Putin Hamlelerini Hazırlamış: Rusya Yaptırımları Nasıl Aşacak?

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırı başlatması ile dünyada yeni bir döneme girilirken, öncesinde açıklanan yaptırımların ağırlıklı finans sektörünün ve oligark kesimi hedef alması Putin'i durdurmadı.AB tarafından yapılan açıklamada yaptırımların sertleşeceği belirtilirken, Putin hamlelerini bir satranç ustası gibi hazırlamış ve bu yaptırımları umursamıyor gözüküyor.Rusya'nın planı ne?Rusya’nın Ukrayna’daki Donbass bölgesi ile ilgili hazırlıklarını duyurması sonrası ABD ve AB tarafından Moskova’ya yönelik yaptırım paketleri açıklandı. Müttefiklerin finansal olarak Moskova’ya ne kadar baskı uygulayabileceği ise belirsizliğini koruyor. Uzmanlar da yaptırımların Rusya’ya etkisinin sınırlı olacağını belirtiyor.ABD, Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere, öncelikle Rusya’nın finans sektörünü hedef aldı. İngiltere salı günü beş Rus bankasına yaptırım uyguladı. Washington iki banka ve yan kuruluşları PSB ve Vnesheconombank’ın (VEB) Rusya ordusunu desteklemedeki rollerini öne sürerek listede bu iki kuruma yer verdi. Ancak Rusya'da sermayenin bir kısmının daha önce ülkeye geri döndüğü biliniyor. Yaptırım uygulanan kısımların Rus oligarklarla sınırlı olması nedeniyle ekonomi üzerinde sınırlı bir etkisi olması bekleniyor.Bugün AB tarafından yapılan açıklamada ise yaptırımların güçleneceği açıklandı. AB Komisyon Başkanı von der Leyen ve AB Yüksek Temsilcisi Borrell birlikte yaptıkları açıklamadı bugün yeni yaptırımların açıklanacağını belirtti.Yaptırım uygulanan kısımların Rus oligarklarla sınırlı olması nedeniyle ekonomi üzerinde sınırlı bir etkisi olması bekleniyor.Bugün AB tarafından yapılan açıklamada ise yaptırımların güçleneceği açıklandı. AB Komisyon Başkanı von der Leyen ve AB Yüksek Temsilcisi Borrell birlikte yaptıkları açıklamadı bugün yeni yaptırımların açıklanacağını belirtti.Türkiye gazetesinin haberine göre, bu iddiaların ilk nedeni, daha önce hiç 1,5 trilyon dolarlık bir ekonomiyi küresel ticaretten kesme planının yapılmamış olması. İkincisi de Vladimir Putin’in bütün adımlarını bugünleri düşünerek atması.Doğalgazda Avrupa’nın elini kolunu bağlayan Putin, petrol üreticisi olmanın avantajını kullandı. Rusya bugün dünyanın en büyük petrol, doğalgaz, bakır, alüminyum, paladyum ve diğer önemli emtia ihracatçıları arasında yer alıyor.Rusya küresel petrol piyasasının yaklaşık yüzde 10’unu elinde tutuyor. Avrupa önümüzdeki aylarda Rus ithalatı olmadan ayakta kalabilirken, uzun vadede ciddi ekonomik bozulmaya neden olabilir.Rusya dünyanın en büyük buğday ihracatçısı ve Ukrayna ile birlikte toplam temel tahıl ihracatının dörtte birini oluşturuyor. Emtia tarafındaki fiyat artışları, enflasyonu tetikleyecek ve satın alma gücüne azaltacağı için birçok ülkede hükûmetleri zora sokacak.Rusya’nın ticarete olan bağımlılığı son 20 yılda azaldı. Rusya’nın ihracat destinasyonları değişti. Çin, en üst kategoriler arasında cep telefonları, bilgisayarlar, telekomünikasyon teçhizatı, oyuncaklar, tekstil, giyim ve elektronik parçalar ile Rusya’nın en büyük ithalat tedarikçisi olmaya devam ediyor.Batı, henüz hizmete girmemiş olan Kuzey Akım 2 boru hattının sembolik olarak askıya alınmasının ötesinde, enerji alanında kendini kurtaracak adım atmadı. Bu da kıtayı Rusya’ya bağımlı hâle getirdi. 2014 yılında Kırım’ı ilhak eden Rusya, yeteri büyüklükte yaptırımla karşılaşmadı. Bu da Putin’i cesaretlendirdi.Beyaz Saray, Rusya’nın günlük döviz işlemlerinin yüzde 80’inden fazlasının ve ticaretinin yarısının dolar cinsinden yapıldığını belirterek, Rusya’nın finans sektörüne yönelik aldığı yaptırım kararının bundan sonra nasıl bir etki oluşturacağı belirsiz.Rusya'nın Merkez Bankası rezervlerinde son yıllarda artış ve rezerv ağırlığındaki dönüşüm biliniyordu. Son 5 yılda Rusya'nın rezervleri 640 milyar dolarla rekor kırarken, yabancı paraların ağırlığı yüzde 89'dan yüzde 74'e kadar geriledi. Dolar tarafında azalış euro ve yuana dönüştü. Ayrıca rezervlerdeki altın miktarı 3 kattan fazla artarak 41 milyar dolardan 132 milyar dolara çıktı ve rezervlerdeki payı yüzde 22'ye ulaştı. Eski Dünya Bankası yetkilisi Harry Broadman, yeni yaptırımların Rusya’yı Pekin ile dolar cinsinden olmayan ticari bağları güçlendirmeye sevk edeceğini öne sürdü. Broadman “Yaptırımlarla ilgili sorun, özellikle Rusya’nın olduğu petrol üreticisini içeren sorun, sistemde sızıntı olacak” dedi ve Çin’in Rus petrolünün en büyük müşterisi olacağını kaydetti.Batılı güçler, Rusya’yı finansmandan mahrum bırakmayı, para toplamak veya borcunu yeniden finanse etmek için sermaye piyasalarına erişimini engellemeyi amaçlıyor. Bu, Rus rublesinin değerine ağırlık verecek ve böylece sıradan Rusların ithal malları satın alma gücünü kısacağı tahmin ediliyor. ABD’nin Rusya’yı birçok ülkeyle finansal işlemi imkânsız kılacak uluslararası banka işlem sistemi SWIFT’den çıkarmak gibi bir planı da var. Ancak bunun hâlâ masada olduğu belirtiliyor.Joe Biden’ın Rusya’ya mal göndermek isteyen şirketlerin ABD’den lisans almasını zorunlu kılacak bir taslak üzerinde çalıştığı belirtiliyor. Tedbirler, lazerlerden telekomünikasyon ekipmanına ve deniz ürünlerine kadar her şeyi hedef alan ilk ihracat kontrol cezaları paketinin bir parçası. İhracat kontrol paketinde yer alan en kapsamlı tedbirin, Çinli telekom devi Huawei’e getirilen kısıtlamalara benzer olduğu belirtiliyor. Buna ek olarak, Rus ordusuyla bağlantılı olduğu belirlenen bazı uçak üreticileri de kara listeye eklenecek.