Dünya Tarihinde En Yıkıcı Depremlerden Bir Tanesi: 260 Bin Kişinin Ölmesine Neden Olan Büyük Antakya Depremi
13 Aralık 115 tarihinde Antakya'da yine felaket olarak nitelendirilebilecek bir deprem meydana geldi. Depremin şiddeti 7,5 iken 260 bin kişi bu depremde hayatını kaybetti. Dünya tarihinin en yıkıcı depremi olan Büyük Antakya depremini yakından inceledik. Buyurun efendim!
Büyük Antakya depremi, milattan sonra 115 tarihinde meydana geldi. Depremin merkezi ise o dönemlerde Roma İmparatorluğu sınırlarında bugün ise Hatay'ın Defne ilçesi taraflarında yer alıyordu.
Gece saatlerinde meydana geldiği düşünülen depremin büyüklüğü ise 7,5'ti. Yaşanan bu depremin şiddeti ise 11'e denk düşüyordu. Bu da depremin aşırı şiddetli olduğu anlamına geliyor.
Antakya ve çevresinde yaklaşık olarak 260 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden olan deprem, Türkiye coğrafyası sınırlarında en çok can kaybına neden olan deprem olarak kayıtlara geçmiştir.
Büyük Antakya depremi o dönemde bir tsunamiyi tetiklemiş ve tetiklenen tsunami dalgaları Caesarea Maritima limanına ciddi hasarlar vermiştir.
Dönemin Roma İmparatoru Trajan, halefi Hadrianus ve konsül Marcus Pedo depreme savaş sırasında yakalanmış Pedo depremde hayatını kaybetmiştir. Depremden canlı kurtulan diğer isimler ise yaşanan afetten hemen sonra şehri yeniden inşa etmek için gerekli çalışmalara başlamıştır.
Büyük Antakya depremi Ölü Deniz fay zonu üzerinde gerçekleşmiştir. Bu fay hattı son 2 bin yıllık bir sürede çok büyük depremler oluşturmaya devam etmektedir. Fay hattını incelemek isterseniz fay hattının yer aldığı harita görseli aşağıdaki gibidir;
Görselde görüldüğü üzere deprem Afrika levhası, Arap levhası ve Doğu Anadolu fay hattı arasında kalan noktada meydana gelmiştir. Ölü Deniz fay zonu aşağıdaki görselde verildiği gibidir;
Peki biz bu depremi nasıl öğrendik?
Roma İmparatorluğu döneminde yaşamış tarihçi, yazar ve seyyah Cassuis Dio, yaşanan deprem günlerini şu cümleler ile tanımlamıştı;
Antakya, o dönemlerde çok fazla sivilin ve askerin olduğu epey kalabalık bir şehirdi. İmparatorluğu boydan boya gezen bu insanlar, kışı geçirmek için burada bulunuyorlardı. Deprem, gece saatlerinde büyük bir uğuldama ile başladı ve takibinde şiddetli bir sarsıntı meydana geldi. Ağaçlar havaya fırladı ve insanların çok büyük bir kısmı öldü. Depremden sonra yaşanan artçı şoklar, ana depremden kurtulanların bazılarını öldürdü. Roma İmparatoru Trajan, evinden ayrılmayı başardı. Bu depremden sonra Trajan, bir süre emrindekilerle birlikte üstü açık bir hipodromda kaldı. Apameya (bugün Suriye sınırlarında bulunan bir antik kent) kenti de büyük bir yıkıma uğradı. Depremden sonra şehrin restorasyonu Trajan tarafından başlatıldı ama Hadrian tarafından sonlandırıldı.
Trajan'ın o dönemlerde Mezopotamya taraflarında seferde olduğu bilinenler arasındaydı ve Trajan depremden iki yıl sonra vefat etti.
Medeniyet ve kültür sahibi devletlerde yazılı kaynağa verilen önem bu gibi doğal afetler hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlayan en önemli etkenlerden bir tanesiydi. Yani bizim de bugün 115 tarihinde yaşanan Antakya depremi hakkında bilgi sahibi olmamız o zamanın yazılı kaynakları sayesinde gerçekleşiyor.
Yorum Yazın