İhanet ve İntikamlarla Dolu Yunan Mitolojisinin En Acımasız Mitleri
Yunan mitolojisi gerçekten de epey vahşi ve çılgınca hikayelerle dolu. Ölüm, kibir ve tanrılara karşı gelmenin sonuçları gibi konuları gözler önüne seren bu hikayeler, aslında ders verici nitelikte. Mesela, bir tanrıya karşı koyduğunuzda neler olabileceğini anlatan şu hikâye vardır: Bir insanın kibrinden dolayı tanrıya meydan okuyup cezalandırılması gibi. Ayrıca yeraltı dünyasına yapılan yolculuklar da oldukça üzücü olabiliyor. Tüm bu hikayeler, aslında insanlığın karanlık yönlerini ve doğanın güçlerini anlamamıza yardımcı oluyor. Bu içerik, Yunan mitolojisindeki en acımasız hikayelerden bazılarını ele alarak ölüm, kibir ve tanrılara karşı gelmenin sonuçları gibi konuları inceliyor olacak.
1. Medea, kocasından intikam almak için çocuklarını öldürmüştü.
Kolkhis'in Büyücüsü Medea, Jason (Jason ve Argonotlar'dan) şehre geldiğinde Kolkhis'te bir prensestir. Medea Jason'dan etkilenerek ona yardım etmek için ailesine ihanet eder ve kardeşlerini ortadan kaldırır. Bunun üzerine Medea ve Jason Thebes'e kaçarlar, ancak orada Jason hiç vakit kaybetmeden prenses Glauce ile evlenmeye karar verir. Peki aile üyelerini öldüren büyücü Medea nasıl tepki verir? Medea, Glauce'ye zehirle kaplı bir elbise göndererek Glauce'nin ve babası kral Kreon'un sonunu getirir. Daha sonra Jason'dan olan iki çocuğunu öldürür. Jason'ı canlı bırakarak, kaybettiği her şey için ağlarken onunla adeta alay etmeye başlar.
2. Erysichthon, yanlış periyle karşılaşınca kendi bedenini yemek zorunda kaldı.
Erysichthon'un hikayesi, iklim değişikliğinin yaşandığı bu çağda ilginç bir yankı uyandırıyor. Kibirli ve açgözlü bir kral olan Erysichthon'un adamları krallığın her yerindeki ağaçları keser. Ancak Demeter'e adaklarla kaplı bir ağacı kesmeyi reddederler. Bunun üzerine Erysichthon baltayı kapar ve işi kendisi yapar. Bilmediği şey ise ağacın bir ağaç perisi olduğudur. Son nefesinde Erysichthon'u sonsuz açlığa lanetlemiştir. Ne kadar çok yerse, o kadar aç olur. Krallığın tüm kaynaklarını tüketir ve sonunda kızını satar. Hikâyenin bazı versiyonlarında kızı beden değiştirebildiği için onu tekrar tekrar satmıştır. Nihayet yiyecek bir şeyi kalmadığında, kendi etini yemeye başlayıp öldü.
3. Zeus, Prometheus'u sonsuz bir azaba mahkûm ediyor...
Antik Yunan'da hayatta kalmanın bir kuralı varsa o da şuydu: Zeus'a bulaşmayın. Tanrıların kralı adiydi, acımasızdı ve cezalandırma söz konusu olduğunda hiçbir orantı duygusu yoktu. Zeus'un yeraltına sürdüğü güçlü bir grup varlığın üyesi olan bir Titan olan Prometheus'un hikayesini ele alalım. İnsanlar soğuk ve açtı, toprağa yapışmıştı. Onlara acıyan Prometheus, Zeus'tan ateşi çaldı ve ısınıp yemeklerini pişirebilmeleri için insanlara verdi. Buna karşılık Zeus, Prometheus'u yüksek bir dağdaki kayaya zincirler ve ciğerini yemesi için bir kartal gönderdi. Bu yeterince kötü olsa da Zeus her gün yeniden tüketilmek üzere karaciğerinin her gece yeniden büyümesini sağlar. Bazı mitolojik kaynaklarda, Herakles sonunda ortaya çıkar ve kartalı öldürür. Bazı kaynaklarda ise Prometheus hâlâ oradadır.
4. Şarap Tanrısı Dionysos, Müritlerine Pentheus'un uzuvlarını koparttı.
Pentheus kentindeki içki ve yalan alemlerinden hoşlanmaz. Önde gelen bir otorite olarak, bu alemleri zorla bastırmaya kararlıdır. Misilleme olarak, şarap tanrısı Dionysos, Pentheus'un kadın aile üyelerini büyük bir partiye çeker. Pentheus Dionysos'u hapsetmeye çalışır, ancak tanrı zincirlerinden kurtulur. Dionysos oradan Pentheus'u çılgın eğlencenin onu bir yaban domuzu sandığı ve uzuvlarını kopardığı Bacchanal'a getirir. Bazı kaynaklara göre, ona ilk vuran annesi olur ve kafasını kesip bir direğe geçirmişti.
5. Hecuba Bebek Torununun Yüksek Bir Kuleden Düşüşünü izlemek zorunda kaldı.
Euripides'in çatışma karşıtı oyunu Truvalı Kadınlar'da, Truva sarayının kadınları Yunanlılar tarafından henüz esir alınmıştır. Yeni hayatlarına köle olarak başladıklarında, hangi Yunan askerinin efendileri olacağını görmek için beklerken kötü muamele görürler. Ancak en trajik olanı, Yunan haberci Talthybius'un kadınlara Odysseus'un konseyinin Hektor'un oğlu Astyanax'ın ortadan kaldırılması gerektiğine karar verdiğini bildirmek için ulaşmasıyla gerçekleşir. Kadınların lideri ve Astyanax'ın büyükannesi olan Hekabe, Yunanlılar'ın torununu Troya'nın en yüksek kulesinden atmalarını izlemek zorunda kalır. Bu trajik olay, savaşın masum insanlar üzerindeki yıkıcı etkilerini gösterir ve insanlığın acımasızlığını vurgular.
6. Agamemnon kızını kurban etmek durumunda bırakılıyor...
Truva Savaşı'nın arifesinde, en büyük Yunan kahramanları Aulis'te toplanmış, Truva'ya yelken açmaya ve savaşa başlamaya hazırdır. Ancak rüzgâr sürekli onlara karşıdır ve yelken açmalarını imkânsız hale getirir. Sonunda bir kâhine danışılır ve kâhin onlara tanrıların seferin lideri Agamemnon'a kızgın olduğunu söyler. Kardeşinin intikamını almak için Truva'ya gitmek isteyen Agamemnon, kızı Iphigenia'yı kurban etmek zorundaydı. Agamemnon için söz konusu olan onuru olduğu için kâhinin dediğini yaparak tüm ordunun önünde kızının boğazını kesmiştir.
7. Tantalus oğlunu öldürüp bir ziyafette ona hizmet etmiştir.
Bazen insanlar yasaları çiğnerler çünkü buna mecburdurlar. Diğer zamanlarda ise sadece kötü insanlardır. Tantalus'un durumunda, korkunç eyleminin hiçbir mantığı ya da nedeni yoktur. Tantalus tanrıların dostudur ve onlarla birlikte yemek yemesine izin verilen birkaç ölümlüden biridir. Bir gün, onlara kirli bir yemek sunduğunda fark edip etmeyeceklerini görmek için tanrıların algısını test etmeye karar verir. Oğlu Pelops'u öldürdükten sonra cesedini kızartarak tanrılara ikram etmiştir. Tanrılar buna kanmaz. Öfkelenen Zeus, Pelops'u hayata döndürür. Tantalos'un sonsuza dek aç ve susuz kalmasını, her zaman yiyeceğe uzanmasını ama onu asla tam olarak kavrayamamasını sağlar.
8. Achilles bir nehre baraj kuracak kadar insan katlettikten sonra nehirle savaşıyor.
İlyada esasen bir zulüm kataloğudur ve içinden tek bir çılgın an seçmek zor olacaktır. Bununla birlikte, büyük ölçekte, Akhilleus'un Scamander nehriyle olan mücadelesini geçebilecek pek bir şey yoktur. İlyada'nın büyük bölümünde, dünyanın en büyük savaşçısı olan Aşil savaşmayı reddeder. Ancak sevgili dostu Patroklos öldürüldüğünde öfkelenir ve savaş alanına doğru fırlar. Şimdiye kadar sayfalara dökülmüş en etkileyici sahnelerden birisinde, binlerce Truvalıyı o kadar çok öldürür ki, kadavraları yakındaki Scamander nehrinde baraj oluşturmaya başlayacaktır. Nehir öfkelenir ve Aşil'e durmasını söyler. Ancak kimse öfke konusunda Akhilleus'un üstüne çıkamaz ve o da reddeder. Bunun üzerine nehir Akhilleus'u aşağı çekmeye çalışır, ancak son anda ateş tanrısı Hephaistos tarafından kurtarılır.
9. Cronos kendi çocuklarını teker teker yiyor.
Bu seferki çok eskilere, zamanın başlangıcına dayanıyor. Titan Cronus, babasını tahttan indirdikten sonra evreni yönetmektedir. Ancak Cronus saltanatının tadını çıkaramaz çünkü çocuklarından biri tarafından tahttan indirileceğine dair bir kehanet peşini bırakmamıştır. Çocuk sahibi olmaktan kaçınmak şöyle dursun, çocuklarının her birini doğar doğmaz yiyordu. Doğum sancıları çekmekten bıkan karısı Rhea, çocuklarının babaları tarafından yenilmemesi için bir plan geliştirmiştir. Bir doğum sırasında çocuğun yerine bir taş koyar. Kronos taşı yer ve Rhea erkek bebek Zeus'u böylece saklamıştı. Büyüdüğünde Zeus haklı olarak babasına öfkelenir ve Cronus'u yuttuğu tüm çocukları kusturmaya mecbur eder. İleride Zeus bu (artık büyümüş) çocuklara Titanlar'a karşı savaşta liderlik edecektir.
10. Oedipus kendi gözlerini çıkaracak kadar korkunç bir şey öğrenmiştir.
Sophokles'in Oedipus Rex'inde Oedipus, Sfenks'in bilmecesini çözdükten sonra Teb'in kralı olur. Şehri ilahi bir veba salgını vurunca Oidipus bunu durdurmak için önceki kral Laius'u kimin öldürdüğünü bulmak durumunda kalmıştır. Görgü tanıklarını sorgulayarak gerçeği yavaş yavaş öğrenmeye başlamıştır. Oyunun sonunda şok edici gerçeği öğrendiğinde Laius'u yanlışlıkla öldürmüş ve kraliçe Jocasta ile evlenmiştir. Ama daha da kötüsü, Laius ve Jocasta'nın uzun süredir kayıp olan ebeveynleri olduğunu öğrenmesidir. Bunu öğrendikten sonra Jocasta'nın elbisesinden bir iğne alır ve gözlerini yerinden çıkarıverir. Oedipus genellikle ilk dedektif hikayesi olarak kabul edilir ve suçlu ile dedektifin aynı olması bakımından neredeyse postmoderndir. Aynı zamanda (artık büyük ölçüde çürütülmüş olan) Freudyen Oedipus kompleksi teorisinin de ilham kaynağıdır.
11. Procrustes konuklarına yatakla işkence ediyor.
En büyük Yunan kahramanlarından biri Theseus'tur ve antik katil Procrustes gibi bir düşmanı bulunmaktadır. Procrustes'in kendine özgü bir yöntemi vardır: Misafirlerini evine davet eder ve onlara yatağında yatmayı teklif eder. Bu yatağın, üzerinde uyuyan herkesi otomatik olarak uyandıran sihirli bir yatak olduğunu iddia etmiştir. Ancak gerçek şu ki, eğer biri yatağa sığmazsa Procrustes ya onu esnetmekte ya da sığana kadar bacaklarını kesmektedir. Procrustes, Theseus ortaya çıkıp ona kendi ilacını verene ve onu yatağa bağlayarak ortadan kaybolmasını sağlayana kadar yıllarca böyle devam etmiştir.
12. Sphinx, bilmecesini yanlış çözenleri yok ediyor.
Sabahları dört, öğlenleri iki ve akşamları üç ayak üzerinde yürüyen nedir? İnsanlar. Anladınız mı? Eğer anlamadıysanız, Sfenks olarak bilinen antik yaratık tarafından yutulmak üzeresiniz. Yunan mitolojisinde Sfenks'in kafası insan, vücudu ise aslandır. Vahşi doğada dolaşır, yolcuları durdurur ve onlara bilmeceler sorar. Hera, Sfenks'i Teb şehrinin dışına yerleştirir. Oidipus bilmeceyi çözene, Sfenks'i öldürene ve kral olarak taç giyene kadar şehre girmeye ya da çıkmaya çalışan herkesi yutar.
13. Odysseus, eşine kur yapmaya çalışan düzinelerce erkeği öldürdü.
Odysseus evi İthaka'dan ayrıldığında, en fazla birkaç yıllığına gideceğini düşünmüştür. Fakat uzun Truva Savaşı ve dolambaçlı eve dönüş yolculuğu arasında 20 yıl geçmiştir. Yokluğu sırasında, karısı Penelope'yi kazanmak isteyen talipler İthaka'ya akın eder. Penelope, onları reddetse de talipler ısrarlı davranarak Odysseus'un evinde kamp kurar ve onun yemeğini yerler çünkü onun geri döneceğini asla tahmin etmez. Ancak Odysseus geri dönünce hemen hepsini oradan kaldırmıştır.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Türk Mitolojisinde Tanrılar: Gökyüzünden Yeraltına
Dünya Mitolojilerine Ne Kadar Hakimsin?
Yorum Yazın
Zeus kendisini kızdıran bir Trakyalıyı Yunan baklavası yemekle cezalandırmıştır. Zalimce ve korkunç.