Görüş Bildir
Haberler
Şempanzeler İş Birliğini Ödüllendirip, Beleşçileri Cezalandırıyor

Şempanzeler İş Birliğini Ödüllendirip, Beleşçileri Cezalandırıyor

Ulaş
03.09.2016 - 12:16 Son Güncelleme: 03.09.2016 - 13:51

Emory University’deki Yerkes Ulusal Primat Araştırma Merkezi’ndeki büyük bir açıklıkta bulunan 11 şempanze ile yürütülen çalışmada, şempanzelerin iş birliğini rekabetçi tutuma tercih ettikleri ortaya konuldu. 

İçeriğin Devamı Aşağıda

Bilim Fili'den Gürkan Akçay'ın,  Proceedings of the National Academy Sciences'a dayandırdığı habere göre; koşulsal şiddet davranışı göstermenin dışında, aslında şempanzelerin iş birliğini tercih etmeleri rekabetçi tutumlarına üstün geliyor. Çalışma, şempanzelerin insanlarla benzer oranlarda beraber çalışma davranışları gösterdiklerini ve aralarında şiddet ortaya çıktığında, bu şiddetin genellikle takımın bir parçası olmayan bireye yönlendiğini gösteriyor.

Rekabet ortamında, ödül çalan şempanzelere fiziksel saldırı

Rekabet ortamında, ödül çalan şempanzelere fiziksel saldırı

Emory University’deki Yerkes Ulusal Primat Araştırma Merkezi’ndeki büyük bir açıklıkta bulunan 11 şempanze ile yürütülen çalışmada, araştırmacılar, iki ya da daha fazla şempanzenin bir yiyecek ödülüne ulaşmak için beraber çalıştıkları bir deney ile iş birliğini ölçmeyi planladılar. Başlangıçta, iki şempanze bir takım (bir tanesi bariyeri kaldırırken, diğeri üzerinde meyveler bulunan tepsiyi çekiyor) oluşturdu. İki denek arasında iş birliği oluştuğunda, araştırmacılar üçüncü bir şempanzenin iş birliğini gerektiren bir başka bariyer daha eklediler.

Şempanzelere, seyirci şempanzelerin de bulunduğu bir yerde 100 saatlik bir ödüle ulaşma zamanı verildi ve rekabetin ortaya çıkmasını mümkün kılacak bir ortam oluşturuldu. Burada “rekabet” davranışı, fiziksel bir saldırının (ödülün olduğu yerden uzaklaştırmak için ekip üyesi bir başka şempanzeye ya da iş birliğine katılmayan ve ödülü diğerlerinden çalan beleşçilere yönelik zorbalık göstermek) ortaya çıktığı sahneler olarak tanımlandı.

İşbirliği halinde olmayı rekabete tercih ediyorlar ve deney boyunca 3 bin 565 ortak çalışma yürütülüyor

İşbirliği halinde olmayı rekabete tercih ediyorlar ve deney boyunca 3 bin 565 ortak çalışma yürütülüyor
İçeriğin Devamı Aşağıda

Çalışma düşük sayıda bireyin gözlemlenmesini içeriyor olsa da sonuçlar oldukça etkileyiciydi. 94 saatlik uzun test süresince, şempanzeler birbirleriyle 3565 defa (rekabet halinde olmalarından 5 kat daha fazla) iş birliği geliştirdiler. Dahası, hayvanlar, rekabetçi davranışları cezalandırmak için çeşitli stratejiler kullandılar —daha komünal ve toleranslı bireylerle iş birliği yapmayı tercih etmek gibi–.

Saldırganlık ortaya çıktığında, bu saldırganlık genellikle rekabeti ya da beleşçiliği önlemek için kullanıldı. İşin içerisinde bulunmayan ve hırsızlığa teşebbüs eden bireyler hoş karşılanmadılar. Hatta araştırmacılar üçüncü şempanzenin –genellikle grubun daha dominant olanı– beleşçilere müdahale ettiği 14 örnek gözlemlediler. Araştırmacılardan Frans de Waal; bilimsel literatürde insan iş birliğinin eşsiz olduğu popüler bir iddia haline geldiğini ancak en yakın akrabalarımızın da rekabeti ve beleşçiliği ortadan kaldırmada oldukça iyi olduklarını gözlemlediklerini söylüyor.

Daha önce de primat türleri arasında akranlarıyla vakit geçirme ve güç birliğiyle hareket etme eğilimleri gözlenmişti

Daha önce de primat türleri arasında akranlarıyla vakit geçirme ve güç birliğiyle hareket etme eğilimleri gözlenmişti

Diğer primatların bize düşündüğümüzden daha fazla benzediği düşüncesine dair deliller giderek artıyor. 2014 yılında Suchak ve beraberindeki ekibin yayımladığı bir çalışmada, sosyal anlamda oldukça kalabalık gruplarda oda arkadaşlarıyla kendiliğinden ortaya çıkan bir güç birliği oluşturdukları gözlemlenmişti. Öte yandan benzer ilişkiler babunlarda da söz konusu. Daha önce yayımlanan bir başka araştırma ise, maymunların, tıpkı insanlarda olduğu gibi, kendi yaşıtlarıyla daha sosyal olduklarını, diğerlerine kıyasla “akranlarıyla” daha fazla vakit geçirmeyi tercih ettiklerini ortaya koymuştu.

Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER!
66
21
8
3
2
2
2
ONEDİO ÜYELERİ NE DİYOR?
Yorum Yazın
Ercan

afferim ulan..sosyal adaleti komün bir yaşamı sağlayan şempanzeleri alkışlıyorum bizden daha medeni mahlukların olduğunu biliyordum zaten

onur olmaz

sevimli hayvanlar

jpeuj

ben de şempanzeler gibi adaleti sevenlerdenim