Somalı Kadınların Rengi Siyah

Soma'daki maden faciasında eşini kaybeden ana sınıfı öğretmeni Hidayet Tokgöz, Soma'daki annelerin yaşadıkları tüm acıların yanı sıra toplumsal baskı altında olduğunu, 'Sen şehit eşisin nasıl böyle renkli giyersin' derler diye kendilerine renkli bluz bile alamadıklarını söyledi.Manisa'nın Soma ilçesinde, geçtiğimiz 13 Mayısta yaşanan, 301 madencinin yaşamını yitirdiği facianın yıldönümü ve anneler günü nedeniyle Türk Eğitim Derneği (TED) tarafından 'Soma'da anne olmak' konulu panel düzenlendi. Panele katılan, faciada eşini kaybeden 3 çocuk annesi Leyla Çambal ve 1 çocuk annesi Hidayet Tokgöz'ün anlattıkları salonda bulunanları gözyaşlarına boğdu.TED tarafından düzenlenen, moderatörlüğünü gazeteci İsmail Küçükkaya'nın yaptığı panelde Somalı anneler Hidayet Tokgöz ve Leyla Cambal'ın yanı sıra sanatçı Filiz Akın ve Hacettepe Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferhunde Öktem yer aldı.'Soma'daki anneler mutsuz, amaçsız'Kazada elektrik ustası eşini kaybeden ana sınıf öğretmeni Hidayet Tokgöz, konuşmasında Soma'daki anneleri şöyle anlattı; 'Soma'daki anneler mutsuz, amaçsız. Soma'daki anneler çok yalnız. Soma'da anneler artık bedenen varlar ama ruhen yoklar. Soma'daki anneler artık evlatlarının en çok sevdiği yemeği bile pişirmiyorlar. Pişiremiyorlar, çünkü yiyecek evladı yok. Soma'daki anne haykırıyor; 'Keşke evladım yaşasaydı, bana her gün anneler günü olsaydı.' diyor. Soma'daki anneler ve eşler artık dayanılması çok zor acılar yaşıyorlar. Bir yandan eşin yokluğu, bir yandan yetiştirmesi gereken çocuklar. 'Ve biz şimdi ne yapacağız kaygısıyla sağlıklı gelişemiyorlar.''Anneler, eşler renkli bluz bile giyemiyorlar'Soma'daki eşlerin ve annelerin toplumsal baskı altında olduklarını söyleyen Tokgöz, 'İnanın kendilerine renkli bir bluz bile giyemiyorlar. Çünkü neden; 'şimdi bize bak bak renkli giymiş' derler diye. 'Sen şehit eşisin nasıl böyle renkli giyersin' derler diye toplumsal baskı altındalar.' dedi.'3 yaşındaki oğlum resimlerinde siyahı kullanıyor'Aynı zamanda bir öğretmen olduğunu söyleyen Tokgöz, 'Bu yıl çok garip bir öğretmenler günü hediyesi aldım. Öğrencim beni çizmiş. Detaya baktığımda gözümde gözyaşı. Evet çünkü ağlayan bir öğretmeni var. Benim babası madenci olan öğrencilerim de var. Çocuklar özellikle de benim 3 yaşındaki oğlum Selim resimlerinde siyahı kullanıyor. Çünkü o da farkında.' dedi.Oğluyla yaşadığı diyalog herkesi ağlattıTokgöz'ün 3 yaşındaki oğlu Selim ile eşi hakkında yaşadıkları bir diyaloğu anlatması salonda bulananların çoğunu ağlattı. Diyalog şöyle; ''Babamı çok özlüyorum anne' dedi. 'Ben de çok özlüyorum oğlum' dedim. 'Ama gelmeyecek' dedi. 'Biliyorum oğlum gelmeyecek' dedim. Bana yine bir gün 'Anne biliyorum gelmeyecek ama sen ona çarşıdan bir pasta alsan doğum günü yapsak, sürpriz desek. Tamam anne, sustum sustum biliyorum gelmeyecek, babam gelmeyecek. O cennette değil mi?' İşte bir anne buruda yıkılıyor. Evladına açıklama yapamıyor.' Soma'da dul olmanın da çok zor olduğunu sözlerine ekleyen Tokgöz, 'Türk toplumunda yalnız bir kadın olarak şimdi öyle bir vasfım da var. Üzerimizde toplumsal baskıyı atamıyoruz. 'İnsanlar şimdi bize ne der?' baskısını üzerimizden atamıyoruz' dedi.'Onlar beni anlar, ben onları anlarım'Kazada emekli olmasına rağmen çalışmaya devam eden eşini kaybeden 3 çocuk annesi Leyla Çambal, eşinin sadece çocukları okusun diye çalıştığını belirterek, 'Hep 'keşke o gün uyuya kalsaydım da işe göndermeseydim' diyorum. Benim eşim öleli bir sene oldu. Bir senedir kendim için hiçbir şey istemedim, düşünmedim. Sadece çocuklarım, çocuklarım… Bende bir şey oluştu. Artık hep şehit aileleriyle görüşmek istiyorum. Onlar beni anlar, ben onları anlarım.' dedi.'Eşimi maden değil sorumlular öldürdü'Artık hayatında madenle ilgili bir şey duymak istemediğini belirten Çambal, 'Benim eşimi maden değil, sorumlular öldürdü. Ölüm her yerde var. Ben eşimin ölümüne değil, bile bile ölüme gönderilmesine üzülüyorum. Sorumluların hak ettikleri cezaları almalarını istiyorum. Ben çocuklarımı maden sayesinde okuttum. Madenin bununla ne ilgisi var? Sorumlu olanlar doymadılar. Ne kömüre ne paraya doydular. 301 can aldılar inşallah bundan sonra doyarlar.' dedi.'Benim aldığım maaş onun ayakkabı parasına yetmez'Adaletin yerine gelmesini beklediğini belirten Çambal, 'Ben iki gün mahkemeye katıldım, bir daha da katılmadım. Niye katılmadım biliyor musunuz? Madenin patronun orada çıkıp dedi ki, 'Ben mağdurum bir gelirim yok' Bir geliri yokmuş onun. Size soruyorum, benim gelirim ne? O, 301 kişiyi geri getirebilirse biz maaşlarımızı ona verelim. Nasıl geliri yokmuş, keşke bunu söylemeseydi. Benim aldığım maaş onun ayakkabı parası olmaz.' dedi. Çambal, eşinin ölümünden sonra kendisine bağlanan maaşın sorulması üzerine, '350 lira' dedi. Çambal, 'Maaşı aldığımda benim en zoruma giden şey, eşimin bedelinin 350 lira olduğunu düşünmem oldu. Eşimin bedeli 350 lira mı?' diye sordu.'Benim eşim hiç ayakkabı eskitmedi'Çambal, salondakilerin gözyaşlarına boğulmasına neden olan konuşmasını şöyle sürdürdü; 'Bana verilen para onların ayakkabı, gömlek parası etmez. Benim eşim hiç ayakkabı eskitmedi. Çünkü ayakkabı giymiyordu, hep çizme giyiyordu. Sabah madene gidiyordu akşam gelip yatıyordu. Başka hiçbir yere gidemiyordu. İnanın benim eşim senede sadece bir ayakkabı alıyordu. Hep çocuklarına harcıyordu. Ölümüne değil, onun kalbine yok sürene üzülüyorum.' Panelde konuşan Hacettepe Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferhunde Öktem de konuşmasında Soma'da yakınlarını kaybetmiş insanlara psikolojik destek verilmesi gerektiğini söyledi.'Sorumsuzların yaptıkları her zaman yanlarına kar kalıyor'Panelden önce açılış konuşmasını yapan TED Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu, facianın ardından babalarını kaybeden ve eğitim-öğretimini sürdürmekte olan çocuklara eğitim bursu, psiko-sosyal destek ve eğitim materyali desteği sağlamak için, düzenledikleri 'Soma'ya El Ver' kampanyasının değerlendirmesini yaptı. Kampanya kapsamında 150 aileyi ziyaret ettiklerini ve 186 öğrencinin eğitim masraflarını karşıladıklarını söyleyen Pehlivanoğlu, 'Türkiye'de maalesef çok küçük mutlu bir azınlıkla ülkenin mutlu olacağını düşünüyoruz. Sorumsuzlukları yapan sorumsuzların her zaman yaptıkları yanına kâr kalıyor' dedi.DHA