Döviz Üzerinden Sözleşme Sona Eriyor: Karara Uymayana 50 Bin Liraya Kadar Ceza

Sözleşmelerin döviz üzerinden yapılmasına son veren ve bu şekilde imzalanmış olanların da 30 gün içinde TL'ye dönmesi şartını getiren yasal düzenleme Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Karara uymayanlara 50 bin liraya kadar ceza öngörülüyor. 

İş dünyasının temsilcileri kararı değerlendirirken, düzenlemeyle birlikte yabancı futbolcuların da kapsam içine girip girmeyeceği merak ediliyor. Birlikte bakalım... 

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı kararda yapılan değişikliğe göre Türkiye’de yerleşik kişilerin, ilgili Bakanlıkça belirlenen haller dışında, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacak. 

Hürriyet'ten Neşe Karafil'in haberine göre, kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde, daha önce akdedilmiş yürürlükteki sözleşmelerde döviz cinsinden belirlenmiş bedeller, Bakanlıkça uygun görülen haller dışında, Türk parası olarak taraflarca yeniden tespit edilecek. Kararda, bu hükümlerin Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca yürütüleceği belirtildi.

Kuru, kira bedelini tarafların belirleyeceğini anlatan yetkililer, uyulmadığı takdirde sözleşmelerin geçersiz hale gelmesi durumunun söz konusu olacağını, 3 bin 600 lira ile yaklaşık 50 bin liraya kadar ceza sonucu doğuracağı kaydedildi. Cumhurbaşkanlığı kararının dün Resmi Gazete’de yayımlanmış haline göre kapsam geniş.

Turizm şirketleri kararın kendilerini ilgilendirip ilgilendirmediği noktasında net bir açıklama olmadığını söylüyor. Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, “Türkiye’de tur satıyor olabiliriz ama yurt dışındaki bir hizmetin satışını yapıyoruz. Eğer turizmcilere de 'TL’ye döneceksiniz' denirse, döneceğiz. Ancak yurt dışı uçuşları THY dahi dövizle bilet satıyor. Yurt dışındaki otel, rehber ve otobüs hizmetleri için de döviz ile ödeme yapıyoruz” diye konuştu. 

Detayların henüz açıklanmadığının altını çizen Jolly Tur Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Figen Erkan da, “Yurt dışı turlarda fiyatlar döviz olarak afişe edilse de, ödeme TL oluyor. Fiyatların döviz olarak belirlenmesinin sebebi de hizmetin yurt dışında olması. Eğer fiyatı TL olarak duyurulacak denirse uygulaması zor olur. Ayrıca erken rezervasyon ile alışveriş yapan tüketici de avantajını kaybedebilir. Çünkü indirimlerinin yanı sıra kurlardaki yükselişlerden de etkilenmiyorlardı. Tam bir yorum yapmak için henüz erken. Karar netleşince gerekli aksiyonları alacağız” dedi.

Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Hulusi Belgü ise kararnameyi net olarak değerlendirmek için Hazine ve Maliye Bakanlığının düzenlemesini bekleyeceklerini belirterek, şöyle konuştu:

“En hassas iki noktadan biri AVM’lerin büyük bölümü Türk bankalarına, 15 milyar doların üzerinde döviz kredisi borcu var. Dolayısıyla borcun ifası için dövizle borcu olanların istisna tutulması ya da bu borçların da TL’ye çevrilmesi gerekir. İkinci olarak Türkiye’ye 17 milyar dolarlık yabancı yatırımcı gelmiş, bunların iştahını kaçırmamak, onları ürkütmemek gerekir. AVM’ye gelen yabancı yatırımcı doğrudan yabancı sermayenin yüzde 10’unu oluşturuyor. Türkiye genelinde yatırım büyüklüğü 58 milyar dolar olan 410 AVM var ve bunların da yüzde 30’u yabancılar tarafından yapılmış. Bundan sonraki sözleşmelerde tahmin ediyorum ki güncel kur esas alınması bekleniyor. Her bir AVM’de ortalama 300’e yakın kiracı var, bu da binlerce sözleşme demek. Taraflar arasında uzlaşmazlık da çok olacak. Perakendecilerin güncel kurlara itiraz edeceklerini düşünüyorum.”

Kararda “Türkiye’de yerleşik kişiler” tanımı kullanılıyor. 32 sayılı karara göre “Türkiye’de yerleşik kişiler” tanımı, “Yurt dışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşları dahil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek ve tüzel kişileri” kapsıyor. Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Bumin Doğrusöz, 32 sayılı karara göre sözleşmelerdeki TL zorunluluğunun Türkiye’de yerleşmiş gerçek ve tüzel kişileri ilgilendirdiğini belirterek, futbolcuların yabancı uyruklu olduğu için kapsama girmeyeceğini söyledi.