Panama Belgeleri Başlangıçtı: Dev Şirketler Milyarlarca Doları Nasıl 'Ada Altına' Saklayabiliyor?
'Vergilendirilmiş kazanç kutsaldır!' demek bizlere kolay geliyor fakat kimi milyarderler için bu vergiler milyonlarla ifade edildiğinde yan yollara sapıp kazançlarını kendilerine saklamaya eğilimli olabiliyor ve bu yolda kanunun etrafından dolaşacak çok farklı yöntemler uyguluyorlar. Zenginleştikçe paranın kıymeti artar derlerdi inanmazdık!
Eskiden galatımeşhur olarak bakılır ve çok da ciddiye alınmazdı bu hukukun yan sokağından geçme eylemleri fakat artık devir değişti.
Özellikle de geçtiğimiz yıllarda ortaya çıkan Panama Belgeleri milyonlarca dosyayı ortaya çıkardı, terabaytlarca bilgi sızdırıldı. Hatta büyük isimler adına offshore(sınır ötesi) hukuksal işlemleri gerçekleştiren Mossack Fonseca firması kapanmanın eşiğine geldi. Geçtiğimiz günlerde de kapandı.
'Neler dönmüş neler' demeden önce Panama'nın kerametini anlamalı.
Panama Atlantik ve Pasifik'i birbirine bağlayan önemli bir noktada bulunuyor, esasında 3 milyonluk küçük bir ülke fakat orayı 'cennet' olarak adlandırırken bu cennetin kapılarının kimlere açık olduğunu bilmek gerekebilir.
Tıpkı Man Adası, Lüksemburg ve Cayman Adaları gibi Panama da bir vergi cenneti.
Kurumlar vergisi, gelir vergisi ve sonu 'vergi' ile biten çoğu tamlamadan muaf olmanın bir yolu, offshore şirketler.
Offshore işlemlerin ne olduğunu anlamak kolay, ne olmadığı daha önemli.
Etik açıdan tartışmalar olsa da offshore işlemlerin hukuki zeminde bir suç teşkil etmediğini, en azından şimdilik söyleyebiliriz. Kimi firmalar kur farkı ve yaratacağı şoklardan korunmak için bu yöntemlere başvururken bazı şahıs firmaları vasiyet işlemlerini düzenleyebilmek için de Panama gibi noktalara ihtiyaç duyabiliyor.
'Kanun engeli yoksa bu vergiler nasıl yön değiştiriyor?' diye soruyorsanız haklısınız. Bir şirket tüm bunları tek başına gerçekleştiremez.
Bunun için bir paravan şirkete ihtiyaç var. Panama gibi noktalar bu şirketlerin kurulumu için önem taşıyor zaten. Matruşka gibi düşünün, şirket içinde şirket, diğer şirket içinde de başka bir şirket. Bu noktalarda kurulan şirketler asıl şirketin kimliğinin gizli kalmasını sağlıyor fakat bu gizlilik her zaman bir suç unsuruna işaret etmiyor.
Örneğin bir şirket ortaklıkta bulunduğu diğer şirketlerin haberinin olmasını istemediği yeni bir sektöre giriş yapabilir, bunu da anonim kalmadan gerçekleştirmesi mümkün değil.
Offshore şirketlerde yapılan işlemler sonunda oluşan kazanç 'aklanmış' bir biçimde asıl şirket kasasına döner.
Küçücük bir ofisten ibaret şirket milyarlarca dolar işlem gerçekleştirip vergiden muaf olduğunda bu masum gibi görünen işlemlerin hukuki zemini tartışılmaya başlandı. Çünkü offshore şirketler bağlı oldukları asıl şirketin vergi ödediği ülkede de çalışmaya başladığında işler biraz karıştı.
İyi bir iş modeli gibi görünen offshore şirtketlerin 'matruşka' niteliği kimi suçlar için de koruma kalkanı haline geldi, bu noktadan sonra devletler denetimleri sıkılaştırdı.
Bu belgelerde adı geçen siyasi kişilikler, yakından tanıdığımız ünlüler olayın ehemmiyetini iyiden iyiye ortaya çıkardı zira kamunun aşina olduğu kişi ve kurumlar bile çekinmeden bu işlemlerin ardında sığınıyordu. Tabii Panama Belgeleri ve diğer belgeler ortaya çıktığında bu 'yöntem' pek de hız kesmedi.
Halen offshore işlemlerin rağbet görmesinin sebepleri yabana atılır cinsten değil.
ABD özelinde siyasi bağlantılar ortaya çıkan belgeler ne olursa olsun bu konunun üstüne gidilmesini engelleyecek hamlelerle tökezletiyor. Ayrıca bu siyasi ayak bir yana, sadece ABD büyük hacimli offshore işlem yapan şirketlerin vatanı değil. Belgelerde adı geçen Türk şirketlerinin de yüz milyar dolara yakın offshore işlemi olduğunu not etmek gerekiyor.
ABD'de süren offshore sorgulamalarında para akışının gerçekleştiği banka kanalları da bu tarz bilgileri paylaşmaya yanaşmıyor.
Bu da bilgi sızıntılarına aldırmadan offshore şirketlerin hayatlarını sürdürmelerini engelliyor. Gizlilik varken, risk yok.
Hal böyle olunca devlet ve vergi bakanlıkları aradıklarını ancak bilgi sızıntılarıyla, bizlerle beraber öğreniyor.
Her zaman göz önünde olan kişileri ancak yine onları tanıdığımız medya yoluyla yeniden tanıyabiliyoruz. Sadece ünlüler değil, kendi ülkelerinde hayli önemli noktalarda bulunan siyasi figürler bu belgeler sonrasında kendilerini aklamak yerine istifa etmeyi seçti. Garip geliyor değil mi?
İzlanda başbakanı Sigmundur Gunnlaugsson bunlardan biriydi.
İzlanda deyip geçmemek gerektiğini anlatacak biçimde Panama Belgeleri'nde adı geçtiği için günlerce süren protestolar sonunda istifa etti. Bir benzeri Ukrayna'da da gerçekleşti.
Tüm bu fırtınalar dindiğinde offshore şirketlerin nasıl denetim altında olacağına dair soru işaretleri ne zaman kaybolur, o halen belirsiz.
Yorum Yazın
golf gibi bir hobi herhalde...
panama demedim, bana mı dedim. bunlar hep dış mihrakların oyunu. memlekete yaptığımız hizmetler birilerine dokunmuş o yüzden bana iftira atıyorlar. inşallah ... Devamını Gör
İşte bu yüzden dünya bizi kıskanıyor. Bizde olsa olmadı sayılır, oldu diyenleri suclarız. Ne vatan hainlikleri kalır, ne maşa olmaları, ne terörist olmaları.... Devamını Gör