T24'ün Teyit'in Uygulamalarını Hedef Alan "Yalana Sarılan Teyitçilik" Eleştirisine Teyit'ten Yanıt Geldi!
Teyit ve T24 arasındaki bu tarafsızlık tartışması hakkında siz ne düşünüyorsunuz?
Türkiye'de ve dünyada doğruluk kontrolü üzerine birçok girişim var. Bunlardan bizim bildiğimiz Teyit, alanında ilk.
İnternette yayılan şüpheli bilgileri doğrulamayı amaçlayan organizasyonun yaklaşık üç yıldır Facebook ile üçüncü taraf haber doğrulama programı yürütüyor. Program çerçevesinde Facebook'taki yanlış bilgiler işaretleniyor, bağlı içeriklerin erişimi ve reklamları kısıtlanıyor.
Bu işaretlemeler açık kaynaklara ve yayınladıkları metodolojiye referansla yapılıyor olsa da son zamanlarda ortaya çıkan bir tartışma var.
Basitçe süreci anlatalım.
T24 yazarlarından yükselen eleştiri şuydu;
Facebook ve şimdilerde TikTok'la yapılan anlaşmayla Teyit haber erişiminin kısıtlanmasına, engellenmesine yol açacak işaretlemeler yapıyor. Haber sitelerine de yanlış servis edilmiş haberlerde Teyit, düzeltmeleri beklemek yerine haber sitelerinin bütün içeriklerinin erişiminin kısıtlanmasına yol açan aksiyon alıyor. Bunun karşılığında da para aldığı için dürüstlüğünden şüphe duyuluyor.
Yine T24'ten Doğan Akın da Teyit'in radarına sadece muhalif kaynakların takıldığını söyledi.
Yayınlanan raporlarda tüm yayın kuruluşlarının aynı şeffaflıkla incelenmediği ve bazılarının kayırıldığını da not etti.
Akın'ın Teyit'e birkaç sorusu vardı:
- Bazı iktidar yanlısı yayınlar hakkında 'yanlış haber' bildirimi yapmadığınızdan hiç olmazsa Facebook haberdar mı? Bağımsız haber mecralarının haberlerinde Faceebook'a 'yanlış haber' bildirimi yaparken, bazı raporlarınızda iktidar medyasına yol verildiğini Facebook biliyor mu?
Sorulardan biri de Facebook anlaşmasından bağımsız olarak Teyit'in tutumuyla ilgili.
- Facebook anlaşması da olsa, özünde bir denetim işine soyunan bir mecra, hakkında son derece dikkatle yazılmış bir haberle denetlendiği anda nasıl bu kadar öfke krizine tutulur? Raporlarınızı da böyle mi yazıyorsunuz?
T24'ün verdiği örneklerden biri Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Şeyma Altundal'ın "gözaltına alındığı sırada ters kelepçe takıldığı, yerde sürüklendiği" yolunda avukatı aracılığıyla yaptığı açıklamayı yalanlamaya çalışan Emniyet Genel Müdürlüğü'nün paylaştığı videoya ilişkindi.
Doğan Akın'ın yazısından alıntılarsak,
Teyit inceleme raporunda, bu videonun gerçeği yansıtmadığını tespit etmiş, ancak Şeyma Altundal'a karşı hakarete varan ifadelerle kampanya başlatan Sabah, Yeni Şafak, Yeni Akit, Takvim, A Haber, TRT gibi gazetelerin, internet sitelerinin, televizyonların yayınlarına bir kelimeyle bile değinmemişti. Raporun, gerçeği yansıtmayan videoya ilişkin 'Kimler Paylaştı' bölümünde de bu yayınların hiçbirinin adı yoktu.
Akın'a göre bununla ilgili Teyit'e iletilen sorularda tatmin edici bir yanıt alınamamıştı.
Gazeteci Ümit Alan "Gazetecinin işi doğrulanmak zorunda kalmayacağı bir haber yapmaktır evet ama doğrulama kuruluşunun işi de olayları asla kişiselleştirmemektir." diyor.
Köşe yazısında Teyit'in Facebook’tan ücret almasında garipsenecek bir yan olmadığını ancak burada yüklenen hakem görevinde dikkatli olunması gerektiğini söylüyor. Bir de Teyit'in bazı medya kuruluşlarını koruduğu görüşüyle ilgili yorumu var Alan'ın.
'Teyit, iktidar medyasını koruyor iddiasına da muhalefete yakın medyayı koruyor iddiasına da aynı oranda katılmam. Yandaş medyayı koruyacak bir kuruluş, polisin yayımladığı videoyu teyit etmez zaten.
"Ancak doğrulama gibi aşırı derecede güvene dayanan bir işin içindeyseniz, polemikçi üslup sadece polemiği yapana değil, hakikatin peşinde olan herkese zarar verir."
Yani durum şu, Teyit her kuruma eşit yaklaşıyor olsa bile bunun ifade ediliş biçimi ve konuya yaklaşım yolları tartışmaya açık.
Bu eleştirilere karşı 22 Şubat'ta Teyit de bir yazı yayımladı.
Öncelikle Şeyma Altundal konusuyla ilgili bir yanıt verildi:
Şeyma Altundal’ın gözaltına alınması ile ilgili analizde, bazı haber sitelerinin linklerinin “Kimler Paylaştı?” kısmında yer verilmemesi haklı bir eleştiri. Yalnızca Emniyet Genel Müdürlüğü’nün tweetinin yanlış bilgi içerdiğini söylemekle kalmamalı, bunu yaygınlaştıran haber sitelerini de eklemeliydik. T24’ün uyarısı üzerine bu kısmı güncelledik.
Facebook sistemiyle ilgili de bir yanıt verildi.
Facebook sisteminde hangi haber sitesini işaretliyoruz, hangi haber sitesini işaretlemiyoruz dışarıdan tespit edebilmek kolay değil. Okurlarımızın kafasında soru işaretleri oluşmasını anlayabiliyoruz. Şeffaflaşmak adına internet medyasında tespit ettiğimiz tüm içerikleri bir rapor olarak yayınlamaya karar verdik.
Facebook gelirleri konusunda da Teyit'in açıklamasına göre Facebook ile yürütülen işbirliği, patronaj değil, bilakis editoryal bağımsızlık olarak görülmeliydi.
Tarafsızlık ve şeffaflık konusunda da Teyit bir çağrıda bulundu. 👇
Her sene denetime tabi tutuluyoruz. Eğer bu standartlardan saptığımızı düşünüyorsanız Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı IFCN’e bildirimde bulunmakta ve tekrar incelenmemizi, denetlenmemizi talep etmekte özgürsünüz. Bu denetim yolunu da anons edebilmekten gurur duyduğumuzu, iç ve dış denetime her zaman açık olduğumuzu bilmenizi istiyoruz.
Tartışmanın iki tarafını ve bir de bağımsız yorumu dinlediniz, siz ne düşünüyorsunuz?
Yorum Yazın
Yola doğruculuk hedefi ile çıkmak her zaman kolaydır. Ama yola çıkanların çok azı yoldan sapmadan ilerleyebilir...
Teyit.org ekibi eleştirileri doğru değenlendirmiş ve aksiyon almış. Bu kanımca yeni bir sektör. Hataların olması normal. Bir kuruluş hiç eleştiri almıyorsa ş... Devamını Gör