Bankadan Taze Taze Banknotlar: Bayram Değil Seyran Değil Merkez Neden Para Bastı?
Çocukken özellikle Kurban Bayramı'nda gelen yüksek meblağlı banknotlar hep gıcır gıcır olurdu. Merkez Bankası'nda adettendir bayram öncesi piyasaya yeni banknotlar sürülürdü. Bayram değil seyran değil bu günlerde ATM'ler taze taze, mürekkebi sıcak banknotlar veriyor.
Yüksek enflasyonla birlikte paranın değeri azalması emisyonda yani Merkez Bankası'nın dolaşıma sürdüğü para miktarında artışa neden oluyor.
TÜİK tarafından açıklanan son enflasyon verisi yüzde 61,14 olurken, önümüzdeki aylarda bunun yüzde 70'in üzerine çıkacağını hesaplayan ekonomistler ile Aralık ayında düşeceğini öngören Bakan Nebati arasında kalan vatandaş taze paraları gördükçe soru işaretinden kurtulamıyor.
Geçmiş yıllarda teamüllere göre kurban bayramı öncesi artan nakit talebi Merkez Bankası'nı piyasaya daha fazla para sürmeye yöneltirken, sonrasında ise piyasadaki banknot miktarı azaltılırdı. Bu yıl bayramdan çok önce rekor görüldü.
Merkez Bankası (TCMB) verilerinde, kurban bayramı öncesi olan 2020 yılı Temmuz ayında kurban bayramı öncesi 247 milyar ile zirveyi gören tedavüldeki tüm tutar, 2021 yılında da yılın ilk ayında 182 milyar TL olurken, temmuzda 227 milyar ile zirvede kalmamış eylül ayında faiz indirimleri ile kurda ve enflasyondaki yükselişin tetiklenmesi ile ekimde 233, kasımda 241 ve aralıkta da 235 milyar TL olmuştu.
Son olarak 2020 yılı temmuz ayında 247 milyar TL ile zirveyi görmüştü.
Enflasyondaki yükselişin daha da tetiklendiği, kurda KKM ile stabilizasyona karşın uygulanan para politikasının genişlemeye yönelik olması ile 2022 yılında emisyon hacmi yükselişini sürdürdü. Ocak ayında 237 milyar, şubat ayında 243 milyar olan tedavüldeki tüm tutar Mart 2022'de 253 milyar TL seviyesindeydi.
Sözcü'den Emre Deveci haberine göre, piyasadaki TL banknot miktarı, 7 Nisan'da 257,1 milyar TL ile zirveye yakın olurken, 25 Mart 2022 tarihinde 257,6 milyar TL ile yeni zirve görüldü.
Mart 2022'de piyasada 2 milyar 998 milyon adet TL banknot bulunuyor.
Bu miktarın 1 milyar 157 milyon adedi 100 TL banknotlardan oluşurken, yaklaşık 537 milyon adet de 200 TL'lik banknot bulunuyor.
Oranlandığında piyasada 200 TL banknotlar hızla artarken, geçen yılın aynı ayında yaklaşık 332 milyon olmuş, enflasyondaki yükselişin tüm ürünlere ve maaşlara gelen zamların da etkisiyle sayısı hızla artmıştı.
Piyasada Mart 2022 itibarıyla yaklaşık olarak 414 milyon adet 50 TL'lik banknot, 256 milyon adet 20 TL'lik banknot, 330 milyon adet de 5 TL'lik banknot bulunuyor.
Yüksek enflasyonun emisyon artışında ana sebep olduğunu belirten uzmanlar, yüksek enflasyon ve düşük reel faizle bağlantılı olarak hızla artan kredi hacminin de emisyonu artırdığına işaret ediyor.
Bayramın yaklaşmakta olmasının da emisyon artışında etkili bir alt faktör olabileceğine işaret eden uzmanlar, hızlı parasal genişleme dönemlerinde yeni banknotlar daha çok tedavüle çıktığını, bunun da ortalama banknot ömrünü azalttığını vurguluyor.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir...
Yorum Yazın