Mars'taki Toz Fırtınalarının Dünya'dakine Benzer Şekilde Bulut Oluşturduğu Ortaya Çıktı
Güneş'in dördüncü gezegeni, yüzde 95 karbondioksit içeren bir atmosfere sahiptir; bu da onu çok soğuk ve kuru yapar. Yani buradaki durum, Dünya'nın sıcak/ıslak atmosferini oluşturan nitrojen ve oksijenin tam tersidir. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Dünya ve Mars arasındaki bu farklılıklara rağmen bu gezegenlerin benzer bulut modellerine sahip olduğunu düşünülüyor.
ESA'nın Mars Express ve NASA'nın Reconnaissance Orbiter aracı, 2019 baharında Mars'ın Kuzey Kutbu yakınında meydana gelen iki toz fırtınasını kaydetti. İlkbahar, Mars'ta yüksek toz fırtınası aktivitesinin olduğu bir dönemdir. Görsel İzleme Kamerası (VMC) görüntüleri, fırtınaların tekrarlanan döngülerde meydana geldiğini ve kaybolduğunu gösteriyor.
Yüksek Çözünürlüklü Stereo Kamera kullanılarak 100 ila 2 bin kilometre uzunluğundaki spiral şekiller Mars'ta görülebiliyor.
Bunlar Dünya'nın orta ve kutup enlemlerinde görülebilen ekstratropikal fırtınalara benzer bir kökene sahiptir. ESA'nın Proje bilimcisi olan Colin Wilson yaptığı açıklamada, “Dünyada Mars benzeri bir atmosfer düşünüldüğünde, kolayca kuru bir çöl veya kutup bölgesi akla gelebilir. Bu durumda toz fırtınalarının kaotik hareketini izleyerek, Dünya'nın nemli, sıcak ve kesinlikle Mars'a hiç benzemeyen tropik bölgelerinde meydana gelen süreçlerle paralellikler çizilebilmesi oldukça beklenmedik bir durum' diyor.
Görüntüler ayrıca Mars'taki bulutların dokusunun Dünya'daki bulutlarınkine benzer olduğunu ortaya koyuyor.
Mars'ın toz fırtınaları düzenlenmiş çok sayıda bulut hücrelerinden oluşur. Bu doku, daha küçük bulut ceplerinin merkezinde sıcak hava yükseldiğinde kapalı hücre konveksiyonu ile oluşur. Dünya'da bu durum daha sıcak hava bulutları oluştururken, Mars'ta yükselen hava su yerine toz içermektedir. Güneş, yükselen tozlu havayı ısıtarak daha az toz yüklü, batan havayla çevrili hücreler oluşturur. Bu da gördüğünüz desene yol açar.
Toz bulutlarının gölgelerini ölçerek ve bunu Güneş'in konumuyla birleştirerek, bulutların Mars yüzeyinin üzerindeki yüksekliğini ölçmek mümkündür.
Araştırmacılar, tozun yerden yaklaşık 6-11 kilometre yüksekliğe ulaşabileceğini keşfettiler. Universidad del País Vasco'dan Agustín Sánchez-Levaga, 'Mars'taki toz fırtınalarının tahmin edilemez davranışlarına ve onlara eşlik eden kuvvetli rüzgarlara rağmen, karmaşıklıkları içinde cepheler ve hücresel konveksiyon modelleri gibi organize yapıların ortaya çıkabileceğini gördük' diyor.
Mars'taki toz fırtınalarını izlemek ve incelemek, InSight gibi güneş enerjisiyle çalışan görev araçlarının Kızıl Gezegen'de hayatta kalmasına yardımcı oluyor.
Bunu sağlarken Mars hakkında mümkün olduğunca çok şey öğrenmek de oldukça yararlı.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın