ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUKLARLA MUTLULUK ÖNERİLERİ

Her çocuk gibi üstün zekaya sahip çocukların da bilişsel, sosyal ve duygusal açıdan

desteklenmesi gerekmektedir. Bu anlamda ilk ve en büyük görev tartışmasız

ailelere düşmektedir. 

Bugüne dek yapılan araştırmalar üstün zekaya sahip çocukların bilişsel, duygusal ve aynı

zamanda sosyal bakımdan yaşıtlarından daha farklı bir gelişim düzeyine sahip

olduğunu ortaya koymuştur. Bu özel çocukların akranlarından daha sağduyulu,

yaratıcı veya yönetici ruhlu oldukları göze çarpmaktadır. İşte yaşıtlarından

farklı bazı özelliklere sahip olan bu özel çocukların yetiştirilmesinde dikkat

edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Çocuklarımızın çarpıcı özelliklerini

bir liste halinde sıralarsak  ailelere

çeşitli öneriler sunulabilir.

En başta üstün zekalı çocukların

öğrenmeye olan ilgi ve merakları anne babaları usandırmamalı. Her ne kadar

dünya üzerinde sorulabilecek en garip sorularla karşılaşsalar bile aileler

ellerinden geldiğince çocuklarının soruların cevaplamalı ve çocuklarının

öğrenme şevklerini kırmamalı. Onları geçiştirmeyi denerseniz zaten başarılı

olmanız pek mümkün görünmüyor, çünkü sizin çocuğunuz soru sormaktan yılmayacağı

gibi içi boş cevaplarınızla da tatmin olmayacaktır. Bu nedenle en makul yol

sabırla sorulan soruları mantıklı bir şekilde cevaplamak. Eğer çocuğunuzun

sorduğu soruyu tam olarak yanıtlayamayacağınızı düşünüyorsanız dürüst olup bunu

ona açıkça belirtmeniz daha uygun olacaktır. Sabırlı ve dürüst olun.

Tarihe

ve sanata ilgi duyan ebeveynler için üstün zekalı bir çocuğa sahip olmak ise

bir şans, çünkü sizler müzelere, sergilere, galerilere giderken asla yalnızlık

çekmeyeceksiniz. Çocuğunuzla birlikte oyuncak müzelerini veya tarihi mekanları

zevkle ziyaret edebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun öğrenme hevesi körüklenecek,

öğrendiği ilginç bilgiler onu ruhsal ve sosyal açıdan besleyecektir. Meraklı ve araştırmacı olun.

Üstün zekalı çocukların bir başka özelliği

keşif yapmaya olan ilgileridir. Evde deterjanla toprağı karıştırıp deney

yapmak, pipetleri birbirleriyle birleştirip bir şeyler üretmek, elektrik

devreleri, robotlar tasarlamak onların işidir. Genelde bilim adamı olmak

isterler ve yaratıcı odaklı düşünürler. Bu tür durumlarda geleceğin bilim adamlarını

kısıtlamadan onların özgürce düşünmesine ve keşfetmesine ortak olmak gerekir.

Böylece onun özgüvenini kırmamış ve onun belki de en iyi oyun arkadaşlarından

biri olabilirsiniz. Yapbozlar, maketler, zeka küpleri çocukların akıl yürütme

becerilerini destekleyecektir. Bu tür etkinliklerde ona katılabilirsiniz. Duyarlı olun.

Aile içinde kriz oluşturabilecek

konulardan biri üstün zekalı çocuğun kardeş ve akrabalık ilişkileridir. Bilinçli

ve adil ebeveynler olarak üstün zekalı çocuğunuza evde deney yapması için

mutfağı dağıtmasına izin veriyorsanız aynı şekilde diğer çocuğunuzun kek

çırpmasına göz yumabilmelisiniz. Aksi durumda kardeşler arasında gizli bir

rekabet ve hatta düşmanca tutumlar oluşabilir. Diğer yandan sevilmeme,

dışlanmışlık veya kıskançlık duygularına kapılma baş gösterebilir. Bu tür

duygular hem kardeşe hem de anne babaya karşı hissedilebilir. Anne ve baba

olarak çocukların kabiliyetleri ve ilgi alanları doğrultusunda onlara gereken

yaratıcı ortamı sağlamak gerekmektedir. Kendilerini ifade etmekte ustalaşmış

olan üstün zekalı çocuğunuza aile içinde söz hakkı vermek ona kendisini değerli

hissettirecektir. Böyle bir durumda aynı fırsatı diğer çocuğunuza da vermeyi

unutmamalısınız. Adil olun.

Anne

ve baba olarak çocuğunuzun üstün bir zekaya sahip olması onun hayatın her

alanında başarılı olabileceği veya her sorununu kolaylıkla çözebileceği

anlamına gelmez. Bu konuda ailelerin bilinçli olması gerekmektedir. Üstün

zekalı bir çocuk matematikten en yüksek puanları alsa bile müzik dersinde

notaları öğrenemiyor olabilir. Ailelerin çocukların her alanda başarılı olması

gerektiği gibi dirençli bir düşünceden bir an önce kurtulması gerekmektedir,

çünkü böyle bir düşünce sizi mutsuz etmekle kalmaz, aynı zamanda çocuğunuzda da

kendisiyle ilgili beklenti ve performans kaygısına yol açabilir.  Bu yüzden anne babaların çocuklarının ilgi ve

becerileri hakkında farkındalık sahibi olmaları çok değerlidir. Matematikte çok

başarılıyken neden bir türlü notaları öğrenemediğini sorarak onu

endişelendirmek yerine başarısından ötürü onu kutlamayı denemelisiniz. Makul ve pekiştirici olun.

Sosyal

ve bilişsel bakımdan farklı ilgi ve becerilere sahip olan üstün yetenekli

çocukların ailede ve çevrede daha mutlu olabilmeleri için öncelikle onları en

iyi şekilde tanımak gerekir. Bunu başardığınızda çocuğunuzla ilgili yersiz

beklentilere girmediğinizi, onlara dürüst, adil ve sabırlı davrandığınızı,

destekleyici olduğunuzu fark etmeniz zor olmayacaktır. Mutlu olun.

TÜZDEV Psikologu - Betül KOÇARSLAN