Toplumsal Cinsiyet Normlarına Karşı Kocası ve Oğluyla Poz Veren Sakallı Kadın: Magdalena Ventura
17. yüzyılda hem kadın hem de sakallı olmak...
Kaynak: The Guardian
17. yüzyıl ressamı Jusepe de Ribera yaşadığı çağa da uygun olarak cesurca bir işe imza atar ve ucube olarak görülen bir durumu tersine çevirmeyi başarır.
Bu İspanyol ressam 25 yaşında İtalya'ya gider ve Rönesans'ın büyülü atmosferinde kendisine yer bulur. Günümüzde de oldukça değerli olan yapıtlar ortaya koyar ve kariyerinin sonuna doğru Napoli'de lider bir ressam olarak görülür.
17. yüzyıl toplumu ise arkasında Orta Çağ'ı bırakan, bilimsel devrim ile yeni tanışan, coğrafi keşifler ile aslında oldukça büyük bir dünyada yaşadığını fark eden bir toplumdur.
Ancak toplumsal cinsiyet çeşitliliği vesaire gibi kavramlar için oldukça erkendir. O tarihlerde kadın ve erkek vardır. Yani toplum ne kadın gibi giyinmiş ya da göğüsleri olan bir erkeğe alışkındır, ne de sakalları olan bir kadına...
İşte böyle bir ortamda bir araya gelir Ribera ve Magdalena Ventura. Ventura günümüzde hirsutizm diye bildiğimiz aşırı kıllanma hastalığından muzdarip genç bir kadındır.
Bu resim 1631'de yapıldığında Ventura 52 yaşındadır. Sakalları ise 37 yaşında uzamaya başlar. Aslında o yaşta çocuk sahibi olması da onu emzirmesi de pek olası değil; ancak Ribera, Ventura'nın kadınlığını vurgulamak adına böyle bir yol seçmiş olabilir; diğer türlü onun bir kadın olduğuna ikna olmak oldukça güç.
"La Mujer Barbuda" yani Sakallı Kadın olarak bilinen tablonun detaylarına baktığımızda sağ alttaki yazıtta şöyle yazdığını görürüz:
'Bak, büyük bir doğa mucizesi: Samnium'daki Accumulus kasabasından, 52 yaşında Napoli Krallığı'nın halk diliyle Abruzzo bölgesinde yaşayan Magdalena Ventura, 37 yaşında 'ergenlik çağına' girmeye başlamış ve böylelikle sakalı tamamen uzamıştır.
"Arkasında gördüğünüz ise kocası Felici de Amici. Ve Ventura kocasına doğurduğu üç oğlunu da kaybeden bir kadından daha çok sakallı bir beyefendiye benziyor."
Beklentilerimize hiç uymayarak sakallı ve erkek yüzüyle çocuğunu emziren Magdalena Ventura yaşadığı çağda oldukça fazla şöhrete sahip olur.
Bu şöhrete hem kapılan hem de onda katkısı olan dönemin Napoli Valisi Fernando Afán de Ribera'yı da unutmayalım. Çünkü o tarihlerde dünyadaki bütün düzenin Tanrı tarafından verildiğine dair bir inanç yeni yeni değişmeye başlamışken, vali cesurca bu kadının resmedilmesini Jusepe de Ribera'dan ister.
Ve böylece "Sakallı Kadın" Ventura, sakin ve kasvetli bir doğallığın yanı sıra çocuğunu ayakta emziren güçlü bir kadın saygınlığıyla tabloda ölümsüzleşerek sınırlarını, çağını aşar ve kategorileri yıkar.
Eğer İspanya, Toledo'ya yolunuz düşerse efendim Hospital de Tavera Müzesi'ne mutlaka uğrayın ve Magdalena Ventura ile tanışın!
Yorum Yazın