Uzmanlar Gelecek Aylardan Umutlu Değil: Türkiye'de İşsizlik (Gerçekten) Değişmedi mi?
Pandemi başında işten çıkarma yasaklarının başlaması ile işsizlik verilerinde başlayan sabitleme hali pandemi, açılma, normalleşme çok fark etmedi.
Şubat ayı sonunda başlayan Rusya-Ukrayna savaşı bizim iç ekonomideki dinamiklerimizi fazlasıyla etkilerken, TÜİK bugün işsizlik verilerini açıkladı. Bu verilerde işsizliğin değişmediği görüldü. Peki Türkiye'de gerçekten işsizlik sorunu stabil mi?
Ekonomistlerin dünya ekonomisi için de telaffuz ettikleri slagflasyon, slumpflasyon gibi terimlerdeki işsizlik olmayacak mı? Uzmanlara sorduk! Buyrun, Onedio.com'a özel cevaplara!
İşsizlik verisine dair detaylar burada👇
Ocak Ayı İşsizlik Rakamları Açıklandı
Değişiklik olmaması dikkat çekici!
TÜİK'in bugün açıkladığı Ocak 2022 işsizlik verisine göre Aralık 2021 ile arada bir değişiklik yok! MU?
Öncelikle Türkiye ekonomisinde Aralık-Ocak döneminde enflasyon, asgari ücret ve de diğer maaş zamları, enerji fiyatlarına gelen zamlar gibi bir çok etken var. İşgücü maliyetlerinin ve de sabit maliyetlerin de fazlasıyla değiştiği bu iki dönem arasında ÜFE'nin TÜFE'ye geçmemesi gibi yine üretici ve işverenler fedakarlıklarını öne çıkarıp küçülmeye gitmeyerek işçi çıkarmadılar mı?
Uzmanlar ne dedi?
İşsizlik nasıl ölçülüyor?
Temel sorun Türkiye'nin işgücü verilerinin ölçümünde ilk karşımıza çıkıyor. ABD'de haftalık açıklanan veriler bizde 2 ay gecikmeli anket yöntemi ile ölçülüyor.
Yani Mart 2022'de Ocak 2022 verilerini gördük. Bu da henüz tüm zamların tam olarak yansımama hali olarak ilk seçeneği oluşturuyor.
Ardından özellikle 2021 yılının son çeyreğinde kur artışı ile yaşanan oynaklıklar Ocak ayında nispeten durulduğu için dış ticaret tarafında, sanayide üretim kısmında bir artış olduğu düşünülüyor. Bu da işgücüne ihtiyacı doğurduğu için küçülme mevzu bahis olmuyor.
Uzmanlar nasıl inceliyor?
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi BETAM tarafından irdelenen işgücü verilerinde şu detay karşımıza çıkıyor:
İstihdamda 43 binlik azalış ile birlikte işsiz sayısında 21 binlik artış işgücünü 22 bin azaltmış, genel işsizlik oranı da Aralık’tan Ocak’a değişmeyerek yüzde 11,4 seviyesinde sabit kalmıştır.
Buraya kadar anlatılanları toparlamak amacıyla bu iki görsel fikir verecektir 👇
İşsizlik nasıl ölçümleniyor?
Atıl işgücü denilen mor çizgi aslında geniş tanımlı denilebilecek çalışmaya hazır yarın işe başlasa çalışabilir fakat çeşitli nedenlerle bunu yapamayan kesimi yani toplumun gerçek işsizliğini gösteriyor
Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre “Genel işsizlik oranı” Aralık’tan Ocak’a değişmeyerek yüzde 11,4 seviyesinde gerçekleşirken “potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı” 0,1 yüzde puanlık artışla yüzde 19,0’a yükselmiştir. Potansiyel işgücü seviyesi Aralık ayında 272 bin yükseldikten sonra Ocak ayında da 14 binlik artış kaydetmiştir. “Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı” ise Aralık’tan Ocak’a 0,1 yüzde puanlık artışla yüzde 15,7’ye yükselmiştir. Son iki alternatif işsizlik oranın bileşiminden oluşan “Atıl işgücü oranı” ise yüzde 22,8’den yüzde 22,9’a 0,1 yüzde puan artmıştır.
Bugünkü verilerde dikkat çeken bir detay da; tarım işsizliğinin bu mevsimde yüksek olması kaynaklı sorgulanmak durumunda kalıyor.
DİSK'in incelediği işsizlik verilerinde TÜİK ve İŞKUR farkı da dikkat çekiyor!
Siyasetçi Veli Ağbaba da bunu şu şekilde yorumluyor:
Neden işsizlik artmıyor?
Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, sorumuza Türkiye'nin büyümesi ile cevap verdi.
Geçen yıl yüzde 11, son dönemde de yüzde 7'nin üzerinde büyüyen Türkiye ekonomisinde çarkların halen bir şekilde döndüğünü ve bunun sanayi, ihracat ile lojistik taraflarında halen siparişler ile canlı kaldığını açıkladı. Tarımdaki düşüşün muhtemel olduğunu ama bunun bu ayki veride görülemediğini de belirten Aslanoğlu, maliyet artışlarının, büyümenin yavaşlamasının ve özellikle savaş nedeniyle oluşabilecek olan turizmdeki kayıpların gelecek dönemde işsizlik verilerine yansıyacağını da ekledi.
İşsizlik artacak mı?
Yalova Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Baki Demirel de verilerde aslında geniş işsizlik rakamına bakıldığında işsizliğin yüksek olduğunu, veri ölçümleme dolayısıyla verilerin yansımasında farklılık olduğunu iletti. Demirel şunları söyledi:
Bu veriler Ocak ayına ait dolayısıyla tam etki görülmüyor. Mart ayı verilerinde yansımaları daha net görebiliriz. Ayrıca bu sene hem iç talep hem de dış talep yatırımları destekleyici olmayacak. Azalan emek gelirleri ve artan yoksullaşma iç talebi olumsuz etkilerken, ana ticaret partnerimiz AB'de de stagflasyon riski ve artan küresel riskler dış talebi azaltabilir. Yatırımlar talep beklentileri ile şekillendiğinden yatırımların ve dolayısıyla istihdamın olumsuz etkilenmesi yüksek olasılıkla gerçekleşecek. Bu bağlamda işsizlik oranları birkaç ayın ardından artış eğilimi gösterecek. Bundan kaçınmak için genişleyici maliye politikaları ve kamu yatırımlarının artması gerekiyor.
Beklentiler aydınlık değil!
Dünya ekonomilerinde istenmeyen ama beklenen, Türkiye'de de enflasyondaki yükselişle birlikte korkutan slumpflasyon (enflasyonla birlikte ekonomik küçülme) ile stagflasyon (enflasyonla birlikte durgunluk) durumlarında işsizlik verilerinde gelecek dönemde incelemeler daha da artacak gibi görünüyor!
Yorum Yazın