'Orta Çağ' Denince Aklınıza İlk Gelen Ama Yanlış Olan 20 Bilgi
Orta Çağ denince aklınıza hemen filmlerde gördüğünüz, iğrenç, vahşi, hastalıklı, kokan, rezil, cehaletin kol gezdiği bir manzara geliyor biliyoruz, çünkü biz de öyle düşünüyoruz. Tamam size burada Orta Çağ’ı savunacak değiliz, gerçekten kötü bir çağ ama hakkını da yemeyelim, bize anlatılan her şey de doğru değildi. Neleri yanlış biliyorsunuz gelin düzeltelim.
1. Orta Çağ demek cehalet demektir!
Aslında tam da öyle değil, bakmayın Orta Çağ’ın anlatıldığı filmlerde insanların cehaletten kırıldığına, Cambridge, Oxford gibi üniversitelerin, Machiavelli, Dante gibi düşünürlerin hepsinin temeli Orta Çağ.
2. Roma İmparatorluğunun çöküşünün ardından İtalyan Rönesansına kadar büyük bir kültürel ve ekonomik çöküş yaşandı, bu yüzden Orta Çağ “Karanlık Çağ” olarak anılır.
Orta Çağ’ın “karanlık çağ” olarak adlandırıldığı çok az belge mevcuttur ve onlarda da Karanlık Çağ kavramı bu dönemin çok iyi bilinmediğine, gizemine karşılık gelecek şekilde kullanılmıştır. Yani karanlık çağ aslında o dönemin kötülüğünü, vahşetini, cahilliğini anlatmak için değil, bilinmez olduğunu vurgulamak için kullanılmıştır. Ancak popüler kültür işte her şeyi yanlış anlamakta üstüne yok.
3. Orta Çağ’da insanların hepsi dünyanın düz olduğunu inanıyordu.
Hayır, öyle bir şey yok! Her ne kadar o dönemde bilim ve eğitim büyük oranda kilisenin kontrolünde olsa da gayet cesur ve yürekli bilim insanları vardı ve onlar dünyanın yuvarlak olduğunu savunuyor hatta çevresi konusunda tahminler bile yapıyorlardı. Yani herkes dünyanın yuvarlak olduğuna inanıyordu diyemeyiz, kaldı ki bugün bile hala TV’lerde dünya dönmüyor, yuvarlak değildir vb zırvaları savunanları görmüyor muyuz?
4. O zaman Dünya’nın evrenin merkezi olduğuna inanıyorlardı.
Hayır, bu da yalan. Kopernik bu dönemde çürüttü bu inanışı, Gallileo’nun engizisyon ile mücadelesini de unutmayalım.
5. Kadınlara hayvan muamelesi yapılıyordu.
Tamam, kadın hakları çok iyi seviyedeydi demek mümkün değil, ancak sizin sandığınız gibi kadınların hayvan muamelesi gördüğünü söylemek de doğru değil. Avrupa’yı homojen olarak düşünmek bugün olduğu gibi mümkün değil ancak geniş bir kısmında kadınların sabah akşam zulüm gördüğünü söylemek yanlış olur.
6. Orta Çağ’da her yerde vahşet vardı.
Tarihin herhangi başka bir diliminde Orta Çağ’dan daha az vahşet vardı demek mümkün değil. O zamanlarda ve öncesinde dünyanın her yeri kuralsız ve medeniyetten yoksundu. Ancak Orta Çağ’a özgü özel bir vahşetten bahsedebilecek kanıtlar yok elimizde.
7. Köylüler eşek gibi çalışıyordu.
Köylü olmak bugün bile zorken Orta Çağ’da köylüler çok rahattı diyecek değiliz. Ancak köylüler o zaman da eğlenmesini, kendine vakit ayırmasını biliyordu. Dama, satranç gibi oyunların kökeni Orta Çağ’dır.
8. Pis pis kokarlardı, asla yıkanmazlardı.
Sizin bu genelleştirmelerinizden bıktık vallahi. Emin olun Orta Çağ’da yıkanmayan insan ortalaması bugünkünden fazla değildi. Mesela Orta Çağ’dan günümüze gelen şu Fransız özdeyişine bir bakalım: Avlanmak, oynamak, yıkanmak, içmek - Yaşamak budur! Gördüğünüz gibi adamlar yıkanmayı ilk dörde koymuş.
9. Yiyecek yoktu, insanlar açlıktan kırılıyordu.
Elbette Orta Çağ’da kıtlık ve kuralık vardı, ama bugün yok mu? Emin olun bugün açlıktan ve susuzluktan ölen insan sayısı Orta Çağ’a kıyasla çok daha fazla. Açlık insanlığın kurtulamadığı sorunların başında geliyor, Orta Çağ neden bundan muaf olsun ki?
10. Ölüm cezaları çok yaygındı.
Günümüzden hiç de farkı yoktu. Bugün Amerika, İran, Kuzey Kore, Çin çok sayıda idama ev sahipliği yapıyor. Orta Çağ’ın tek farkı idam yöntemlerinin biraz vahşi olması olabilir.
11. Kilise gerçeklerin öğrenilmesini istemiyor onları kilit altında tutuyordu.
Öyle bir şey yok, bunun için çalıştıklarını söyleyebiliriz ama yukarıda bahsettiğimiz büyük eğitim öğretim kurumlarını hatırladınız mı? Gayet de bilim yayıyorlardı.
12. Şövalyelerin hepsi asil, yiğit, mert ve cömertti.
Ahahahaha yok öyle bir şey, gayet mal gibi şövalyelerle doluydu ortalık. Her şövalyeyi asil yaradılışlı, yiğit, cesur, kahraman olarak görmeyi bırakın.
13. Otuz beş yaşını gören kendini şanslı sayıyordu!
Ortalama yaşam ömrünün kısa olduğunu söylemek yanlış olmaz. Ancak 35 yaş sadece bir ortalama, gayet uzun yaşayan insanlar da vardı. Sen efendi olursan neden ölesin ki?
14. Vikingler boynuzlu miğferler kullanırdı.
19. yüzyıl İskandinav sanatçılarının fantezisinden ibaret bir durum. Vikinglerin böyle miğferleri yoktu.
15. Prima Nocte!!
Yani “ilk gece”, Lordların, köylüler evlendiğinde, eşleriyle ilk geceyi birlikte geçirme hakkı. Hani Braveheart filminde olayların çıkış sebebi olan hadise. Tek bir satır kanıt yoktur bunun hakkında. Ya çok iyi imha ettiler ya da yalan!
16. Deli manyak işkence aletleri keşif dönemiydi Orta Çağ.
Yanlış, aklınıza bir çırpıda gelen o vahşi işkence aletlerinin çoğu Orta Çağ’dan sonra ortaya çıkmıştır. Ha işkence yok muydu? Elbette vardı, bugün yok mu?
17. İnsanlar su kirli olduğu için şarap ve bira içerdi.
Hayır, bilakis şarabı ve birayı sulandırmayı severlerdi. Su kirli olsa neden içkilerine katsınlar?
18. Domatesin zehirli olduğuna inanırlardı.
Domates Avrupa’ya 16. yüzyıla kadar giriş yapmamıştır, nokta!
19. İnsanlar elleriyle yemek yerdi.
Çoğunlukla doğru diyebiliriz ama genelleştirme yapmak olası değil. Çünkü o dönemden kalma birçok tahta çatal kaşık mevcuttur.
20. Her yerde meşaleler vardı.
Çok film izliyorsunuz siz. Tamam elektrik yoktu, meşale kullanıyorlardı ama sandığınız kadar yaygın değil. Zaten bir meşalenin ortalama yanma süresi 1 saatten daha uzun değildi.
