Görüş Bildir
Haberler
Tuhaf, Ürkütücü, Gizemli: 36 Örneğiyle Sanat Tarihinin En Korkunç Yapıtı Gargoyleler

Tuhaf, Ürkütücü, Gizemli: 36 Örneğiyle Sanat Tarihinin En Korkunç Yapıtı Gargoyleler

Taner Bayram
04.10.2016 - 19:04

Tarihleri binlerce yıl geriye uzanan, sanat tarihinin en tuhaf, gizemli, ürkütücü hatta korkunç örnekleri onlar. Gargoylelerden bahsediyorum... 36 örneği ve ardında yatan efsaneler ve sırlarla gargoylelere bir göz atalım.

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

1. Oakland Mezarlığı, Atlanta, Georgia, ABD

1. Oakland Mezarlığı, Atlanta, Georgia, ABD

Gargoyle,  sözcüğü Fransızca  'gargouille'den geliyor. Bu sözcük de Latince bir kökten kaynaklanıyor. Latin kökenli hemen hemen bütün dillerde 'gırtlak' ve 'yutmak' gibi benzer anlamlara sahip.

2. San Juan de los Reyes Manastırı, Toledo, İspanya

2. San Juan de los Reyes Manastırı, Toledo, İspanya

Bu kelimenin yansıma nitelikli olduğunu ve herhangi bir içeceği içerken çıkan 'gurk gurk' sesinden geldiğini belirtelim.

3. Doğal Tarih Müzesi, Londra, İngiltere

3. Doğal Tarih Müzesi, Londra, İngiltere

Gargoyleler esasında 'çörten' olarak kullanılan yapılar.

4. Notre Dame Kathedrali, Paris, Fransa

4. Notre Dame Kathedrali, Paris, Fransa

'Peki çörten ne?', diye sorduğunuzu duyar gibiyim. 

Çatıların çevresinde biriken yağmur sularını duvar temelinden uzağa akıtan, saçak kenarından dışa doğru uzamış oluklara çörten adı veriliyor.

5. Köln Katedrali, Köln, Almanya

5. Köln Katedrali, Köln, Almanya

Böylece gargoylelerin tabir-i caizse suları 'yutan' ve açık ağızları aracılığıyla drenajı sağlayan heykeller olduğunu anlıyoruz.

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

6. Quito Katedrali, Quito, Ekvator

6. Quito Katedrali, Quito, Ekvator

Gargoyleleri -başta katedral ve kiliselerde olmak üzere- genellikle gotik yapılarda görüyoruz.

7. Palau de la Generalitat de Catalunya, Barselona, İspanya

7. Palau de la Generalitat de Catalunya, Barselona, İspanya

Gargoylelere Eski Mısır, Çin, Roma ve Antik Yunan mimarisinde de rastlanmasına karşın, özellikle orta çağ Fransa'sında yaygınlık kazanmış ve gotik mimarinin tipik özelliklerinden biri haline gelmiş.

8. Yasak Şehir, Pekin, Çin

8. Yasak Şehir, Pekin, Çin

Genellikle granitten yapılan bu grotesk (hem komik hem çirkin öğeleri bir arada bulunduran) oyma taşlar çok değişik şekillerde tasvir edilmiş.

9. Mont Saint-Michel – Normandiya, Fransa

9. Mont Saint-Michel – Normandiya, Fransa

Tabii işin bir de 'efsane' kısmı var:  7. yüzyılda geçen bir ortaçağ efsanesine göre Le Gargouille adında ağzından alev fışkırtan bir ejderha her yıl Seine Nehri yakınlarındaki mağarasından çıkıp ortalığı yakıp yıkıyormuş.

10. Vaşington Ulusal Katedrali, Vaşington, ABD

10. Vaşington Ulusal Katedrali, Vaşington, ABD

Rouen'li köylüler de ejderhayı yatıştırmak için bir mahkumu kurban ediyorlarmış. Bir gün cesur bir rahip köylülere canavarın yok edilmesi karşılığında kilise yaptıracağını ve hepsini tekrar vaftiz edip günahlarından arındıracağını vaadinde bulunmuş.

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

11. St. Nicholas Kilisesi, Lüneburg, Almanya

11. St. Nicholas Kilisesi, Lüneburg, Almanya

Köylüler büyük uğraşılar sonucunda ejderhayı yakalamışlar ve başı-boynu hariç yakmışlar (Rouen'li köylüler bu yakma işine iyice alışmış olacaklar ki daha sonraları Jeanne d'Arc'ı da yakmışlar). Ejderhanın başını ve boynunu da kilisenin duvarına asmışlar. İşte gargoyle efsanesi buradan geliyormuş...

12. Peace Tower on Parliament Hill, Ottawa, Kanada

12. Peace Tower on Parliament Hill, Ottawa, Kanada

Efsanevi ve hayali yaratıklar, hayvanlar ve çirkin insan yüzleri de sıklıkla kullanılan Gargoyle figürleri arasında.

13. Marble Kilisesi, Bodelwyddan - Clwyd, Galler

13. Marble Kilisesi, Bodelwyddan - Clwyd, Galler

Hayvan figürlerinden en çok kullanılanlarından maymun, yedi ölümcül günahtan tembelliği simgeliyormuş. Yılan kıskançlığın, kurt açgözlülüğün, domuz öfkenin, keçi şehvetin simgesiymiş. Aslan çok kullanılmıyormuş ama kibrin simgesi niteliğindeymiş. 

Köpek ise sadık bilinmesine karşın aç olduğunda evlerden yiyecek çaldığı için şeytana karşı savunmasızlığı temsil ediyormuş.

14. Köln Katedrali, Köln, Almanya

14. Köln Katedrali, Köln, Almanya

Peki gargoyleler neden bu kadar çirkin?

15. Notre Dame Katedrali, Paris, Fransa

15. Notre Dame Katedrali, Paris, Fransa

Ortaçağda okuryazarlık oranı düşük olduğundan görünüş son derece önemliydi. Dolayısıyla gargoyleler kiliselerde insanlara mesaj vermesi için kullanıldı.

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

16. Reims Katedrali, Reims, Fransa

16. Reims Katedrali, Reims, Fransa

Neydi peki bu mesaj?

Birer kötülük imgesi olan gargoyleler aracılığıyla kiliseye gelen insanlara onları bekleyenleri göstererek hesaplaşma gününün yakın olduğunu hatırlatmak ve dine bağlılıklarını sağlamlaştırmaktı.

17. Vaşington Üniversitesi, Seattle, Vaşington, ABD

17. Vaşington Üniversitesi, Seattle, Vaşington, ABD

Ayrıca bu yaratıkların varlığının - kötülüğe karşı eş derecede kötülük sunarak - kötülüğü kilise duvarlarının dışında tuttuğu düşünülmekteydi.

18. Sidney Üniversitesi, Sidney, Avustralya

18. Sidney Üniversitesi, Sidney, Avustralya

Gargoyleler, istenmeyen ruhları ve kötülükleri savuşturmak için nöbet tutuyorlardı. İnanışa göre gargoyleler geceleri insanlar uykuya daldığında canlanıyor, güneş doğduğunda tekrar taş hâline geliyorlardı .

19. Amboise Şatosu, Amboise, Fransa

19. Amboise Şatosu, Amboise, Fransa

Bazıları ise bu tuhaf eserleri sevmemişler ve putperestlik olarak değerlendirmişlerdir.

20. Princeton Üniversitesi, New Jersey, ABD

20. Princeton Üniversitesi, New Jersey, ABD

Şimdi başka gargoyle örnekleri ile sizi baş başa bırakalım.

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

21. Winchester Katedrali, Winchester, İngiltere

21. Winchester Katedrali, Winchester, İngiltere
twistedsifter.files.wordpress.com

22. Biltmore Estate, Kuzey Karolina, ABD

22. Biltmore Estate, Kuzey Karolina, ABD

23. Nidaros Katedrali, Trondheim, Norveç

23. Nidaros Katedrali, Trondheim, Norveç

24. Santa Eulalia Katedrali, Barselona, İspanya

24. Santa Eulalia Katedrali, Barselona, İspanya

25. Palma Katedrali – Palma, Mallorca, İspanya

25. Palma Katedrali – Palma, Mallorca, İspanya
twistedsifter.files.wordpress.com
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

26. Magdalen Koleji, Oxford, İngiltere

26. Magdalen Koleji, Oxford, İngiltere

27. Zagreb Katedrali, Zagreb, Hırvatistan

27. Zagreb Katedrali, Zagreb, Hırvatistan

28. Vaşington Ulusal Katedrali, Vaşington, ABD

28. Vaşington Ulusal Katedrali, Vaşington, ABD

29. Sant Pau Hastanesi, Barselona, İspanya

29. Sant Pau Hastanesi, Barselona, İspanya

30. Westminster Manastırı, Londra, İngiltere

30. Westminster Manastırı, Londra, İngiltere
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

31. Palau de la Generalitat de Catalunya, Barselona, İspanya

31. Palau de la Generalitat de Catalunya, Barselona, İspanya

32. St Mary’s Katedrali, Edinburgh, İskoçya

32. St Mary’s Katedrali, Edinburgh, İskoçya

33. Notre Dame de l’Épine, Marne, Fransa

33. Notre Dame de l’Épine, Marne, Fransa
twistedsifter.files.wordpress.com

34. Plummer Binası, Rochester, Minnesota, ABD

34. Plummer Binası, Rochester, Minnesota, ABD

35. Cheshire, İngiltere

35. Cheshire, İngiltere
İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

36. Amboise Şatosu, Amboise, Fransa

36. Amboise Şatosu, Amboise, Fransa

Manevî açıdan kim nasıl değerlendirirse değerlendirsin, estetik açıdan gargoylelerin sanat tarihinin en sıra dışı örneklerinden olduğunu kolaylıkla söyleyebiliriz.

Kaynaklar

1 2 3

Siz gargoyleler hakkında ne düşünüyorsunuz?

Onedio IQ'yu Facebook'tan takip etmeyi unutmayın!

Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Reklam
BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER!
147
69
13
9
7
2
2
Yorumlar Aşağıda
Reklam
ONEDİO ÜYELERİ NE DİYOR?
Yorum Yazın
FERO

Türkçe de Çörten dediğimiz yapıların esasında Anadolu Selçuklu dönemi yapılarında da oldukça fazla rastlanır Bugün Kayseri, Konya, Kırşehir ve sivas gibi şeh... Devamını Gör

psipsikolog

teşekkürler çok güzel bir galeri

çizgi filmi vardı küçükken izlerdim :) hatırlayan?