Yaşadıkları Her İlişkide Karşı Tarafa Zarar Vermeye Yemin Etmiş Manipülatif İnsanların 7 Özelliği
İlişkinizde partnerinizin sadece davranışlarıyla sizi psikolojik olarak bu kadar etkilemesi mümkün mü?
1. Her şeyin sebebi olarak sizi gösterirler.
Olgun ve kendini bilen bir insanın genellikle doğru ile yanlış arasında karar vermesine yardımcı olan ve yanlış olanı tespit edebilen ahlaki bir pusulası vardır. Herhangi bir negatif durumu kabullenmek istemeyen insanlar ise bir konuda yanıldıklarını kabul etmekte güçlük çekerler ve tartışmaya açık bir şey yaparken de yakalandıklarında çoğu zaman suçu başkalarına atarlar. Genellikle partnerlerinin tepkilerinden yanlış yaptıklarını anlarlar ama suçu kabul ederlerse kötü bir duruma düşeceklerini düşünürler. Bu yüzden, çevresindekileri suçlayarak olumsuz özelliklerini başkalarına atarlar.
Patolojik olarak tescilli bir yalancı, kendisi için yalan söylemek çok normal olduğu için herkesin yalan söylediğini düşünür.
Yalancı bir insan partnerini kendisini aldattığıyla suçlayarak kendi sadakatsizliğini örter. Başka birini suçlamak, durumu kendinden saptırmak için uygulanan bir taktiktir. Davranışlarınızı veya kıyafet seçimlerinizi yargılayan bir partneriniz varsa aslında sürekli yalan söyleyen ve sizi aldatan kişi odur. Onu sizi aldatırken bile yakalasanız emin olun sizi suçlar ve sizin açığınız varmış gibi davranır. Sizin dikkatinizi başka bir yöne çekmek için yaptıklarına bir açıklama yapmak yerine kendi suçlarını sanki sizin suçunuzmuş gibi üzerinize atarlar. Kısacası yapmadığınız şeylerle suçlanıyorsanız eğer büyük olasılıkla partnerinizin kendi davranış ve düşüncelerini sizin üzerinize atmaya ve sizi suçlu göstermeye çalışıyordur. Dikkat edin!
2. Bir yakınlaşıp bir uzaklaşırlar.
İlişkinizin başlarında özellikle de yeni yeni sevmeye ve güvenmeye başladığınız zamanlar sıcak-soğuk oyunu oynamak gibi değil mi sizce de? İlişkinin başında henüz her şeyden çok da emin olmadığınız zamanlarda heyecan yaşarsınız. Bazen partnerinize çok yaklaşır zaman zaman da uzaklaşırsınız. Aşk bir ilaç gibidir aslında. İlişkinin başlarında tam olarak güvenememenin getirdiği dopamin ve endorfin hücumuna bağlanırsınız. Güvensizlik karşı tarafı manipüle etmek için kullanıldığında, bu size zarar verecek bir hale gelir.
Bir yakınlaşıp bir uzaklaşmak zaman zaman az da olsa işe yarayabilir.
Ama bahsettiğimiz şey tamamen uzaklaşmak ve karşınızdakinin duygularını manipüle etmek değil tabii ki. Bu durumu kötü yönde kullanmak isteyenler, karşıdakini kandırmak için yaparlar. Gerçek ve karşılıklı güvenin olduğu bir ilişkide bu tür şeylere ihtiyaç yoktur. Karşılıklı güven her zaman daha
önemlidir. Eğer sevgiliniz zaman zaman sizden uzaklaşıp zaman zaman yakınlaşıyorsa ve bunu sürekli sizin duygularınızla oynamak için yaptığını hissediyorsanız, dikkatli olmanızda ve o ilişkiyi bitirmenizde fayda var.
3. Kişinin kendisinden şüphe duymasını sağlarlar.
'Ben öyle bir şey demedim.'
'Uyduruyorsun resmen.'
'Hatırlamıyorsun ama şöyle olmuştu...’’ gibi cümleleri sıklıkla duyduğunuz kişilerdir.
Yetişkin bir birey olduğunuzda rüya ile gerçeği ayırt edebilirsiniz öyle değil mi? Hayatınızla ilgili her ayrıntıyı net bir şekilde hatırlamayabilir ama aklı başında bir birey mutlaka bir şeyin olup olmadığını bilir. Size zarar vermek isteyen insanlar akıl sağlığınızı sorgulamanız için çeşitli oyunlar oynayabilirler.
İngilizce’de ‘’Gaslighting’’ olarak kullanılan bu durum, 1938 İngiliz oyunu Gas Light'tan gelen bir terimdir.
Hikayede bir adam, bir şeylerden bahsederken küçük ayrıntıları kendince değiştirerek, karısını yanlış hatırladığına veya hayal gördüğüne ikna etmeye çalışıyor. Oyunun adı, istismarcı kocanın, karısının kendi algılarından şüphe duymasına neden olmak için hiçbir şey değişmemiş gibi yaparken evindeki ışıkları nasıl kararttığını ima ediyor. Gaslighting, gerçekleri değiştirerek, durumlar ve söylenilenler hakkında yalan söyleyerek, bir çok şeyi inkar ederek birinin gerçeklik algısının sistematik bir şekilde zayıflatılmasıdır. İyi yapılırsa, mağdur kendi deneyimlerine güvenmemeye başlayacak ve neyi hatırladığı ve neye inanması gerektiği konusunda sürekli kafa karışıklığı yaşayacaktır.
İlişkilerde, belli bir argümanı veya suçlamayı ve hatta aynı olayların tamamen farklı bir şekilde hatırlanması ilk bakışta masum görünebilir belki.
Ama durum açıklanamaz hale geldiğinde, kurban kendi akıl sağlığını, anılarını ve tutumlarını sorgulamaya başlar. Gaslighting, manipülasyonun en düşük biçimlerinden biridir gerçeğe olan güvenin kaybolmasına sebep olur. İlişkinizde eğer ‘’uydurma’’ ‘’yok öyle bir şey’’ gibi sözleri sıklıkla duyuyorsanız, kendinizi sorgulamaya başlarsınız. Zamanla deli, depresif, kuruntulu ve hatta şizofren olursunuz. Suçlamalar zamanla o kadar çirkin ve adaletsiz olur ki kendinizi savunamaz hale gelirsiniz ve karşınızdaki yine haklı çıkar. Durum eğer çok ciddi bir boyuta gelirse, olaylar hakkında günlük tutmak, hafızanızın ve zihinsel yeteneklerinizin sağlam olduğundan emin olmak için iyi bir çözüm olabilir.
4. Laf salatası yaparlar.
Siz zarar vermek isteyen insanların bir başka taktiği de, kafanızı tekrarlayan cümleler ve tamamen ilgisiz argümanlarla döngüsel, anlamsız konuşmalarla karıştırmaktır. Normal sıradan bir gün hakkında konuşmaya başlar ve dakikalar içinde kendinizi kürtaj ve ırkçılık konusundaki ahlaki duruşunuzu tartışırken bulabilirsiniz. Bir bakmışsınız ki ideolojilerden, beklenmedik konulardan konuşuyor ve suçlamalara maruz kalıyorsunuz. Bu tür kişiler, herhangi bir hata ya da noksanınızı belli ettiğinizde size hemen diğer yanlışlarınızı da bir liste halinde sıralarlar.
Yapmak istedikleri şey, sizi konudan saptırmak ve konuşmalarıyla yormak.
Bazen bunu zekalarını kanıtlamak için de yaparlar. Başka zamanlarda ise sorumluluk almaktan, yaptıkları bir şeyin suçunu üstlenmekten veya ciddi bir konuşmadan kaçınırlar ama öyle bir şekilde yaparlar ki hiç fark etmezsiniz bile. Bunların tartışmalar değil monologlar olduğunu bilmek önemlidir. Bu tip insanlar
seni sadece dinleyici olarak görür. Böyle bir durumda yapacağınız tek şey kişiyi tanıdıktan ve analiz ettikten sonra tepki vermemek ve sakinliğinizi korumanızdır. Eğer tartışmaya girerseniz, sizi daha fazla tartışmanın ve kaosun içine çekerler. Bu insanlar asla sizi dinlemezler. Bu yüzden tek yol bu insanlardan uzak durmaktır.
5. Hiçbir şeyden mutlu olmazlar.
İnsanlar genelde zorluklarla baş etmeyi severler ve her zaman yeni hedeflere sahip olmak, sürekli gelişmenin harika bir yoludur. Ama değeriniz her zaman yeni bir standarda göre ölçüldüğünde bu böyle olmaz. Negatif insanları memnun etmek imkansızdır ve asla kimseden veya hiçbir şeyden memnun olmazlar. Durum değişse bile yeni karşılaştıkları durumdan da yine memnun olmazlar.
Mesela en basiti sabah kahvelerini içtiklerinde bile bundan memnun olmayabilirler.
Dün çok soğuktu ve bugün çok sıcak derler, yarın da muhtemelen çok şekerli diyeceklerdir. Ya da profesyonel başarılarınızı düşünün mesela. Ne kadar iyi performans gösterirseniz gösterin, daha iyi ve daha fazlasını yapmanız gerektiğinden emin olabilirsiniz çünkü gerçekten o kadar iyi olsaydınız, yapardınız. Böyle düşünürler hep.
Bu tür insanlar sizi yada başkasını takdir etmediklerinde size zarar verebileceklerini bilirler, bu yüzden ellerinden geldiğince böyle yaparlar.
Sizden ne kadar çok şey beklendiğini ve hala orada olmamanızın ne kadar büyük bir hayal kırıklığı olduğunu göstereceklerdir. Terfi ettiğinizde ve sevgilinize bunu haber verdiğinizde sizi eğer içten bir şekilde tebrik etmiyor ve illaki bir kusurunuzu arıyorsa böyle kişilere çok çok dikkat edin. Sizinle sevincinizi paylaşmak yerine, saf kıskançlık ve anlamsız tavırlar gösteriyorsa mutlaka uzak durun.
6. İltifat mı ediyorlar yoksa hakaret mi anlaşılmaz.
Kişiyi yererek övmek, iltifat ile hakaret arasındaki o ince çizgiyi belirsiz hale getiren arada kalmış yorumlardır. Her ikisine de neşe, öfke veya utançla nasıl tepki vereceğimizi bilsek de, tersten söylenmiş bir iltifat kafanızı karıştırabilir. Ne anlama geldiklerinden tam olarak emin olamazsınız. Bu tür bir iltifat pasif-agresif bir hakarettir. Bir hakareti anlamak ve saptırmak kolay olsa da bazen sanki takdir ediliyormuş gibi ters söylenir. Mesela:
Harika görünüyorsun, kilo mu verdin? Yaşına göre iyi görünüyorsun. O kadar güzelsin ki bu iğrenç etek bile sana yakışıyor. Esmerlerden hoşlanıyorum aslında ama bir sarışına göre yine iyisin. Terfi etmişsiniz tebrik ediyorum ama 5 yıl önce olmalıydı.
Cümlenin hangi kısmının gerçek anlam olduğunu ve tam olarak hakaret mi yoksa iltifat mı etti anlamaya çalışırken kafanız karışır.
Gerçek bir iltifat koşulsuzdur. Söylenmek istenen net bir şekilde söylenir! ‘’Harika görünüyorsun.’’ gibi. Ek bilgiye ihtiyaç duyulmaz. Partnerinizin size iltifat mı hakaret mi ettiğini tam olarak anlayamıyorsanız, sahip olduğu diğer özelliklerine bakarak size olan davranışını analiz edin.
İlişkinize sürekli 3. Kişileri dahil eder veya sizi başkalarıyla karşılaştırırlar.
Olgun bir insan ilişkide neyi başkalarıyla paylaşacağını neyi paylaşmayacağını bilirken size zarar vermek isteyen insanların herhangi bir sınırı yoktur. Dışarıdan gelecek ilgiye aç olan bu insanlar dışarıdan ne kadar fazla onay alırlarsa o kadar iyi hissederler. Üçüncü kişiyle ilişkisine dair ayrıntıları paylaşmaktan asla çekinmezler. Bu kişiler, ilişkinin belirli zamanlarında genellikle en uygunsuz ve dahil edilmemesi gereken konulara 3. Kişiyi dahil ederler. Mevcut ilişkilerini daha iyiye götürmeye yönelik bir öneri olarak, eski bir sevgilileriyle birlikte ne kadar harika bir tatil geçirdiklerini veya nasıl bir cinsel hayata sahip olduklarına dair bir karşılaştırma yaparlar.
Ve siz kendinizi şu soruyu sorarken bulursunuz: Neden 3. Şahısları sürekli ilişkimize karıştırıyoruz ki?
Ve ilişkiniz adeta bir aşk üçgeninin içine girer ve kendinizi bununla savaşırken bulursunuz. Hem siz hem de o 3. Kişi manipüle edilir. İlişkinizde
yaptığınız her şeyi başkalarıyla kıyaslamaya başlar. Bunlar eski bir kız arkadaş ya da yemek yapma konusunda annesiyle kıyaslama gibi şeyler olabilir. İlişkinizdeki pasif-agresif veya saldırgan davranış belirtilerini tanımanız ve manipülasyon taktiklerini görmeniz gerekir ve böyle bir durum karşısında savaşabilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey eğer böyle bir ilişki içindeyseniz bu ilişkiyi derhal bitirmektir. Kötüye kullanıldığınız ve taciz içeren bir ilişki içinde olduğunuzu düşünüyorsanız, lütfen yardım alın.
Yorum Yazın