Said Ercan Yazio: WhatsApp Olayının İç Yüzü Nedir?
WhatsApp, son kullanıcı onay (rıza) talebiyle hakkında komplo teorisi diye yazılan şeyleri bir nevi kabul etmiş oldu ve legalleştirme yoluna gitti. Verilerin korunması anlamında Cambridge Analytica olayında sınıfta kalan ve mimli olan Facebook şimdi de verileri kullanılıp işlemek ve en önemlisi üçüncü şahıslarla paylaşmak için izin isteyince dünya çapında tepkinin merkezi haline geldi. Türkiye’de tepki dünyadan biraz daha farklıydı.
8 Şubat’ta yeni kullanıcı sözleşmesini kabul etmeyen kullanıcıların WhatsApp hizmeti durdurulacağı belirtildi.
Oysa Avrupa için böyle bir zorunluluk yoktu; bu adaletsiz hizmet sağlama uygulaması Türk kullanıcıları ciddi anlamda kızdırdı ve ciddi hesap kapatmalara neden oldu. Son güncel verilerde Türkiye’de 3 milyondan fazla kullanıcı WhatsApp hesabını sildi, pasife alanlar da bir o kadar fazlaydı. Bazı sanatçılar da resmi sosyal medya hesaplarından WhatsApp’ı sildiğini duyurdu.
Geçmiş için de gelecekte de hiçbir uygulamanın güvenliğinden bahsedemeyiz. Uygulamalar hacklenmeye karşı korunsa da içindeki veriler uygulama sahipleri tarafından bir şekilde üçüncü şahıslarla paylaşılıyor. Bu paylaşımlar bazen izin alınarak yapılırken bazen de nereden sızdığı belli olmadan Darkweb üzerinden yapılıyor. İzinli satışlar devletlere, istihbarat birimlerine ve analiz şirketlerine verilirken Darkweb üzerinden terör örgütlerine verilebiliyor.
Burada psikolojik ve sosyolojik bir tepki de var. Akıllı telefonlar bizim her şeyimiz oldu. Bankacılık işlemlerinden tutun da e-devlet işlemlerine kadar her şeyi tek merkezden yapmak mümkün. Durum böyle olunca insanlar da bilgi güvenliği konusunda tedirginlik yaşıyor. Eskiden internet ve sosyal medya sadece eğlence merkezi gibi görülürdü, şimdi eş bulup eş kaybetmeye, iş bulup iş kaybetmeye neden olan hayatı kuşatan bir olguya dönüştü. Sadece kişisel bilgi olarak da bakmamak lazım bu olaya, toplumsal mühendisliği de söz konusu...
Bireysel olarak da birçok sorun mevcut, aile birliğine zarar verecek içerikler az çok her bireyde bulunuyor. Bu nedenle kişiler verilerinin gizlenmesinden yana öte yandan dijitalde mahremiyet algısının artması, ani verilen tepkiler, ses izlerinin ve yüz izlerinin yapay zekada kullanılması, dijital verinin boyutlarının nereye kadar gideceğinin bilinmemesi, başkasına adına açılan sahte hesaplar, başka yaşanan kötü tecrübelerin hızlıca duyulması ve deepfake olayı yüzünden insanlar çok tedirgin oldular.
Uygulama güvenliği denilince ilk akla gelen uygulamanın cihaza kurulma aşamasında bizden istediği izinler oluyor.
WhatsApp telefona kurulma aşamasında 5 izin isterken, Telegram 6 ve Bip 7 izin istiyor. WhatsApp yeni izin ve onay talebiyle Facebook seviyesine çıkıp %100 veriden 70’ini alacak şekilde bir kurguya dönüyor. Bu durumda en güvenilir Signal uygulaması gibi dursa da o konuda da insanların belirsizlikleri göze çarpıyor. Telegram’ın veri aktarmadığı için Rusya ile yaşadığı sorun üzerinden biraz daha güvenilir olduğu söylenebilir. Bir anlamda Telegram devletsiz bir sosyal ağ, Elon Musk’ın direkt önermesi ile bir anda hiç olmadığı kadar popüler oldu. Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın resmi mavi tıklı bir Telegram hesabı açması ise Türkiye’deki kullanıcı sayısını katladı. Telegram Türkiye’de 72 saatte milyondan fazla kullanıcı elde etti dünyada ise 500 milyon kullanıcıyı geçti.
Bir uygulamanın güvenli olması o uygulamanın arkasında bulunan güçle ve uygulamanın politikaları ile doğru orantılıdır. Wechat mesela direkt Çin ile bağlantılıdır ve Uygur Türkleri konusunda veri ihlalleri ile gündeme gelmektedir.
Sosyal ağlar yaklaşık 17 yıldır hayatımızda bulunmasına rağmen bugün bizim gerçekten kullanılacak seviyede güçlü bir sosyal ağa sahip olmamamız en büyük eksikliklerden biridir. Yıllarca dile getirdim dijitalizm kitabımda da yazdım, yerli sosyal ağ, yerli otodan daha kritik önemdedir.
Daha birkaç gün önce hali hazırda koltuk sahibi olan ABD Başkanı Trump’ın Twitter hesabı kapatıldı; Facebook, Instagram ve WhatsApp’ta kendisi hakkında paylaşım yasağı getirildi.
Reddit hesabını sildi. Basit gözle bakılan, web sitesi diye yorumlanan sosyal ağ bir devlet başkanına engel getirdi. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus yasalar. Sosyal ağların yasası kendi politikaları ve kendi politikaları çerçevesinde hareket ediyor, devletleri geçip direkt vatandaş ile muhatap olması, o ülkenin vergi kanunlarına tabi olmaması, hukuk sistemini tanımaması ve siber güvenliğine uymaması büyük bir sorun olarak duruyor. Siber vatan ve siber vatandaşlık kavramı üzerinden bir devlet vatandaşını bu alanlarda korumalı fikri yayılıyor.
Politikalar sosyal ağların yasalarıdır. Bu politikalar ve kullanıcı sözleşmeleri okumadan kabul edilmemelidir. Telefona uygulama yüklerken izinlere bakılmalıdır. Paylaşımlarımızda Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na muhalefet edecek içeriklerden uzak durmaya da özen göstermeliyiz. Daha sonra umumileşecek şeyler ya da umumileşmesinde sorun olmayacak şeyler WhatsApp gibi sosyal mesajlaşma servislerinde paylaşılabilir ama mahrem şeylerin ya da kişisel hak kapsamına giren özel paylaşımlara dikkat edilmesi gerekmektedir. İnternete bağlı akıllı telefonda mümkün olduğunca şifre, banka bilgisi, kimlik bilgisi, T.C. kimlik numarası, vergi numarası, vergi beyanları gibi bilgiler bulundurulmamalıdır. Unutmayalım; güvenlikte en zayıf halka insandır.
Dijital dünyada şeffaflık adı altında ilerleyen yıllarda gizli hiçbir şey kalmayacak şekilde bazı akımlar moda olacak, bu süreçte dijital mahremiyet hiç olmadığı kadar önemli hale geliyor, dijitale eklediğiniz sizden çıkan her şey bir şekilde kaybolmadan duruyor, veriyi yönetmek herkesin elinde, 24 saatlik storyler devrinde “carpe diem” çağını yaşayanlar geleceği düşünmüyor maalesef!
WhatsApp aslında güzel bir şeye vesile oldu, herkesi kendine getirdi. Şimdi işte önlem almanın tam zamanı!
Daha önce sosyal medyada WhatsApp geri atacak demiştim yazıyı tam bitirdiğimde sırada WhatsApp’ın bu güncellemeyi 3 ay daha ertelediğine dair haber geldi. Yumuşak bir geçiş isteniyor sanırım bakalım neler olacak?
Yorum Yazın
Yaw Allah askina en basit dilden biri anlatsin ya silek mi silmeyek mi ! Kor seytan 3310 al diyo ya
Kimse bizim konuştuklarımızı merak etmiyor. Sıradan vatandaş olarak o kadar önemli değiliz öğrenmek istedikleri ne alıyoruz ne satıyoruz. Kimler ile ilişki i... Devamını Gör