Kullanıyoruz ama Ne Kadar Tanıyoruz? Sütyen ve İlginç Tarihi Hakkında Bilmediğiniz Her Şeyi Anlatıyoruz!
Kadınlar, sütyeni başlarda göğüslerini örtme amacıyla kullanmaya başlamışlardır. Daha sonralarında değişen algı ve gelişmelerle destekleme, kaldırma, hoş ve seksi görünümler için farklı farklı modeller kullanmaya başlamışlardır.
Sizler için yıllardır kadınlarımızın giydiği bu iç çamaşırının tarihini derledik, keyifli okumalar!
M.Ö. 450: Antik Roma ve Yunan kadınları göğüslerini strophium ile sararlarmış.
Özellikle Antik Roma'da büyük göğüslere komik ve yaşlılık işareti olarak bakarlarmış. Bu yüzden gelişim çağındaki kızlara 'strophium' adında göğüs çevrelerini sarıp, göğüslerin boyutunu küçültecek bant takarlarmış.
M.S. 1550: Saray kadınları, kendilerinden daha ağır olan çelik korseler giyerlermiş.
Fransa Kraliçesi olan Catherine de Medici, kalın belli kadınların saray halkı arasında dolaşmasını yasaklaması sonucu çelik korsenin yaygınlaşmasına neden olmuştur.
1859: Henry S. Lesher ilk sütyen benzeri giysi patentini alındı.
Çelik korselerden sonra daha rahat balenli korselere geçiş yapılıp, kullanılmaya devam edilse de korsenin özellikle omurga ve organlarda oluşturduğu deformasyon çok tartışıldı. Bununla birlikte Henry Lesher, sütyene benzer bir giysinin patentini aldı.
1889: Herminie Cadolle 'Bien-etre' adında sütyen benzeri bir giysi üretmiştir.
Hermenie korseyi iki parçaya ayırır ve sadece göğüsleri destekleyen bir parça ortaya çıkarır. Göğüsleri geleneksel korseler gibi aşağıdan sıkıştırmak yerine, omuzlardan destekleyecek bir giysi üretir.
1893: Mary Tucek, günümüz sütyenlerine benzeyen 'Breast supporter' adında sütyenin patentini aldı.
Mary Tucek, bir çok yönden günümüzdeki sütyenlere benzer bir tasarım yaratmıştır. Tek fark belki de göğüs uçlarını sütyen içinde tutamayacak kadar küçük bir parça olması olabilir.
1912: Otto Titzling patent almayı ihmal edip, sütyenin mucidi olamadı.
Opera sanatçısı Swanhilda Olafsen'in destekleyecek ve rahatsız olmayacağı bir giysiye ihtiyaç duymasıyla, bir iç çamasırı fabrikasında çalışan Otto, onun için göğüs askılı yeni bir iç çamaşırı icat etti. Lakin ürettiği sütyenin patentini alamadığı için sütyenin mucidi olma hakkını kaybetti.
1913: Mary Phelps Jacob 'Backless Brassiere' adında ilk modern sütyenin patentini aldı.
Mary'nin yarattığı tasarım, farklı bedendeki kadınlar için kolaylık sağlarken, tenis gibi şiddetli sporlar için de kullanılabilir bir icat olmuştu.
1914-1918: Birinci Dünya Savaşı sütyene geçişi hızlandırdı.
ABD Bakanlığı, korseler için kullanılan metallerin savaş gemisi ve silahlarda kullanılması için kadınlardan korse giymeyi bırakmalarını istedi. Böylelikle sütyene geçişi hızlandırıp, korse devrinin bitmesine olanak sağladı.
1937: Warner's ilk sütyen ölçülerini oluşturdu.
Günümüzde de kullanılan A'dan D'ye olan sütyen ölçülerini yarattı. Hatta bununla kalmayıp bunlara bir takma ad bile taktı: Yumurta, çay, kahve ve meydan okuyan kaplar. (egg cup, tea cup, coffee cup, and challenge cup)
1946: Paris'te, Micheline Bernardi adında bir manken ilk bikiniyi giydi ve tanıttı.
Fransız Louis Reard'ın tasarımı olan bu bikini ilk defa 1946 yılında halka açık alanda giyildi. Bu bikini pamuklu kumaştan yapılıp, üzerinde gazete deseni kullanılmıştır.
1950: 'Bullet Bra' adında koni görünümlü ağır sütyenler moda oldu.
'Bullet bra' diye geçen bu koni ya da kurşun görünümlü sütyeni kadınlar, kazakların altından göğüslerinin daha büyük görünmeleri için giyerlermiş.Hatta 90'lı yıllarda Madonna, bu sütyen modeli ile sahne alarak, bu görünümü yıllar sonra tekrar geri getirmiştir.
1964: 'No bra' adında şeffaf ve hafif sütyen moda oldu.
'No Bra' ya da 'Sheer Bra' diye geçen bu sütyen, kurşun görünümlü ağır sütyenlerden sonra daha hafif ve rahat olan bu şeffaf sütyenin moda olması kurşun görünümlü sütyenin modasına son vermiştir. Bu sütyenin özelliği balen veya astar olmadan, sanki sütyen takmıyormuş gibi bir hissiyatının olmasıdır.
1968: Feministler tarafında sütyen yakma protestosu yaşandı.
Parfüm, sütyen, ayakkabı ve makyaj malzemesi gibi eşyaların özgürlüklerini kısıtladığını dile getirerek, 'özgürlük kutusu' dedikleri bir çöp kutusuna bu eşyaları attılar. Ataerkil bir toplumda kadınların yeterince rahat ve özgür olamadıklarını savunarak, Miss America yarışmasını protesto ediyorlardı.
1977: İlk sporcu sütyeni 'Jogbra' icat edildi.
Kadınların spor yaparken daha rahat hareket edebilmesi için Lisa Lindal, Polly Simt ve Hinda Miller tarafından icat edilmiştir. Başlarda koşu için yaratılan bir model olsa da, daha sonralarında aerobik için de kullanılmaya başladı.
1994: Sütyen tarihinde devrim olan mucizevi sütyen 'Wonderbra' icat edildi.
Diğer sütyenlerin aksine hem kaldırma hem birleştirme hem de yanlardan destekleme özelliğine sahip. Özellikle küçük ve sarkık göğüse sahip olanlar için devrim niteliğinde bir icat olmuştur.
2000: 'Nubras' adında silikon yapışkan sütyenler moda oldu.
Silikon yapışkanı sayesinde göğüse yapışıp birleştirme özelliğine sahip. Askılar ve agraf derdi yok, sadece göğüsleri kapatmak için tasarlanmış. Günümüzde halen kullanılmakta, özellikle straplez veya sırt dekolteli kıyafetlerde iyi iş görüyor.
2009: 'The Smart Memory Bra' moda oldu.
Hi-tech köpüğü sayesinde vücut ısısına göre şekillenen akıllı hafızaya sahip sütyen modeli. Vücudun sıcaklığıyla genişler, soğukluğu ile de daralır.
2016: Bralet moda oldu.
Özellikle çok büyük göğüslere sahip olmayan kadınlar için sevilen bir model olmuştur. Çünkü hiç bir destek veya toparlama özelliği yoktur. Sade ve şık bir görünüme sahiptir.
Son olarak: Biliyoruz ki herkes sütyen takacak ve sevecek diye bir şey yok.
Günümüzde ve hatta eski zamanlarda da sütyen takmanın özgürlüğü kısıtladığını, rahat olmadığını, gereksiz olduğunu ve bunun gibi pek çok sütyene karşı nefret söylemi bulunmakta.
Sütyeni günlük hayatta bir ihtiyaç olarak gören de var, sistemin gereksiz bir dayatması olarak gören de. Her ülkede olmasa da günümüzde pek çok insan sütyensiz de sokakta dolaşabiliyor. Herkesin kendi tercihi, memitolar sizin! :)
Sütyenin binlerce yıllık tarihinden ilginizi çeken sütyenler hangileri? Sizce gelecekte bizi ne gibi değişimler ve farklı modeller bekliyor?
Yorum Yazın