Petrolde Çekişme Sürerken Türkiye İçin İran Hamlesi Neden Önemli?
Petrol fiyatlarındaki değişim yurt içinde akaryakıt fiyatlarını ardından da tüm fiyatları etkiliyor. Son dönemde inişli çıkışlı bir Rusya-Ukrayna gerginliği izlenirken, hem üretici olmaları hem de jeopolitik gerginlik boyutunda ilk etkilenen de dünyada emtia fiyatları oluyor.
Türkiye bu durumdan nasıl etkileniyor?
Petrolde 100 dolar görülecek mi?
Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ'ın gerçekleştirdiği haftalık sohbetlerde petrol fiyatlarının seyri ve özellikle İran denklemi konuşulan başlıklar arasında yer alırken, petrolde 100 dolar seviyesinin görüleceği görüşünü koruyan Ağaoğlu, ancak İran’la bir nükleer anlaşmaya varılmasının 'oyun değiştirici' olabileceğini, bunun petrol fiyatlarını en az 10 dolar aşağıya çekeceği tahminini yaptı.
Rusya neyin peşinde?
Güldağ'ın Ukrayna-Rusya krizinin bir savaşa dönüşme ihtimalinin olmadığı ya da düşük olduğunu hatırlatması karşısında Ağaoğlu, şu cevabı veriyor:
Bu görüşümde ısrarlıyım. Çünkü Rusya’nın savaşarak elde edeceğinden çok savaşmadan koparacağı tavizler daha fazla olacaktır. Nitekim onu da yaptı. İlk defa da bu tehdidi savurmuyor Rusya, bu sefer biraz daha askeri hareketlilik oldu o kadar. NATO ile sınır olmak istemiyor. Bence burada Rusya’yı haklı bulmakta fayda var. İkincisi Rusya, bitmiş olan Kuzey Akım 2 Boru Hattı’nın bağlanmasını istiyor. Bunda da sen bana biraz bir şeyler ver ben de sana bir şey vereyim deniyor.
Güldağ, 'Avrupa istiyor ama ABD buna taraftar değil' derken, Ağaoğlu da 'O zaman da bilek güreşi devam ediyor.' dedi.
Biden'ın seçim hesabı mı?
Güldağ'ın 'ABD'de kasım ayında seçim var. Biden biraz sıkıştı. Son 40 yılın en yüksek enflasyonu ciddi şikayetlere neden oluyor. Yüzde 7.5 enflasyonun daha da artması bekleniyor. FED tutanakları da enflasyonun yukarı riskleri olduğunu söylüyor. Ayrıca Afganistan meselesi de var. Biden da Ukrayna krizini iç politikada kendi lehine çevirmeye çalışıyor. Peki sence bu bilek güreşi fiyatları nasıl etkiler?' sorusunu Ekonomist Ağaoğlu şöyle cevaplıyor:
Gerek petrol piyasası gerekse doğalgaz piyasası tedirginliği fiyatları yukarı çekmek için kullandı. Bence 100 dolar görülmeden bu piyasa kolay kolay gerilemez.
İran petrolünün denklemde yeri büyük!
Daha önce ekonomi gündeminde 'İran denklemi'ne dikkat çeken Ağaoğlu bu konuda da şunları söylüyor:
Petrolde bir tek iyi haber İran. Henüz resmileşmiş bir şey yok ama ateş olmayan yerden de duman çıkmaz. İran’ın böyle bir nükleer anlaşmaya girmesinin Türkiye açısından petrol fiyatlarına etkisinden çok, orada mutlaka başka pozitif etkileri de olacaktır. Şimdi 50 milyon varillik yüzer stoktan bahsediliyor. Ki bu 50 gemi demektir. Nükleer anlaşma kesinleştiği anda, İran artık dünyaya petrol satabilir dendiğinde 7 dolar değil 17 dolara kadar devam edebilecek bir gerileme olur. Onun için İran çok önemli.
Türkiye, İran'dan nasıl etkilenecek?
Güldağ'ın 'Petrolde 20 dolar düşüş görülür mü?' sorusuna ise Ağaoğlu, 'Doğrusu 10 dolardan fazla düşüş olmasını beklerim. Hatta ilk bir iki günde hızlı düşüş olur. Çünkü petrolle uğraşan traderler bu 50 gemiyi ucuza kapatmak isterler.' dedi. Güldağ ise bunu üzerine Türkiye'ye başka etki olup olmayacağını sorunca Ağaoğlu da şöyle yanıtlıyor:
İran, yaptırımların kalkmasıyla birlikte, serbest ticarete başlamasıyla, Türkiye için çok ama çok önemli bir pazar haline gelecek. Türkiye’nin oradan edineceği hammadde ve doğalgaz, petrol gibi ürünler ulaşılabilir hale gelecek. Devamında oraya da önemli bir ihracat kapasitemiz olacak. O yüzden ben bu anlaşmayı dört gözle bekliyorum. Bizim açımızdan 'oyun değiştirici' önemi olacağını düşünüyorum. Hem petrol hem enerji maliyetimiz hem de dış ticaretimiz açısından...
Yorum Yazın