Meğer Gerçek Farklıymış: Nazar Boncuğundan Kurşun Dökmeye Kadar İslamiyete Ait Sandığımız Şamanist Gelenekler
Türkler, İslamiyetten önce çeşitli dinlere inanıyordu. Bu inanışların arasında Şamanizm de bulunuyordu. Türkler, İslamiyetle tanıştıktan sonra ise bir günde kendi inanışlarını terk etmedi. Hatta bazı eski Şaman inanışları, İslam dinine geçtikleri hâlde yaşamaya devam etti. Uzun zamanlar sonra ise bu inanışları artık İslamiyet sanmaya başladık. Günlük hayatta İslam dininin bir parçası sandığımız ancak Şaman geleneği olan birçok şey yapıyoruz. İşte İslam dininde olduğunu sandığınız ancak aslında Şaman inancı olan bazı gelenekler...
Kötü bir şey çağırmamak ve iyi giden olayların bozulmasını engellemek için tahtaya vurmak aslında Şaman inancı.
Büyüklerimizin de çokça kullandığı bir hareket olan tahtaya vurma, aslında Şaman geleneği. Eski Şaman inancında Türkler dağda, suda, ateşte, güneşte, ayda, taşta ve ağaçta kötü ruhların olduğunu düşünüyordu. Bu yüzden olumsuz konuşup kötü ruhları etkilememek için tahtaya vuruyorlardı. Bu inanış, günümüze konuşma esnasında kötüyü çağırmak anlamında yapılmaya devam ediliyor.
Dini ritüellerde çalgılar çalıp müzikle eğlenmek ve dans etmek Şamanizm'den kalan bir miras.
Şamanlar çok yönlü din adamlarıydı. Hastalıklara çare bulmaktan tutun da dini ritüellerin düzenlenmesine kadar birçok görevi bulunuyordu. Bu dini törenlerde ise müzikler hiç susmazdı. İnsanlar, dini gerekliliklerini yerine getirirken eğlenirdi de. Bizde de ilahi ve mevlit gibi inanışlar aslında Şamanizm'in bu geleneğinden geliyor. Aslında İslam dininde dini tören sırasında müzik yapmak günah ancak hâlâ bu gelenek Türkler arasında devam ediyor.
Nazar boncuğunun kem gözlülerden koruduğuna inanmak da İslamiyetle alakalı değil.
Nazar, Anadolu'da yaygın bir inanış ve İslam dininde de bulunuyor. Çoğumuz kötü bir şey yaşayınca 'Acaba nazara mı geldim?' diyoruz. Bu yüzden insanlar nazarı geçirmek için çeşitli dualar ediyor ve bazı objeler takıyor. Buraya kadar her şey normal ancak İslam dininde Allah'tan başka kimseden medet ummak günah. Yani nazar boncuğu İslam'da yer alan bir obje değil.
Gidenin arkasından su döküp uğurlamak, eski bir Şaman geleneği.
Aslında bir Şaman inanışı olan yolcunun arkasından su dökmek, su gibi git ve gel manasında yapılıyor. Su dökme geleneği, ilk olarak Şaman inancına sahip insanların Tanrı için değerli içkilerini dökmeleriyle başlıyor. Sonrasında ise ölen kişiler için yere su dökme geleneğine dönüşen bu inanış, günümüzde yolcular için kullanılıyor.
Kapıdan girip çıkarken ilk adımı daima sağ ayakla atmak, iyi ve kötünün simgesi.
Yine ülkemizde farklı bir gelenek olarak sağın iyiliği solun ise kötülüğü temsil ettiğine inanılıyor. Bundan dolayı sağ ayakla kapıdan geçmek uğurlu, sol ayakla geçmek ise uğursuz sayılıyor. Şaman inancına mensup olduğumuz zamanlardan kalma bu inanışın elbette İslami bir dayanağı bulunmuyor.
Yenidoğan veya ölen kişi için 40 günün ardından mevlit okutmak, İslam'da olmayan bir diğer inanış.
Kırkı çıkmak deyimi, kişinin ölümünden 40 gün sonra mevlit okutulması veya yeni doğmuş bebeğin 40 gün geçmeden evden çıkarılmaması bu inanışa örnek gösterilebilir. Aslında Şaman inancı olan bu gelenek, ölünün ruhunun 40 gün sonra bedeni terk etmesi inanışından geliyor. Tek farkı, Türklerin Şamanizm'e inandığı zamanlarda mevlit yerine çeşitli ayinler düzenleniyordu.
Eşiğe basınca bahtının kapanacağına inanmak da İslam dininde yer almıyor.
Küçükken annenizden eşiğe bastığınız veya oturduğunuz için azar işittiniz mi? Muhtemelen çoğu kişi gibi işittiğiniz bu azar aslında Şamanizm inancı. Şaman inancına sahip Türkler, ölülerini çadırlarının girişine gömerdi. Bundan dolayı, orada yaşadığına inandıkları ruhların kendilerine musallat olmasını istemezlerdi. Hamile kadınlarsa eşiğe bastığında bebeğini düşürmekten korkardı. Günümüzde çeşitli evrimler geçirerek devam eden bu inanış, şimdilerde 'Eşiğe oturma çocuğun olmaz.' veya 'Evde kalırsın.' söylemlerle devam ediyor.
Peki, Allah bizi yukarıdan izliyor inanışının da İslamiyetle alakalı olmadığını biliyor muydunuz?
İslam inancı sanılan ancak İslam dinine göre günah olan bir gelenek de 'Allah yukarıda' deyimi. Bu inanış Gök Tanrı dininden günümüze kadar gelmiş. Keza elleri genişçe açıp yukarı bakarak dua etmek de bu inançtan geliyor.
Hayvan dostlarımızın su içmesi için yapılan mezar sulukları da bir Şaman geleneği.
Halkımız, mezarlarına oldukça özen gösteriyor. Mesela çoğu büyüğümüz, kefen veya mezar parası biriktiriyor. Bu gelenek aslında eski Şaman inancından geliyor. Şamanizm mensubu Türkler, mezar taşlarının en iyisi seçerdi. Ayrıca Şamanistler, mezarların yanlarına küçük suluklar yaparlardı çünkü ruhların susadığına inanılıyordu. Bunun yanı sıra börtü böceğin de buradan su içmesinin ölünün ruhuna fayda getireceği düşünülüyordu.
Cenaze evinde helva ve yemekler yapıp bir güzel doymanın da İslamiyetle bir ilgisi yok.
Halkımız ölünün arkasından yenen yemekleri o kadar seviyor ki bunun için sosyal medyada gruplar bile açılıyor. Her ne kadar İslam'da ikram sevap olsa da ölünün arkasından yemek yemek dinde bulunmuyor. Ölünün arkasından yemek yeme geleneği, Şamanizm inancındaki yuğ (cenaze) törenlerinden geliyor.
Yorum Yazın
Her yılbaşı "Kim bir kavme benzemeye çalışırsa, onlardandır" sözünü paylaşarak insanların eğlencesine çomak sokmaya çalışan arkadaşlara geçmiş olsun. :)
Çomak sokma çalışmasına karşılık laf sokma başarısı %100
Daha “Noel” ile “Yeniyılı Kutlamak” arasındaki farkı bilmeyip her sene bla bla bla konuşanlar bunlara ne der acep
aslında banyoya sağ ayakla girip sol ayakla çıkmak. banyonun içi ıslak olursa diye sağ ayakla daha çok kuvvet alıp denge sağladığımız için, sağ ayakla gireri... Devamını Gör