Lira Mevduat Artışa Geçerken, Döviz Borca Dikkat Çekildi
Döviz mevduatlara dikkat çekilirken, kredilerde yeniden bir yükseliş eğilimine girildiği görüldü.
Döviz mevduatların payı yüzde 67,06'den yüzde 58,33’e geriledi.
Kurdaki oynaklığın artması ile devreye alınan Kur Korumalı Mevduat'ın da etkisiyle, Türk Lirası mevduatlar 17 Aralık haftasında döviz mevduatlar karşısında en dip seviyede yer alırken, geçen haftaya kadar geçen sürede yüzde 8,73 puan artarak, yüzde 32,93 seviyesinden 41,66’ya yükseldi.
KKM'nin Rusya-Ukrayna savaşına kadar kurlarda oynaklığı azalttığı görülürken, dolar/TL yaklaşık 2 ay boyunca 13.50-13.65 lira bandında sıkışarak, ekonomistlerin Merkez ve kamu bankalarının 'arka kapı' satışları yaptığına yönelik eleştirilerine hedef oldu. Savaş ve Fed’in faiz hamlesi ile dolar/TL yükselişe geçerek 14,85 liranın üstünü görmüş 15 TL'nin aşılamaması için satılan rezervler hesaplanmıştı.
TL mevduatlar 1 trilyon 953 milyar 75 milyon lira 17 Aralık 2021'de en düşük seviyesini görürken, döviz mevduatlar ise 4 trilyon 22 milyar 882 milyon lira ile rekor kırmıştı.
Merkez Bankası verilerinde bankalararası piyasası ile birlikte mevduatların toplamı 25 Mart haftasında 6 trilyon 223 milyar 536 milyon lira olurken, bunun 2 trilyon 593 milyar 68 milyonu TL, 3 trilyon 630 milyar 468 milyonu da döviz mevduattan oluştu.
Şirketlerin avantajı bitince KKM ivme kaybetti.
KKM sonrası ise TL mevduatlar artış eğilimine girerek, şirketlerin KKM'ye dönmesiyle 2,6 trilyon liraya yükseldi. Yabancı para mevduatlar da tam aksine 4 trilyon liradan 3,3 trilyon liraya kadar gerilse de mart ayı başında savaş fiyatlaması ile yeniden yönünü yukarıya çevirdi.
BDDK verilerine göre 25 Mart itibariyle KKM büyüklüğü 610 milyar 427 milyon liraya yükseldi. Yükseliş sürdüğü ancak ivme kaybettiği görülürken, şirketlerin vergi avantajı bitmesi de bu yavaşlamada etkili oldu.
Son üç haftadır Merkez Bankası haftalık para ve banka verilerinde döviz mevduatların yeniden yükseldiği görüldü. 25 Mart haftasında parite etkisinden arındırılmış olarak döviz mevduatlar 1 milyar 548 milyon dolar arttı.
Ticari kredilerde faizler artarken, bireysellerde düşü görüldü.
Merkez Bankası verilerinde bankaların TL mevduata uyguladıkları faiz oranı mart ayını son haftasında yüzde 15,60’a çıkarken, bankacılık kaynaklarının Dünya'dan Şebnem Turhan'a verdikleri bilgiye göre KKM’de yeni anlaşma ve dönüşlerin yüzde 17 faiz oranı ile yapıldığı belirtildi.
Dolar mevduat faizleri ise 8 baz puan artışla yüzde 0,94 olurken, Euro mevduat faizi de 9 baz puan artışla yüzde 0,42’e çıktı.
TL ticari kredilerin faiz oranı ise 21 baz puan artışla yüzde 20,90’a çıkarken, konut kredi faizleri düşerek yüzde 18,13’e, taşıt kredi faizleri yüzde 25,06’ya ve ihtiyaç kredi faizleri ise yüzde 28,54’e geriledi.
Dolar bazında ticari kredi faiz oranları ise 17 baz puan artışla yüzde 4,26, Euro yüzde 4,69 oldu.
Cuma akşamı S&P Türkiye'nin notunu düşürdü.
S&P’nin yaptığı Türkiye değerlendirmesinde Türkiye ekonomisinde yeniden dolarizasyona dikkat çekilerken, yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatlarının 2017 yılında yüzde 39'dan, 2021'de yüzde 55'e ulaştığına dikkat çekildi. Değerlendirmede, kamu borçlarına da dikkat çekilirken, “Devletin yabancı para borcu 2017 sonunda yüzde 40'ın altındayken, 2021 sonunda yüzde 66'ya yükseldi” diye belirtildi.
Yorum Yazın