Türkiye’de Çöl Ne Arar Diyenler Buraya: Türkiye’de Mutlaka Görülmesi Gereken Karapınar Çölü
“Türkiye’de çöl mü varmış?” dediğinizi duyar gibiyiz. Ülkemizin en az yağış alan bölgesi olan Karapınar’da 1950'li yıllarda yaşanan toprak erozyonu sonucunda 103 bin hektar alan kuraklaşıyor ve Karapınar çöl arazisi hâlini alıyor. O dönemde yöreden dışarıya yoğun göçler yaşanırken tamamen yok olma endişesiyle ilçeyi taşıma kararı bile düşünülüyor. Maliyet hesapları sonucunda ilçeyi taşımak yerine ağaçlandırmanın daha makul olduğuna karar veriliyor. Türkiye’nin görülmeye değer tek çölü olan Karapınar’ı gelin birlikte inceleyelim.
Karapınar'da çöl oluşumunu meydana getiren sebepler
Karapınar Çölü, Konya'da çölün ismini aldığı Karapınar ilçesinde yer alıyor. Türkiye'nin en kurak arazisi ve yoğun sıcaklık değerlerine sahip bölgelerinden biri olan Karapınar ilçesinde karstik özelliklere sahip araziler yoğunlukta. Yağışın çok az olmasından dolayı toprakta aşınma olayı zamanla artıyor ve böylece toprak erozyonuna sebep oluyor. Topraktan aşınıp dökülen parçalar kumullar hâlini alıp tepeler hâlinde sıralanıyor.
Karapınar Çölü’nün turistik değeri
Ülkemizin tek çölü olması onun en ayırt edici özelliği. Karapınar Çölü dünyadaki yeşil alanı en fazla olan çöllerden. Hem çöl hem yeşilliğiyle uyumlu bir bütün oluşturarak ziyaretçilerini oldukça etkiliyor. Sahra Çölü’ne gitmek isteyip buna imkân bulamıyorsanız Karapınar Çölü’nü tercih edebilirsiniz. Fantastik görünümüyle size değişik duygular yaşatacak olan Karapınar Çölü, orman ve deniz gibi yerlerin fotoğraflarını çekmekten sıkılmış olan fotoğrafçıları ve fotoğraf severleri de oldukça mutlu edecek bir yer. İnsanlar rutin hayatlarına renk katmak için farklı arayışlar içerisinde. Safari de bu arayışlardan birisi. Safari, spor ve adrenalin tutkunları için oldukça önemli. Safarinin Türkiye'de yapıldığı ender yerlerden birisi de Karapınar Çölü. Bu doğa harikası çöl, tüm çeşitliliği ve imkânlarıyla adrenalin meraklısı ziyaretçilerine kucak açıyor.
Beyaz perdede Karapınar Çölü
Evet, yanlış duymadınız. Karapınar Çölü’ne izlediğimiz birçok filmden aşinayız aslında. Ülkemizdeki tek çöl olma özelliği onu filmlerdeki çöl sahneleri için kaçınılmaz kılıyor. Yeşilçam’ın unutulmaz filmlerinden “Tosun Paşa”yı izlemeyen yoktur herhalde. İşte orada geçen yeşil vadi sahneleri Karapınar Çölü’nde çekilmiş. “Derbeder” filminde Ferdi Tayfur’un acılar içinde şarkı söyleyip çölde bir Mecnun gibi gezdiği sahneler de yine Karapınar Çölü’nde çekilmiş. Sinema tarihimizin ilk uluslararası ödülüne sahip olan “Susuz Yaz” filmi de burada çekilmiş. Bunlar yalnızca birkaç örnek. Karapınar Çölü, sinemaseverler için de bu yönüyle oldukça kıymetli.
Çölün yakınındaki obrukları görmeden dönmeyin.
Çölün çevresinde birçok obruk bulunuyor. Obruk, yeraltı suları ve karbondioksitin bir araya gelmesi sonucu oluşan kireç taşından meydana geliyor. Suyun kireç taşının arasından geçerek onu çözmesiyle üst kısmında bir çöküntü oluşuyor ve kuyu benzeri çukurlar meydana geliyor. İşte bu çukurlara da obruk adı veriliyor. Obrukların oluşmasının bir diğer nedeni, tarım ürünleri için gerekli su ihtiyacının yeraltından karşılanması ve zamanla bu suların kuruyup çekilmesi. Karapınar’ın da kurak arazi ve sıcak hava koşulları, orada ekilen tarım ürünleri için sulama zorunluluğunu getiriyor. Yeraltı sularıyla sulanan bu arazilerde, suyun zamanla çekilmesi ve topraktaki çözülme sonucu obruklar meydana geliyor.
Geçmişten günümüze Karapınar'daki koruma ve tarım faaliyetleri:
Karapınar yeşillendirme başarısıyla dünyaya örnek olmuş yerlerden biri. Halk ve devletin beraber yürüttükleri kurtarma çalışmaları, eşsiz güzelliklere sahip olan bu bölgede olumlu sonuçlanıyor. 1959 yılında ağaçlandırma çalışmaları başlatılan bölgede, 160 bin dekar arazinin etrafı çevrilip yeşil alanlar oluşturulmaya başlanıyor. Bu arazilerin 30 bin dekarlık bölümü Türk Silahlı Kuvvetleri’ne veriliyor ve onların da denetimiyle arazide canlandırma çabaları ortaya konuyor. Dikilen ağaçlarla toprak erozyonunun önüne geçilip arazi kayıplarına son verilmek isteniyor. Verimli arazi toprakları olduğu için birçok ürün ekilip hasat edilebiliyor. Ancak son dönemde mısır ekiminin fazla olması su sıkıntısını ve erozyon oranını arttırmaya başlamış. Mısırın kâr oranı daha yüksek olduğu için daha yoğun ekiliyor. Mısır yerine devlet destekli buğday ekimiyle mevcut su miktarını ve toprak yapısını uzun vadede korumak amaçlanıyor. Türkiye'nin biricik çölü Karapınar Çölü, görenleri büyüleyen eşsiz doğası ve ziyaretçilerini sarmalayan farklı atmosferiyle sizleri bekliyor.
Yorum Yazın
Diğer iki filmi bilmiyorum ama Tosun Paşa'nın çöl sahnelerinin İstanbul'daki Kilyos / Ağaçlı sahilinde çekildiğini okumuştum. Filmim tamamı İstanbul'dayken s... Devamını Gör
Galeriyi bölgede pansiyon işleten bir işgüzar hazırlamış herhalde. Tosun Paşa filminin çöl sahneleri Kilyos'ta çekilmişti.