NFT’ler Kendi Kendine İşlemlerde ve Kara Para Aklamada Nasıl Kullanılıyor?
Değiştirilemez token anlamına gelen NFT'ler son zamanda gündemde epey yer kaplıyor. 'Dijital sanat eseri' olarak satılması mı dersin, yatırımcıların tüm paralarının çalındığı ponzi benzeri bir iş mi dersin... Her şeyin var olduğu NFT'ler elbette kesinliğinden emin olunmayan varlıklar hâline geldi. Kara para aklamadaki rolleri de buna dâhil edilebilir. Suç örgütlerinin elde ettiği haksız kazançları aklama işini fazlasıyla kolaylaştıran NFT'leri buna nasıl vesile olduğunu merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
Öncelikle bilmeyenler için NFT nedir sorusunu cevaplayarak başlayalım.
NFT'ler, dijital değerlerin veya kripto para birimlerinin aksine daha küçük parçalara bölünemeyen ama çoğu dijital değer ve kripto para birimi gibi işlem geçmişi değişmeyen ve izlenebilen eşsiz dijital değerlerdir.
Her türlü dijital nesneyi temsilen NFT kullanmak mümkündür ama genellikle dijital sanat eserleriyle bağlantılı oldukları söylenebilir. Oluşturulan NFT'ler, yaratıcıları tarafından diğer benzersiz tokenların bulunduğu bir satış yerinde istenilen fiyattan satılabilir. Alış ve satış işlemleri genellikle kripto paralarla gerçekleştirilir.
Peki bu eşsiz NFT'ler kara para aklamada kullanılıyor mu gerçekten?
Bir NFT'nin bu amaçla kullanılıp kullanılmadığını görmek kolay değildir. NFT'nin hareketlilik özelliği, paranın işlenmesini ve aklanmasını mümkün olduğunca basit hâle getirmek için vardır. NFT ve kripto para ticareti, gerçekleştirilmesinin aşırı kolaylığı, hizmet alma noktasında etkili ve ücretsiz oluşu ve sayısız gizlilik özelliğine sahip olmasıyla âdeta suçluların işini kolaylaştıran soyut bir katman görevi görür.
NFT'ler kara para aklama işlemlerinde nasıl kullanılıyor?
Suç örgütü eşsiz bir NFT oluşturur ve bunu NFT satış alanında duyurur.
Suç örgütü, değeri kendisinin meydana getirdiği fark edilmeyecek şekilde bu satış alanından kendi NFT'sini satın alır.
Süreç tekrar edilir.
Bu sürecin hareketli birkaç kısmı daha olsa da genel hatlarıyla NFT kullanarak kara para aklama işlemi bu şekilde gerçekleştirilir. Bu işi yapabilecek büyüklükteki örgütlerin büyük bir kripto para cüzdan hesabı ağına sahip olması ve hatta son cüzdana ekleme kısmına (kriptonun itibari parayla değiştiği kısım) birkaç adım daha eklemeleri fazlasıyla olasıdır.
Söz konusu NFT'nin "ticareti" birkaç kez gerçekleştirildikten sonra ilgili kripto para birimi "temizlenmiş" oluyor.
Blok zinciri teknolojisi, asıl satışın gerçekleştiği cüzdanı takip etmeyi kolaylaştırsa da cüzdana gerçek hayatta kimin sahip olduğu apayrı bir konu. Müşterini Tanı ve Kara Para Aklamayı Önleme düzenlemeleri tüm NFT satış noktalarında mevcut olmadığından, herkes hesap açabiliyor, satış yapabiliyor ve kimliğini gizli tutabiliyor.
Suçlular da alış satış işlemlerine meşruiyet kazandırmak için bilindik NFT satış noktalarında çalıntı hesaplarla işlem yapabilir.
Suçlular hesapları hackliyor, satış yapıyor ve sonra ortadan kayboluyor. Kimileri bu şekilde NFT fiyatlarını şişiriyor. Bağlantılı hesaplar arasındaki her bir satış, fiyatları makul seviyenin üstüne çıkararak satış değerini artırma fırsatı sunuyor. Bu gibi kendi kendine işlem statüsündeki NFT manipülasyonu işlemleri de kara para aklama ve NFT sahtekârlığından sayılabilir.
NFT dediğimiz şey esasında kara para aklama veya yasa dışı kendi kendine işlem mi?
Kesinlikle öyle. Maliye hukuku kripto para varlıklarını da kapsıyor nihayetinde. Herhangi bir ürünün fiyatını yapay yollarla şişirmek gibi suç gelirlerini herhangi bir yöntemle aklamak da yasa dışıdır. Asıl sıkıntı, kripto para birimlerinde ve NFT'lerde izlerin kâğıt paraya göre daha kolay gizlenebiliyor olması.
Kara para aklama işlemi sadece NFT'lerle kısıtlı değil. NFT'yle kara para aklamanın yalnızca bir kripto para sorunu olmadığını belirtmeliyiz.
NFT'ler aklama sürecini kolaylaştırsa da suçlular uzun zamandır nadir veya değeri yüksek sanat eserlerini (ve diğer antika eserleri) kullanarak kara para aklıyor ve yasa dışı alım satım işlemleri yapıyor. Yüksek değerli nesneleri takas etmek de nispeten varlıklar arasında para taşımanın oldukça basit bir yöntemidir.
Her gün gerçekleştirilen sayısız NFT işlemi göz önüne alındığında, her NFT ticaret işleminin suç girişimi olduğu düşüncesine kapılmanın ne kadar yanlış olduğu görülebilir.
Örneğin, NFT işlemlerinde önde gelen adreslerden olan OpenSea'de şu ana 1 milyondan fazla kayıtlı kullanıcı var. Bunların çoğunun kara para aklamak veya diğer NFT temelli sahtekârlıklarda bulunmak amacıyla siteye üye olduğunu belirtmek gibi bir gaflete düşülmemeli.
Gerçek sanat eserlerinin sahteciliği yapıldığı gibi NFT dünyasındaki sanat eserlerinde de aynı şey söz konusu olabiliyor.
Tabii çoğu dijital sanat eseri birkaç tıklamayla çalınabileceğinden NFT sanat eserlerinin sahteciliğinin çok ama çok basit bir şekilde yapıldığı söylenebilir. Sanat eserini bilgisayara kaydedildikten sonra NFT satış noktasına yükleyebilir ve orijinalinden en ufak fark olmaksızın satılabilir.
Ne yazık ki, çalınan ve NFT olarak satılan dijital eserlerinin çok azı ihbar ediliyor.
DeviantArt gibi dijital sanat odaklı sosyal medya siteleri, kullanıcılarının yüklediği görselleri izlemek için çok çaba sarf ediyor ama bu iş fazlasıyla zaman alıyor. Bu hususta DeviantArt Protect her hafta sayısız NFT satış noktasındaki milyonlarca yeni NFT görselini tarıyor. Şu ana değin sistemin 80.000'den fazla çalıntı sanat eseri ihbarında bulunduğu biliniyor. Elbette DeviantArt'ın erişime açık dijital sanat eserleri okyanusunda minicik bir damla olmasından mütevellit bu sorun varlığını sürdürüyor.
NFT'lerdeki kara para aklama işlemlerini durdurmak mümkün mü? Bunun basit bir yanıtı yok maalesef.
'Gerçek dünyada' sanatçılar ve yetkililer sanat eserlerinin güvenliğini sağlamak için büyük çaba harcıyor. Kayıt Sanat Eserleri Kaydı, dünya çapında kaybolan ve çalınan sanat eserlerinin izini sürüp meşru müzayede evlerinde satışlarını engelliyor. Kripto tabanlı soygunlarda kullanılan kripto para cüzdanlarını belirlemede, cüzdanlarda bulunan kripto paraları aktarılamaz hâle getirmede ve en azından hırsızlıktan elde edilen kazancın geçersiz kılınmasında belli başlı başarılar elde edildi.
Bazı NFT satış noktalarında MT/KPAÖ düzenlemeleri uygulanırken diğerleri tüm içerik oluşturucuların düzgün bir şekilde doğrulama işlemi gerçekleştirmesini talep ediyor.
Tabii bir satış noktası bunu zorunlu kılarak insanların sitede hesap oluşturup istediği ürünü istediği fiyattan satmasını engelliyor. NFT'ler gittikçe ünleniyor ve yayılıyorken hükûmetlerin bu kara para aklama, vergi kaçırma, çevrim içi sahtekârlık ve diğer suçlar için daha fazla düzenleme getirmesi kaçınılmaz olacaktır.
NFT’ler Kendi Kendine İşlemlerde ve Kara Para Aklamada Nasıl Kullanılıyor?
2030 Yılına Kadar Ortaya Çıkması Beklenen Metaverse Meslekleri
Yorum Yazın