FBI, Ray Bradbury İçin Soruşturma Dosyası Açmış
Geçtiğimiz yıllarda hayata gözlerini yuman ve bilimkurgunun en büyük ustalarından biri olarak kabul edilen Ray Bradbury için, FBI'ın açtığı soruşturma dosyasından belgeler ortaya çıktı.
Bradbury’nin aykırı fikirlerin adamı olduğu ve sistemi eleştirmekten hiçbir zaman kaçınmadığı hepimizin malumu. Mars Yıllıkları, Fahrenheit 451, Yakma Zevki… Kendisinin bu özelliğini pek çok eserinde görebiliriz. Peki bu tutumunun FBI’ın dikkatini çektiğini, hatta kendisi hakkında bir soruşturma dosyası açıldığını ve muhbirlerden ifade alındığını biliyor muydunuz?
2012 yılında The Huffington Post gazetesinin Bilgiye Erişim Özgürlüğü Yasası’ndan faydalanarak yaptığı başvuru sonucu ortaya tüyler ürpertici sonuçlar çıkmıştı. Bugün de MuckRock adlı bir internet sitesi yine aynı yasadan faydalanarak o belgeleri gün ışığına çıkardı.
FBI arşivinden çıkarılan resmi belgeler Ray Bradbury’nin 1959 yılında, yani Soğuk Savaş döneminde Amerikan değerlerini yıkmaya çalışan bir komünist olup olmadığının araştırıldığını açıkça ortaya koyuyor. Bunda usta yazarın o dönemler komünist ve sol yanlısı hareketlere dahil olmakla suçlanan Senaristler Derneği’ne üye olmasının ve McCarthycilik (Soğuk Savaş sırasında insanların düzgün bir kanıt sunulmadan komünistlikle ya da vatan hainliğiyle suçlanması, adil olmayan soruşturma biçimlerine maruz bırakılması ve tutuklanması) karşıtı tutumunun da büyük etkisi varmış.
FBI muhbirlerinden Martin Berkeley (mahkeme önünde komünist olduğunu itiraf eden ve kendini kurtarmak için 155 Hollywood çalışanını satan “ünlü” bir senaristtir kendisi) teşkilata verdiği bir ifadede Bradbury’nin Senaristler Derneği’ndeki bazı komünist yanlısı fikirlere sempati duyduğunu hissettiğini belirtmiş. Dediğine göre Bradbury, Komünist Parti üyelerinin dernekte tutulup tutulmaması ve kendi aleyhine tanıklık etmeme hakkında sahip yazarları aralarına alıp almamaları gerektiğine dair bir tartışmaya dahil olmuş. Konuşmanın ortasında da ayağa kalkıp “Korkaklar, McCarthyciler!” diye bağırmış.
Dahası, Berkeley bu savını bir adım öteye götürerek komünizm geçmişine sahip bazı yazarların bilimkurgu alanında eserler verdiğini ve bu edebiyat dalının komunist ideolojilerini yaymak için kullanılıyor olabileceğini iddia etmiş. Ayrıca Bradbury’nin bazı hikâyelerinin Amerika’ya ve kapitalist yönetime kesinlikle karşı olduğunu eklemiş. FBI da tüm bu ifadeleri yazılı olarak raporlayıp ünlü yazarın takip dosyasına yerleştirmiş.
Üstelik suçlamalar sadece bununla da kalmıyor ve tüm bilimkurgu yazarlarını kapsayacak raddeye çıkıyor. FBI’ın dosyalarında bilimkurgunun kuşku ve güvensizlik yaymak için kullanıldığı, bu alandaki yazarların gelecekle ilgili hikâyeler yazarak şimdiki sistemle dünya işlerini halletmenin imkânsız olduğu illüzyonunu yaratmaya çabaladığı ifadesi geçiyor.
Aynı dosyada yer alan bir başka belgede Ray Bradbury gibi şahısların büyük miktarlarda basılan yazılı eserleri sayesinde geniş kitlelere ulaştığı, bilimkurgu yazarlarının hedefinin insanları korkudan felç etmek ve histerinin sınırına sürüklemek olduğu ve böylelikle olası bir Üçüncü Dünya Harbi çıkması hâlinde morali yerle bir olan Amerikan halkının savaştan galip çıkamayacağına ciddi bir biçimde inandıkları ifade ediliyor.
Dosyada Bradbury’nin Mars Yıllıkları adlı eserinde insanları yapıcı değil, yıkıcı bireyler olarak göstermesine de değiniliyor. Ayrıca sansür karşıtı yapıtıFahrenheit 451 (eski ismiyle, “İtfaiyeci” olarak anılıyor) de bu suçlamalardan nasibini alıyor.
FBI’ın 1 yıl boyunca “başka muhbirlerle” yaptığı görüşmelerin sonucunda kesin sonuç alabilmenin en iyi yolunun Bradbury’nin sorguya çekilmesi olduğuna karar verilmiş. Ancak daha sonra bunun halk arasında kötü tepkiler doğuracağı konusunda hemfikir olunmuş neyse ki. Daha sonralarıysa Bradbury’nin oturduğu çevredeki muhbirler aracılığıyla yazarın Komünist Parti’yle ya da aktivistlerle bir ilgisi olmadığı ortaya çıkmış.
Ne diyelim? İnsanların o dönemlerde ne kadar paranoyaklaştığını görmek gerçekten de ürkütücü…