Ülkemizin Topraklarından İnsanlık Tarihine Işık Tutan Son Yılların En Önemli Keşfi: Şanlıurfa'daki Karahantepe
Tarih boyunca pek çok medeniyetin yaşadığı ülkemizin topraklarında son yıllarda insanlık geçmişi adına önemli bilgilere ışık tutan yeni bir bölge bulundu: Karahantepe. Şanlıurfa'da bulunan bölge, kalıntılarıyla Göbeklitepe'nin ardından Neolitik Çağ'a dair yeni bilgiler vermeye devam ediyor. 'Karahantepe nerede', 'Karahantepe'nin önemi ne', 'Karahantepe bulguları ne' diye merak ediyorsanız buyrun!
Tarih boyunca birçok önemli medeniyete ev sahipliği yapmış ülkemizin dört bir yanındaki topraklarında yıllardır geçmişe ışık tutan kalıntılar keşfediliyor ve araştırmalara devam ediliyor.
Güneydoğu Anadolu'da Göbeklitepe, İç Anadolu'da Çatalhöyük ve Hattuşaş, Ege'de Efes ve Bergama...
Ülkemizde son dönemlerde Neolitik Çağ'a ışık tutan önemli keşiflerin yapıldığı bir diğer bölge ise Güneydoğu Anadolu'da bulunan Şanlıurfa ilimizin Karahantepe bölgesi oldu.
Bu konu hakkında yapılan çeşitli haberlere ek olarak DW Türkçe kanalı geçtiğimiz günlerde kapsamlı bir video yayınladı. Biz de videonun ana başlıklarını sizler için derledik;
Karahantepe, Şanlıurfa kent merkezine yaklaşık 50-55 kilometre, Göbeklitepe'ye ise 40 kilometre mesafede yer alıyor. Kazıların yapıldığı bozkır bölgede bulunan tepeler ise deniz seviyesinden 500 metre yükseklikte.
2019 yılında İstanbul Üniversitesi tarafından başlatılan kazıların üçüncü sezonu, bu senenin Mayıs ayından itibaren yoğun bir şekilde devam ediyor.
Kazı çalışmalarının başkanı Prof. Dr. Necmi Karul'a göre, Karahantepe'de kazıların başlatılmasının ana nedeni Göbeklitepe'nin değerinin anlaşılması oldu.
'Mevcut bilgi akışına göre bu güne kadar dünyanın en önemli keşiflerinden biri olduğunu söyleyebiliriz. Burada yaşayan insanların başka bir dünyanın parçası olduğunu bize gösterdi.'
Necmi Karul ayrıca bugüne kadar tüm bulguların, kazılar henüz devam ettiği için farklı bir sonuca ulaşmaları mümkün de olsa, birbiriyle ilişkili büyük bir kompleksin parçaları olduğunu düşündüklerini söylüyor.
"Bu kadar kısa bir sürede Karahantepe'yi tamamen anladığımızı söyleyemeyiz ama yaklaşık olarak M.Ö. 9200-9400'lü yıllara kadar inen katmanların içerisinde çalışıyoruz. Bunların daha eskisinin de, daha yenisinin de olabileceğini söyleyebiliriz."
Karahantepe'de, Göbeklitepe'de bulunan dikili taşlara benzer 250'den fazla dikili taş olduğu bildiriliyor. Taşların bir kısmı ise ana kayadan oyulmuş.
Açığa çıkan yapılardan bir tanesi ise yaklaşık 23 metre çapında, yani Göbekli Tepe'de 'D Tapınağı' olarak adlandırılan büyük yapılarla aynı boyutta!
Yapının ortasında ise hem çatıyı taşıması hem de merkezde olması dolayısıyla diğerlerinden büyük iki adet dikilitaşla karşılaşmışlar.
Bu dikilitaşların aralarında ise daha önce devşirilmiş dikilitaşlardan oluşmuş sekiler ortaya çıkmış. Her birinin farklı donatıları içerdiğini görmüşler.
Karahantepe'de bulunan en ilginç yapılardan birisi ise ana kayaya oyulmuş bir insan başı oldu! İnsan başının bulunduğu odanın özel bir amaç için kullanıldığı düşünülüyor.
İnsan başının şiş dudakları, göz çukurları ve burnuyla o döneme uygun bir yüz ifadesine sahip olduğu, çenesinin altında bulunan sakalı dolayısıyla da cinsiyetinin erkek tahmin ediliyor.
Yapıda bulunan merdivenlerin basamakları; yapıya bir merdivenle inilip diğer ucundan farklı bir merdivenle çıkıldığını gösteriyor.
Haliyle insanların, yapı içerisinde bir süreci tamamlandığı, girenlerle çıkanların aynı insanlar olmadığını varsaymanın mümkün olduğunu söylüyorlar.
"Bu kazılar bize Anadolu'nun bu yönüyle tarih öncesi arkeoloji açısından ne kadar az bildiğimizi, ne kadar yeniliğe açık olduğunu gösterdi."
"Bugüne kadar bu döneme dair bilgileri Göbeklitepe'den aldık, şu ana kadar elde edilen veriler ise Karahantepe'nin farklı mimarı kalıplar barındırdığını ve burada yaşayan insanların 'başka bir dünyanın' kalıntısı olduğunu gösteriyor."
Araştırmalardan çıkan sonuçlara göre Karahantepe kalıntıları, Göbeklitepe'ye göre günümüze 200 veya 300 yıl daha yakın!
"Göbeklitepe'de betimlemeler ve sembolizm hayvan üzerine, animist bir dünya görüşü var. Ancak Karahantepe'de hayvanlar bulunsa da ağırlıklı olarak yerini insanlar aldığını görüyoruz."
Daha detaylı bir tanımlama ve açıklama için ise kazıların tamamlanması, tortulardan alınan parçaların kesin olarak işlenmesi bekleniyor.
Yorum Yazın
cagimizin en buyuk ironisi, medeniyetin basladigi topraklarda medeniyetin kaybolmasi.
Önemli unsur, göbeklitepeden daha farklı şeyler olması. Yıllar içinde bölge insanının bazı değer yargılarının değiştiğini gösterir. Umarım kazılar devam eder.
Biraz daha kazsalar mamut ne mamutu aq dinozor fosili bulacaklar.peki neden bilmiyorum ama insanlık tarihinde çığır açacak arkeolojik açıdan önem arzeden bu ... Devamını Gör
genelleme yapmanız hiç hoş değil