Depremde Hayat Kurtaran Raylı Temel Sistemi Nedir, Özellikleri Nelerdir? Raylı Sistemi Kim Buldu?
Kahramanmaraş depreminin ardından 10 ilde sayısız bina çöktü. Göçük altında kalan binlerce vatandaş için kurtarma çalışmaları devam ediyor. Yıkımın daha büyük olduğu Kahramanmaraş ve Hatay'dan gelen görseller, şehirde taş taş üstünde kalmadığını gösteriyor. Depremin ardından Japonya'da her yıl meydana gelen depremlerin nasıl hasara mahal vermediği merak edildi. Sosyal medyada akıllara 'raylı temel sistemi' geldi. Peki raylı temel sistemi nedir? Raylı temel sistemi özellikleri nelerdir? Raylı temel sistemini kim buldu? İşte detaylar...
Yaşanan depremin ardından yıkılan tüm binalar hakkında "deprem değil, bina öldürür" dendi. Binlerce insan yaşadığı ilde göçük altında kaldı. Depreme dayanıksız, çöken binalardan sonra gündem yeniden "raylı temel sistemi" konusundaki araştırmalarla doldu.
Raylı temel sistemi hakkında detaylara birlikte bakalım.
Raylı Temel Sistemi Nedir?
Binaların rayların üzerine inşa edilmesini söyleyen sistem, binaların deprem esnasında yerkabuğundan bağımsız bir şekilde ray üzerinde hareket etmesine olanak tanıyor.
Raylı Temel Sistemi Nasıl Çalışır?
Japonya'daki Depreme Dayanıklı Evler Nasıl İnşa Edildi?
1995 yılında Japonya'da yaşanan felaketin ardından ülkede eski binalara güçlendirme yapılırken, yeni binalar da yeni sistem doğrultusunda inşa edildi. Binaların yüksekliklerine göre koruma sistemleri değişiyor. Üç katlı binalarda duvarların güçlendirilmesi ve temelin levhalar ile korunması şartı konuluyor. Orta yükseklikteki binalarda daha fazla önlem alınıyor.
Japonya'da kullanılan depreme dayanıklı raylı temel sistemli evler, binanın yeryüzü ile bağlantısını kesmeyi sağlayan bir taban izolasyonu oluşturuyor. Kurulan sistemde binanın temel kısmına kauçuk ile imal edilmiş tamponlar kullanılıyor. Bu tamponlar binaların deprem tehlikesi esnasında titremesi ve eğilmesi yerine yatay sallanmasını mümkün kılıyor. Temelde oluşan sarsıntı bina geneline yayılsın diye, bina iskeleti içerisinde yer alan hidrolik teller kullanılarak binanın yıkımına engel olunuyor.
Raylı Temel Sisteminde Binalar Nasıl Yıkılmıyor?
Temel atılırken kullanılan izolasyon ve bina içinde yer alan sistem, evleri depreme dayanıklı hale getiriyor. Deprem esnasında bu sistem sayesinde binalar kırılmak yerine esniyor. Japonya'da mühendisler, duvarların iç kısımlarında yer alan boşluklara metal plakalar yerleştirip tüm binanın aynı esnada hareket etmesini sağlıyor. Bu esneklik payı binanın yıkılmasını ya da kırılmasını engellemek için yapılıyor. Ülkedeki çok büyük binalar ve gökdelenler dahi bu sistemle ayakta kalıyor. Kullanılan sistem sağlı, sollu ya da önlü arkalı olacak şekilde 3 metreye ulaşan bir mesafe ve esneme payı sunuyor. Bina temelinde amortisör kullanılması hareket esnasında esneme payı da gözetilince titremeyi etkisiz hale getirirken, temelde kullanılmış olan tampon sıvılar sallantı sırasında şiddetin azalmasını sağlıyor.
Raylı Temel Sistemini Kim Buldu?
Kesin olmamakla birlikte bu sistemin ilk olarak Japonya'da kullanıldığı biliniyor. Büyük depremlerin art arda yaşandığı Japonya, 1995 felaketinden sonra bu sistem üzerinde çalışmaya başlamış ve binalarını son derece kuvvetlendirmiştir.
Yorum Yazın
Yapılacak olan tüm binalar bu sisteme göre insa edilmelidir, bununla ilgili kanun çıkarılmalıdır.
Raylı sistem değil , tam adı deprem izolatörlü sistem, yeni yapılan şehir hastanelerinde uygulandı, normal konutlara uygulamak zor ve pahalı ...