Son Araştırmaya Göre Şimdiye Kadar Keşfedilen Tüm Kara Delikler Solucan Deliği Olabilir
Bilinen evren, kara delikler, hipernovalar ve birleşen nötron yıldızları gibi heyecan verici objelerle dolu olsa da bunların tümü, fizikçilerin var olabileceğini düşündükleri ancak henüz bulamadıkları şeylere kıyasla oldukça sıkıcıdır. Belki de bunların başlıcaları, teorik olarak uzay/zamanın parçalarını birleştiren ve uzak yerlere kestirme bir yol sağlayan solucan delikleridir. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Solucan deliklerinin varolma olasılığı, bilimkurgu yazarları için büyük bir ilham kaynağı olmuştu.
Çünkü bu yazarların keşfetmek istediği uzak yıldız sistemlerine ışık hızında gitmeleri, fiziksel yasalara büyük bir engeldi. Pek çok fizikçi bu deliklerin var olduklarına ya da en azından üç boyutlu nesnelerin içlerinden zarar görmeden geçebileceğine kuşkuyla bakıyor. Ancak teleskoplar geliştikçe, bir soru gitgide daha rahatsız edici hale gelmeye başlıyor: Eğer solucan delikleri gerçekse, neden hala onları bulamadık? Dört Bulgar fizikçi yaptıkları bir çalışmada bu soruya farklı bir cevap öneriyor: Bu delikleri daha önce gördük, fakat henüz tam olarak ne olduklarını anlayamadık.
Tespit ettiğimiz kara deliklerin büyük çoğunluğu ya çevrelerindeki yıldızlar üzerindeki kütleçekimsel etkilerinden ya da birikim disklerinden fışkıran madde jetlerinden biliniyor.
Bunlardan herhangi biri solucan deliği olsaydı, bilmemiz pek mümkün olmazdı. Ancak 'Event Horizon Telescope Collaboration'ın M87 galaksisi etrafındaki kutuplaşmayı gözlemlemesi ve Sagittarius A üzerindeki takibi farklı durumlar. Bu durumlarda, objelerin olay ufuklarında gölgelerini gördük ve bir solucan deliğine bakıyorsak bir şeyler fark etmeyi umabiliriz.
Solucan delikleri olasılığı fizikçiler için o kadar heyecan verici ki, Kasım ayının başından beri bu kavramı araştıran 12 yeni makale yayınlandı.
Ancak Sofya Üniversitesi'nden Petya Nedkova ve ortak yazarların belirttiği gibi, bunların neye benzeyeceklerini bilmiyoruz. Makale bunu ele almaya çalışıyor ve yüksek açılardan bakıldığında solucan deliklerinin gördüğümüz hiçbir şeye benzeyeceği sonucuna varıyor. Ancak küçük eğim açıları için yazarlar, bir solucan deliğinin bir kara deliğe “çok benzer bir kutuplaşma modeli” göstereceğini düşünüyorlar. Sonuç olarak, tahminen 17°'lik bir açıyla görülen M87, aslında bir solucan deliği olabilir ve bunu bilmiyor olabiliriz.
Bu, solucan deliklerini kara deliklerden ayırt edememeye mahkum olduğumuz anlamına gelmiyor.
Yazarlar, 'Solucan deliği uzay-zamanlarındaki kutuplaşma yoğunluğunun Schwarzschild kara deliğine kıyasla bir büyüklük sırasına kadar büyüyebildiği, güçlü lensli görüntüler için daha önemli ayrımlar gözlemlenebildiğini' yazıyor. Burada bahsedilen lensli merceklenme, yerçekimsel mercek oluşturan delikle aramızdaki büyük kütleli bir nesneden değildir. Bunun yerine fotonların yollarının, deliğin muazzam yerçekimi alanı tarafından çarpıtılarak, bize doğru ilerlemeden önce deliğin etrafında kısmi bir döngü tamamlamalarına neden olur.
Yazarların yaptığı gibi, maddenin veya ışığın bir solucan deliğinden her iki yönde de geçebileceğini varsayarsak, durum daha da karmaşıklaşıyor.
Eğer durum buysa araştırmacılar, “deliğin ötesindeki bölgeden gelen sinyallerin evrenimize ulaşmasını” bekliyorlar. Bu sinyaller, potansiyel olarak deliğin etrafında gördüğümüz diskin polarize görüntüsünü değiştirecek. İşte bu da, yazarların 'solucan deliği geometrisinin tespiti için karakteristik bir imza' dediği şeyi bizlere sağlıyor olabilir.
Var olduklarını doğrulamak için solucan delikleri bulma konusundaki ilginin ve yıldızlararası seyahati mümkün kılabileceklerinin yanı sıra, çok yaklaşmadan onları kara deliklerden ayırt edebilmek iyi bir şey.
Nedkova, “Objenin yakınlarında olsaydınız, bunun ne olduğunu anlamak için çok geç olurdu. Öldüğünüzde ya da delikten geçtiğinizde farkı anlamış olurdunuz” diyor. Yazarlar yaptıkları bu araştırmaların sonuçlarını, kara deliğin yörüngesinde dönen 'manyetize edilmiş bir sıvı halkasının basitleştirilmiş bir modelinden' bulduklarını belirtiyorlar. Daha gelişmiş modeller, solucan deliklerini kara deliklerden başka şekillerde ayırt etmek için kullanılabilecek farklılıkları ortaya çıkarabilir.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın
Bu akşamki trip konusu belli oldu teşekkürler dostum 🤤süper bir içerik olmuş yine büyüleyici 😌