Herkesin Aklında Tek Soru: Fiyatlar Bu Kadar Artarken Enflasyon Nasıl Düşüyor?
2022'yi tek kelimeyle tanımlayın anketi yapsak çıkacak sonuç muhtemelen 'enflasyon' olurdu. Tün dünyanın yaşadığı ve hatırladığı enflasyon sorunu Türkiye'de daha da etkili oldu. Bu klişe cümlelerden geçen yıl çok sıkıldığımızdan bu yıl yeni bir şey söylemek gerekiyordu ve baz etkisi imdadımıza yetişti. 2023'e düşen bir enflasyonla başlamanın muhteşem gururunu duymak isterken çılgın sorular beynimizi tırmalamaya devam etti. Her şeyin fiyatı yükselirken enflasyon nasıl düşüyordu?
Önce uzmanlara söz verelim istedik. Ekonomim'de Alaattin Aktaş, aylar önce başlamıştı baz etkisini yazamaya.
Uzun süre anlattı da anlattı. Aralık 2021'de yüzde 13,58 gidecek dedi, Aralık 2022'de yüzde 2 gelecek dedi. Çok basit dört işlemde de büyük sayı çıkar küçük sayı girerse toplamda küçülür mantığıyla basit bir şekilde durumu anlattı. 2022 enflasyonunun açıklandığı gün de durumu sağlık üzerinden açıkladı. Biz de şöyle özetleyelim: Bazı rahatsızlıklar için halk arasında bir deyim vardır. 'İlaçla 7 gün, ilaçsız 1 hafta sürer' şeklinde olan deyim yani bu hastalığın dinlenmeden ilaç da içseniz 1 hafta süreceği, ilaç içmeyip dinlenseniz de 1 hafta süreceği şeklindedir. Kısaca Aktaş diyor ki; bu enflasyon kimse bir şey yapmasa da kendi kendine bu seviyeye gelecekti ancak yaptıklarınız bünyede ya da iç organlarda hasara neden oldu.
Peki Mahfi Eğilmez ne diyor? Aslında hesaplamayla yanıt veriyor. Bundan sonra her ay yüzde 2 ya da yüzde 3 enflasyon artışıyla dahi yıl sonunda görülecek düşüşü matematiksel gösteriyor ve bunun fiyatların artmasına rağmen olacağını bu tabloyla anlatıyor.
Kaynak: Kendime Yazılar
Enflasyondaki düşüşü Merkez Bankası nasıl anlatıyor?
'Temel mal ve gıda grupları enflasyondaki düşüşe destek olmuştur derken, aralık ayındaki ÖTV matrah düzenlemesinin etkisiyle otomobil fiyatlarında gerileme olmuştur' diyor. Ancak ilaç fiyatlarında kur ayarlaması ve beyaz eşyayla mobilya fiyatlarında yükselişin enflasyondaki düşüşü sınırladığı da söyleniyor. Enerji tarafında akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün üretici fiyatlarını da etkilediği belirtiliyor.
Peki öyle mi? Evet öyle! Ancak bu sadece Aralık 2022 ya da sadece 2022 için geçerli olurken, 2021'den bu yana ne yaşıyoruz diye bakalım mı?
TÜİK'in endeks değerleriyle 2020 Aralık - 2022 Aralık enflasyonunu toplamda ve gıda özelinde alalım istedik. Formül çok basit:
(2022AralıkEndeksi– 2020AralıkEndeksi) / 2020AralıkEndeksi x 100
2020 Aralık ayından 2022 Aralık ayına kadar genel fiyatlarda enflasyon oranı yüzde 123,54 olurken, sadece gıda özelinde yüzde 155,78 oranında artış görülmüş durumda.
Kısaca fiyatlarda artış TÜİK'e göre bu şekilde. Zaten artmış olan fiyatların artış hızının azaldığını gördüğümüzde de enflasyon düştü diyoruz. İTO da bunu İstanbul için yüzde 92,97 olarak açıklarken, ENAG yüzde 137,55 olarak açıklıyor.
Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara da durumu şu şekilde açıklıyor.👇
Siz nasıl açıklarsınız? Yorumlara bekliyoruz👇👋
Yorum Yazın