Merkez Bankası Neydi? İstikrardı: Türk Lirası'nın Değer Kaybı Dünyayı Sardı!
Türk Lirası bizim milli paramız, doğal olarak değerimiz ve değerlimiz.
Bir parayı para yapan Merkez Bankalarıdır. Dünyada çok az ülkede yoktur ancak onlar da genel olarak başka para birimlerine endekslidir ya da kullanır ki o paraların MB bulunur. Bir de dünyada son yıllarda merkeziyetsiz sistemler de oluşmuştur ama konumuz bunlar değildir.
Bizim bir Merkez Bankamız ve son 1 yılda haddinden fazla değer kaybeden bir paramız var.
TL'nin kıymetini korumak görevi kanunla Merkez Bankası'na verilmiştir.
TCMB Kanunu, 'Temel görev ve yetkiler'de ilk maddede der ki 'fiyat istikrarını koru'! Mealen, 'mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli' enflasyonla mücadeledir.
Akabinde 'Banka, fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam politikalarını destekler.' der. 'Çelişmemek' burada anahtar kelime olsa gerek.
Sonraki cümlede de 'Bankanın temel görev ve yetkileri'nde 'Hükümetle birlikte Türk lirasının iç ve dış değerini korumak için gerekli tedbirleri almak ve yabancı paralar ile altın karşısındaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejimini belirlemek, Türk lirasının yabancı paralar karşısındaki değerinin belirlenmesi için döviz ve efektiflerin vadesiz ve vadeli alım ve satımı ile dövizlerin Türk lirası ile değişimi ve diğer türev işlemlerini yapmak' bulunur.
Gelelim paramızın değerine o halde!
TL'nin değer kaybı ithal bağımlı bir ülke olarak, ki günümüzde küresel dünyada bir geçişkenlik zaten var, fiyat istikrarında sıkıntı oluşturduğundan alım gücümüz düşüyor. Dünya konjonktüründe bir sıkıntı olduğu bariz. Ancak yurt içindeki durumda negatif bir ayrışma gördüğümüz de kesin.
Peki tüm bu görev ve yetkilere karşın Merkez Bankası ne kadar başarılı bakalım 👇
Dolar ve euronun TL'yle ilişkisini sokaktaki 10 yaşında çocuklar dahi bilse de biz hatırlatalım 👇
Dolar/TL geçen yıl bugün (19 Ağustos 2021) güne 8,4553'ten başlarken, günü 8,4991 seviyesinden tamamlıyor. Bugün dolar/TL kuru 18,10 seviyesinde işlem görüyor. Dolar, TL karşısında 1 yılda % 112 oranında değer kazanmış.
Euro/TL'de de görünüm çok farklı değil. 19 Ağustos 2021'de 9,9730 seviyesinden günü tamamlayan kur, bugün 2022'de 18,22 seviyesinde bulunuyor ve son 1 yılda yüzde 85,75 oranında yükseliyor.
Gelelim diğer para birimlerine
1974 yılından bu yana TL kullanılan Kuzey Kıbrıs'ta ana muhalefet değer kaybı sonrası euroya geçiş önerisi haberi sonrası, önce dünyanın en fakir ülkeleri, sonra Türkiye'nin en çok yardım ettiği 4 ülke ve aynın kategoride olduğumuz gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında TL'nin durumunu görelim istedik.
Hazırsanız başlayalım 👇
IMF'nin 2021 yılı verilerinde, nominal GYSİH'e göre ülkelerin büyüklüklerinde en sonda olan ve kendi para birimini kullanan ülkelere baktık
Montserrat, Kuzey Amerika'da İngiltere'ye bağlı ada ülkesinin para birimi Doğu Karayip Doları olurken, geçen yıldan bu yana TL karşısında yaklaşık %100 değer kazandığı görülüyor.
Bu para birimi ABD Doları'na endeksli olup, Doğu Karayip Devletleri Örgütü'ne üye 8 ülke tarafından kullanılıyor.
Tonga, Büyük Okyanus'ta 169 adadan oluşan bir krallık. 1 TL'nin Tonga Pa'angası karşısında serüveni grafikte görülüyor.
Komorlar, Afrika'da bir ara ülkesi. Geçen yıl 1 TL 48,72 Komor Frangı ederken, bu yıl 26,91 karşılığında bulunuyor
Seyşeller de Afrika'da bir ada ülkesi ve geçen yıl TL, Seyşeller Rupisi'nde daha kıymetliyken bu yıl durum değişmiş.
Geçen yıl bugün 1 Seyşeller Rupisi 0,61 TL ederken, bugün 1 TL 0,72 Seyşeller Rupisi ediyor.
Gelelim Türkiye'nin yardımseverliğine! Türkiye'nin en çok yardım ettiği 4 ülkeden biri olan Arnavutluk'ta geçen yıl 1 TL verince yaklaşık 12 Leki alırken, bu yıl 6,42 Leki alıyorsunuz.
Somali'ye de bol bol yardım götürüyoruz ama artık daha fazla ödeme yapmak durumundayız.
Savaş ilk çıktığında seyir biraz farklılaşsa da Ukrayna'da da durum aynı.
Suriye, göç bağlamında en çok yardım ettiğimiz ülkelerden olurken, Merkez Bankası ekibi sosyal medyada viral olan ve yurt içinde mülteciler konusundaki gelişmelerde çok tartışılmaların odağında olması nedeniyle Afgan Afganisi'ne bakmak istedik.
Bitmedi! Gelişmekte Olan Ülkeler diye bir kategori var ekonomide biliyorsunuz. Ne gelişmiş ne de geride kalmış ama gelişmeye de göz kırpar gibi ülkeler için kullanılıyor. İlki Brezilya, geçen yıldan bu yana seyir yaklaşık yüzde 100.
Hindistan Rupisi geçen yıl neredeyse 10'da biri ederken, bu yıl 2 kat değer kazanmış.
Endonezya için de anlatmaya gerek yok.
Filipin Pezosu, Güney Afrika Randı, Malezya Ringiti, Meksika Pezosu ve Tayland Bahtı... Nereye baksak aynı grafik TL'nin seyrü sefa değil de cefası belki de...
Siz ne dersiniz? TL'deki değer kaybı nereye kadar sürecek?
Yorum Yazın
geçen yıl ortalama 530 dolar aylık maaşımın ortalama 420 dolara yükselmesiyle, uzak doğudaki Tayvan, Endonezya, Bangladeş gibi ucuz iş gücü sınıfına sokmak g... Devamını Gör