Kandırıldık: Son Araştırmalar Fiziksel Egzersizlerin Bilişsel Sağlığınıza Bir Faydası Olmadığını Söylüyor!
Düzenli olarak fiziksel egzersiz yapmanın aklınıza gelebilecek her şeye iyi geldiğine inanıyor olabilirsiniz. Peki biri size her şeyin çözümü olarak gösterilen fiziksel egzersizlerin bilişsel olarak size hiçbir fayda sağlamadığını söylerse? Gelin bu konu hakkındaki son araştırmalar sonucunda yapılan analizlerin sonucunu beraber inceleyelim.
Eminiz ki daha önce “spor yapmanın zihinsel faydaları” başlıklı tonlarca yazı okumuşsunuzdur.
Bugüne kadar hepimiz sporun konsantrasyonu artırdığına, ruh halimize iyi geldiğine, stresi ve depresyonu azalttığına inandık ve belki de böyle şartladık kendimizi.
Sporu çok sevenler ya da fitness merkezlerine gitmeyi rutin haline getirenler meclisten dışarı ama…
Dürüst olalım, spor veya fiziksel herhangi bir egzersiz bunu günlük hayatının bir parçası haline getirmeyenler için işkence bile olabilir bazen.
Ve biz genelde, spora gitmeyi zorlayıcı bulduğumuz zamanlarda sporun sadece vücudumuza değil beynimize ve ruhumuza da iyi geldiğine inandırırız kendimizi ve pes etmekten vazgeçeriz.
Çünkü “Spor yaptığınızda düşünce hızınız artar” ya da “Fiziksel egzersiz sizi depresyondan bile çıkarabilir!” gibi fiziksel egzersizin bilişsel sağlığımıza büyük faydaları olduğunu duymak alıştığımız bir şeydir değil mi?
Hayal kırıklığına mı uğrarsınız yoksa “Ben bu kadar spor yapıyorum stresim falan azalmıyordu zaten” mi derseniz bilmiyoruz ama son araştırmalara göre fiziksel egzersizin bilişsel sağlığınıza net olarak kanıtlanmış bariz bir faydası yok…
Nature Human Behavior tarafından yapılan, 11 binden fazla sağlıklı katılımcıyı içeren ve 100’den fazla bireysel gözlemden veri elde eden araştırmaya göre, fiziksel egzersizin bilişsel yeteneği geliştirdiğini gösterecek ve kesin olarak sunulabilecek bir kanıt bulamadı.
İspanya’daki Granada Üniversitesi’nin Zihin, Beyin ve Davranış Araştırma Merkezi’nde doktora sonrasında araştırmacı olarak çalışmaya devam eden Ciria ve ekibinin bu konu hakkında önemli tespitleri var.
Öncelikle bu araştırma ekibi, fiziksel egzersizin beyin fonksiyonlarını iyileştirip iyileştirmediği konusundaki bulguları doğru bir şekilde aktarıp aktarmadıklarını belirlemek için birden fazla klinik denemeden elde edilen verileri analiz etmeye karar vermiş.
24 farklı rastgele kontrollü denemede sunulan verileri yeniden değerlendirmek için bir şemsiye analizi yapmayı seçmişler.
Ve sonucunda da bu denemelerin genellikle uygun bir şekilde değerlendirilemeyecek kadar az sayıda katılımcıya sahip olduğu, yanlılığa eğilimli olabileceği, çelişkileri veya net olmayan karışık bulguları sıklıkla görmezden geldiği çıkmış ortaya…
Bugüne kadar fiziksel egzersiz ve bilişsel sağlığın arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan birçok araştırma yapıldı.
Son 50 yılda klinik deneylerin neredeyse tümü sağlıklı bireylerde düzenli fiziksel egzersizin bilişsel faydaları olduğunu öne sürdü. Ama Ciria ve ekibi, detaylı analizleri sonucunda bu araştırmaların hepsinin kusurlu olduğunu savunuyor.
Çünkü bugüne kadar yapılan araştırmaların bir kısmı gayet aktif olan bir grubu tamamen hareketsiz bir grupla karşılaştırarak pozitif bir korelasyon olduğu sonucuna varmış.
Diğer kısmı ise deney grubunun ilk zihinsel performansı kontrol grubundan daha düşük olduğunda fiziksel egzersizin bilişsel sağlıkta önemli bir yararı olduğunu vurgulamış.
Ciria ve ekibi bu iki kategoride de iki zıt kutbun karşılaştırılmış olmasının net sonuca varma yolundaki en büyük engel olduğunu düşünüyor. Ciria kendini şöyle açıklıyor 👇
“Yaptığımız analizler ve hesaplamalar sonucunda bugüne kadar yapılan araştırmaların düşük ve kalitesiz kanıtlar biriktirdiği sonucuna vardık. Ve bu birikimin fiziksel egzersiz ve bilişsel gelişim arasında ilişkinin gerçek etkisinin ne olduğunu anlamayı zorlaştırdığına inanıyoruz.”
Ciria ve ekibinin asıl amacı, “sözde bilişsel yarara” dayalı fiziksel egzersizi destekleyen halk sağlığı politikalarının yeniden gözden geçirilmesini sağlamak.
Ciria çalışmasında, fiziksel egzersizi bilişsel faydalarla ilişkilendiren ve bu yüzden öneren Dünya Sağlık Örgütü ve Ulusal Sağlık Enstitüleri gibi kurumların daha güvenilir nedensel kanıtlar elde edilinceye kadar biraz daha dikkatli olması gerektiğini söylüyor.
Her şey bir kenara, fiziksel egzersiz ve bilişsel gelişim arasındaki ilişkiyi araştıran ve 50 yıldır yürütülen klinik deneylerin ne kadar güvenilir olduğunu sorgulayan tek araştırmacılar Ciria ve ekibi değil.
Cleveland Kliniği’ndeki Schey Nörogörüntüleme Merkezi’nde direktörlük yapan Stephen Rao da birçok başka araştırmacı gibi onlarla aynı fikirde.
Stephen Rao, Ciria ve ekibi tarafından yapılan araştırmanın, yalnızca klinik deneylere dayanarak sonuca varılmaması gerektiğinin önemini gösterdiğine inanıyor.
Ayrıca fiziksel egzersizin beyne sağladığı faydalara dair somut kanıtlar bulmak için daha fazla gözlemsel çalışma yapılması gerektiğini de kanıtladığını düşünüyor.
Ciria ve ekibine benzer şekilde Stephen Rao’da şöyle açıklıyor durumu 👇
“Bugüne kadar yapılan çalışmaların çoğu üç ila altı ay aralığındaki bir zaman dilimine odaklanıyor. Bir yıl boyunca düzenli olarak sürdürülen bir çalışma bulmak neredeyse imkânsız. Bu durumda, araştırmaların gerçekten de fiziksel egzersizin bilişsel fayda sağladığını kanıtladığını söylemek mümkün değil çünkü kısa sürelerde küçük gruplarla çalışıldığı sürece olumlu bir etki olup olmadığı tespit edilemez...”
Ne Ciria ve ekibi ne de Stephen Rao fiziksel aktivitenin beyin veya bireyin sağlığı üzerinde hiçbir etkisi olmadığını öne sürmüyor.
Bunun yerine halkın sağlığını iyileştirmeye ve korumaya kendini adamış kurumların, fiziksel egzersizin bilişsel gelişime katkı sağladığını duyurmadan önce daha derinlemesine araştırmalar ve deneyler yürütülmesi gerektiğini söylüyor.
Fiziksel egzersizin bilişsel sağlığımıza bir katkısı olup olmadığı konusunda büyük bir belirsizlik olsa da fiziksel sağlığımıza büyük fayda sağladığı kesin.
Yani aslında spor yapmak için bahane aramamıza gerek yok. Ama bahane arayanlarınız varsa, buyurun size bahane! Bundan sonra rahatlıkla, “Ben spor yapınca ruh ve zihin sağlığıma da katkısı oluyor sanıyordum öyle değilmiş, kesinleşene kadar bekleyeyim bari” diyebilir, işin içinden sıyrılabilirsiniz!
Yorum Yazın
Direkt olarak etki etmese de stresi azaltıp hayatın karmaşa ve kaygısından 1-2 saatte olsa uzaklaştırıyor en azından. Spor yapmayınca ya sosyal medyada takıl... Devamını Gör
Spor salgıladığınız hormonların dengesini değiştirip ruh halinizi iyileştirir. Spora odaklanarak harcayacağınız 1-1.5 saat sonrasında zihninizi kitleyen bir ... Devamını Gör
Spor yapınca sorunların sihirli bir şekilde kaybolmuyor