrom hakkında kayıt altına alınan kaynaklara göre bir başka kişi de 9/11 saldırılarının yalnızca onun için gerçekleştirilmiş bir kurgu olduğunu düşündüğü için Manhattan'a gitmiş, ardından Beyaz Saray'a giderek yönetmeni görmek istediğini söylemiştir.
5. Dr. Joel Gold, bu sendromla ilk karşılaşmasını şöyle anlatıyor:
'Meslek hayatım boyunca psikozun pek çok farklı türüyle karşılaştım, o yüzden ilk başta şaşırtıcı olan pek bir şey yoktu. Kendisinin vampir olduğunu düşünen insanlarla bile çalıştım. Ancak birkaç ay içerisinde beş farklı hastamın, 'Doktor Gold, şu Truman Show filmini biliyor musunuz?' sorusunu sorması üzerine, konunun ciddi bir şey olduğunu ve üzerine eğilmem gerektiğini fark ettim.'
6. Dr. Gold, aynı zamanda her ne kadar kulağa ilgi çekici gelse de, bu durumu bir sendrom olarak adlandırmanın doğru olmadığını düşünüyor.
'Delüzyonlar, yani sanrılar, aslında başlı başına bir psikolojik rahatsızlığı ifade etmezler; bunlar yalnızca psikozun çeşitli semptomlarıdır. İnsanların psikoza girmesine sebep olabilen pek çok farklı sebep bulunmaktadır. Örneğin bunama, madde kullanımı, ya da bipolar bozukluk türü nevrozlar, psikozu hazırlayan sebeplerden bazılarıdır.'
7. Dr. Gold bu delüzyonun başka bir ilginç örneğine Scott isimli genç bir adamda rastlamış.
Bugün Scott, Şikago'da yaşayan, 33 yaşında sağlıklı ve başarılı bir adam. Ancak sendromun ortaya çıktığı 2002 yılında henüz üniversite ikinci sınıf öğrencisiymiş ve yaz tatilinde kendinde bir takım değişiklikler fark etmeye başlamış:
'Zihnim çok aktifti ve devamlı kendimle ilgili şeyler düşünüyordum. Yazın ortalarına doğru yoğun bir uykusuzluk çekmeye başladım. Tüm gün evimin verandasında oturuyor ve durmaksızın yazı yazıyordum.'
8. Scott, daha sonra arkadaşlarıyla tatil yapmak için ABD'nin Colorado eyaletine gitmeye karar vermiş.
Genç adam daha sonraları Dr. Gold tarafından teşhis edileceği üzere bipolar bozukluktan muzdaripmiş ve o zamanlar ilk manik episodunu yaşamaktaymış. Tatilde arkadaşlarıyla birlikte ilk kez hallüsinojenik mantar deneyimini yaşamış ve sahip olduğu bipolar bozukluk bu sebeple tamamen 'Truman Show Sendromu'na evrilmiş. Scott, o gece uyuyamamış ve gün doğumunu izlemek için kaldıkları yazlığın çatısına çıkmış.
9. Scott, çatıda hissettiklerini ve ardından yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
'Güneş doğuyordu, etrafıma bakıyordum ve bir anda etrafımın gizli kameralarla çevrili olduğunu fark ettim. Bundan kesinlikle emindim; ben her şeyin merkezindeydim ve muhtemelen tüm hayatım boyunca bu şekilde izlenmiştim. Ailem, arkadaşlarım, öğretmenlerim ve geri kalan herkes yalnızca bu şovun, benim şovumun birer oyuncusuydu. Bu konuda en ufak bir şüphem yoktu. Bunu fark edince çatıdan indim ve yalın ayak sokaklarda gezmeye, aktörleri izlemeye ve bu kurgunun başında bulunan kişiyi aramaya koyuldum.'
10. Dr. Gold, bu rahatsızlığın günümüz dünyasıyla ve popüler kültürle yakından ilişkisi olduğunu düşünüyor.
'Truman Show delüzyonunun, 'kontrol' ile alakalı olduğunu düşünüyorum. Kontrol, delüzyonlarda en sık rastlanan 12 formdan bir tanesidir ve genellikle kişinin düşüncelerinin kontrol edildiğini düşünmesiyle ortaya çıkar. Sokaklarda kameraların bulunduğu, herkesin sosyal medyada kendi hayatını ifşa ettiği ve anlık şöhretlerin hayatımıza girdiği modern yaşamda aslında herkes birbirini izliyor ve aynı zamanda herkes izleniyor. Bu izlenme düşüncesi de insanlar üzerinde kontrol edildiği hissi ile birlikte yoğun bir baskı oluşturuyor. 'Truman Show' delüzyonunun son zamanlarda artış göstermesinin tamamen bununla ilgili olduğunu düşünüyorum.'
Yorum Yazın