Uluslararası Uzay İstasyonundaki Dedektörler Esrarengiz 'Mavi Jet' Yıldırımlarının Kaynağını Buldu
Bilim insanları nihayet mavi jet adı verilen egzotik bir şimşek türünü ateşleyen kıvılcımı net bir şekilde görüntülediler. Peki bu garip fenomen tam olarak ne? Biz de bu yazımızda bu ilginç doğa olayından bahsediyoruz.
Mavi jetler, gök gürültülü bulutlardan stratosfere doğru fırlar ve bir saniyeden daha kısa sürede yaklaşık 50 kilometreye kadar ulaşabilir.
Sıradan şimşek ve yıldırımlar bir gaz karışımını harekete geçirip alt atmosferde beyaz ışık olarak parlarken mavi jetler, kendilerine özgü mavi renk tonlarını oluşturmak için çoğunlukla stratosferik nitrojeni harekete geçirir.
Mavi jetler yıllardır yüzeyden ve hava araçlarından gözlemlenmekteydi, ancak bulutların üzerine çıkmadan nasıl oluştuklarını tam olarak anlamıyorduk.
Uluslararası Uzay İstasyonundaki aletler geçtiğimiz günlerde, bir gök gürültüsü bulutunun tepesine yakın çok kısa, parlak bir elektrik patlamasından çıkan mavi bir jet tespit etti.
Gök gürültülü fırtınalarla ilgili mavi jetleri ve diğer üst atmosfer olaylarını anlamak önemlidir çünkü bu olaylar radyo dalgalarının havada nasıl hareket ettiğini etkileyebilir.
Çalışmaya dahil olmayan Penn State uzay fizikçisi Victor Pasko, bunun iletişim teknolojilerini potansiyel olarak etkileyebileceğini söylüyor.
Uzay istasyonundaki kameralar ve fotometre adı verilen ışık algılama cihazları tarafından tespit edilen bu mavi jet, Şubat 2019'da Pasifik Okyanusu üzerindeki Nauru adası yakınlarında gözlemlendi.
Kongens Lyngby'deki Danimarka Teknik Üniversitesi'nde atmosferik fizikçi olan Torsten Neubert, “Her şey mavi patlama olarak tanımladığım şeyle başlıyor” diyor. Bu 'mavi patlama', bulutun tepesine yakın, yaklaşık 16 kilometre yükseklikte, 10 mikrosaniyelik bir parlak mavi ışık parlaması. Bu parlama noktasından, mavi bir jet stratosfere kadar fırlıyor ve birkaç yüz milisaniyede yaklaşık 52 kilometre yüksekliğe tırmanmış oluyor.
Neubert mavi jeti oluşturan kıvılcımın, gök gürültüsü bulutunun içindeki özel bir tür kısa menzilli elektrik boşalması olabileceğini söylüyor.
Normal şimşekler, bir bulutun birbirinden kilometrelerce uzaktaki zıt yüklü bölgeleri arasındaki deşarjlardan oluşur. Ancak Neubert, bir bulutta gerçekleşen çalkantılı durumların zıt yüklü bölgeleri birbirine yaklaşık bir kilometre yakınlaştırabileceğini ve çok kısa ama güçlü elektrik akımı patlamaları yaratabileceğini söylüyor. Araştırmacılar yer tabanlı antenler kullanarak gök gürültülü fırtınalardan gelen radyo dalgalarının darbelerinde bu tür yüksek enerjili, kısa menzilli deşarjların kanıtlarını gördüler.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın
Yine sayende bilmediğim bir şeyi öğrendim favori editörüm emeğine sağlık 👏🏻👏🏻