Afganistan'da Tekrar Yükselişe Geçen Taliban'ın Afgan Kadınlar Üzerinden Yürütmek İstediği Sistematik Düzen
Afganistan'da günbegün taraftar toplayarak ülkede tekrar yükselişte olan Taliban'ın yaratmak istediği düzenin büyük bir kısmı kadınlar üzerinden işliyor. Kadınların en temel hakları yok sayılıyor, sosyal ve ekonomik birçok alanda kısıtlamalar getiriliyor. Taliban rejiminde Afgan kadınların yerini, etkilerini ve geleceğini sizler için derledik... 👇
Şu sıralar Afganistan'da tekrar yükselişe geçen Taliban örgütü başkent Kabil'i ele geçirerek yeniden rejim yaratma yolunda ilerliyor.
Öncelikle Taliban'ın nasıl bir örgüt olduğunu merak edenler için buraya bırakalım;
Taliban'ın Afganistan'da kurmak istediği toplum düzeniyle gelen yaptırımlarının büyük bir kısmı aslında kadınlar üzerinden işliyor diyebiliriz.
Afganistan'ın 34 milyonluk nüfusunun 15 milyonunu erkekler, 14.2 milyonunu ise kadınlar oluşturuyor.
Kadınlara dayatılan birçok sınırlama, en temel haklarının dahi ellerinden alınması ve çoğu politikanın kadın varlığı üzerinde yürütülmesi; örgütün erkek egemenliğini sağlamasındaki en büyük hamlelerinden biri.
Öncelikle örgüt, 'kadınların iffet ve haysiyetinin kutsal sayılabileceği bir ortam yaratma' gerekçesiyle güç kazandıkları dönem itibariyle bu konuda belli uygulamalar getirmişti.
Taliban'ın geçmişten günümüze kadınlar hakkındaki yaptırımlarını detaylı olarak burada bulabilirsiniz;
Afganistan'da ilk olarak 1996 yılında yükselişe geçen Taliban rejimi; Afgan kadınların sosyal hayatı, çalışma hayatı, eğitimi, kılık ve kıyafeti konusunda sınırlamalar getirdi.
Kadınların en temel sosyal haklarından başlayalım. Afgan kadınların, yanlarında kan bağı olan bir erkek, eşi veya eşinin ailesi olmadan dışarıya çıkması yasaklandı.
Ayrıca yanlarında bu koşullara uyan bir erkek olsa da bisiklete, motosiklete ve taksiye binmeleri yasak. Kadınların dışarıda oldukları süre boyunca peçe ve burka giymesi zorunlu hale geldi.
Hatta sokakta yürüyen insanların da evlerinin içinde olan kadınları görmesi yasak! Zemin ve birinci kattaki evlerin pencereleri boyanmak zorunda.
İnsanlığın en temel haklarından biri olan sağlık imkanları yine kadınlar için kısıtlandı. Erkek doktorların kadın bedenine dokunması kabul edilmediği gibi kadınların da çalışması yasaklanınca yüzlerce kadın gerekli tedaviyi göremeden hayatını kaybetti.
Eğitim ise Afgan kadınların bir diğer mücadelesi oldu. 8 yaşından sonra okula gitmeleri yasaklanan kız çocukları, 1996 rejimiyle beraber iş hayatına son verilen kadın öğretim görevlileri ile ülkedeki eğitim sistemi büyük bir sarsıntı yaşadı.
Kadınların tüm sosyal ve ekonomik haklarını kısıtlayan tüm bu yaptırımlarının cinsiyet ayrımcılığı olduğu bariz bir gerçek. Ancak ayrımcılık kavramının ötesinde, Taliban rejiminin kadınlar üzerinde kurmak istediği sistematik bir hakimiyet düzeni de söz konusu diyebiliriz.
Taliban öncesinde ise Afganistan'ın başkenti Kabil'de kadınların eğitim alma oranları oldukça yüksekti. Kabil Üniversitesi eğitim görevlilerin %60'ını ve öğrencilerin %50'sini kadınlar oluştuyordu.
Günümüzde ise ülkedeki 8 milyon öğrencinin %39'u kadın öğrenciler. Geçtiğimiz 25 yıl boyunca yüksek öğrenimini tamamlamış kadınların oranı ise %3.
Kadınları temel haklarından alıkoyan, sosyal hayatta erkeklerin bulunduğu konumdan tamamen uzaklaştırıp daha alt seviyelere indirgeyen bir sistem oluşturulmak isteniyor.
Afganistan'da nüfusun %78'lik bir kısmının kırsal kesimlerinde yaşaması, kadınların eğitim görmeyip erken yaşta evlenmek gibi geleneksel adetlere uyması da bu sistemin yürümesini elverişli bir hale getiriyor.
Afganistan'da geçmiş dönemlerde hüküm sürmüş bazı isimler kadın hakları konusunda ilerleme kaydetmek istese de başarabilen olmamış. Afgan kadınlar yine de yıllardır bu sistemle mücadele etmekte.
1996 yılının Ekim ayında oje sürdüğü için bir kadının parmakları kesildi. Aynı senenin Aralık ayında, Şeriat Radyosu Kabil'deki 225 kadının kıyafet kurallarına uymaması gerekçesiyle cezalandırıldığını açıkladı. 1999 yılında, yedi çocuk annesi bir kadın kocasını öldürdüğü için önce 3 yıl hapis cezası ve işkence çekti, ardından 30 bin kişinin önünde idam edildi.
Getirilen tüm bu yasaklar, kadınları bireysel mücadelelerini vermekten alıkoymadı. Eski sağlık çalışanı kadınlar kendi evlerinde komşularını tedavi etti, eski öğretim görevlileri ise evlerini okula çevirdi.
Ancak yakalandıkları zaman bacaklarının kırılması ve hapse atılmak gibi cezalarla karşılaştılar.
Kadını; eşinin ya da ailesinin bir eşyası olarak gören bu düzende, kadına ceza verilmediği zaman ailesinin cezalandırılması gibi yollara başvuruldu.
Örneğin bir kadın burka giymeden taksiye binerse, onun yüzünü gören taksi şoförü ve eşi de hapse atıldı. Bazı durumlarda da kadının tüm ailesi taşlandı.
Yıllardır süren bu yaptırımlar Afgan kadınların fiziksel ve psikolojik olarak yaşadığı sorunları da beraberinde getirdi.
Yapılan bu araştırmada, Taliban kontrolünde olan bölgelerdeki kadınların %78'inin majör depresyon yaşadığı bulundu.
Taliban'ın tüm bu çağ dışı yaptırımları uluslararası boyutlarda büyük tepki çekti. 2006'da yapılan Londra konferansında Afgan kadınların hakları için bir Afganistan Anlaşması imzalandı.
Ancak iki yıl sonra antlaşmanın herhangi bir ilerleme kaydetmemesi ve Taliban üzerinde bir etkisi olmaması nedeniyle vazgeçildi.
Son dönemlerde yükselmekte olan Taliban'ın ülkeye hakimiyetiyle beraber tüm bu çağ dışı yaptırımların tekrar uygulanması söz konusu.
Afganistan'ın ilk kadın belediye başkanı Zarifa Ghafari de bu kadınlardan birisi. 29 yaşındaki kadın yapacak bir şeyi olmadığını, Taliban'ın kendisini öldürmesini beklediğini söylüyor.
Toplumda kadın ve erkeğin yerini sert çizgilerle ikiye ayıran Taliban düzeninde; kin ve nefret, baskı, öfke, günah kavramı ve yasaklar; kadın üzerinden ilerlemeye devam ediyor...
Yorum Yazın
İslamı müslümanlardan değil kurandan öğrenmek lazım ayetleri bağlamından çıkarmadan kuranın tümüne bakarak okumamız lazım farklı farklı mealler ve tefsirler ... Devamını Gör
zaten islamı kurandan öğrenenler bu halde. şu lafa yemin ederim uyuz oluyorum. kuranı ana dilinde okuyanlar islamı bilmiyor. kuranın kapağını bile açmamış Tü... Devamını Gör