12 Madde İle Alkolün Kısa Tarihi
Pek çok kültürde rastlanan alkol üretimi, aynı zamanda o kültürün dinî, coğrafi ve sosyolojik özelliklerini yansıtan bir öğe. Yapılan kazılarda bulunan testiler incelendiğinde, fermente edilmiş içeceklerin Neolitik Çağ'a kadar uzandığı tahmin ediliyor (M.Ö. 10,000 civarı). İşte alkolün tarihsel gelişimi:
1. Bilinen en eski kanıtlar Çin'e dayanıyor.
Çin'in Jiahu neolitik kentinde bulunan testiler üzerinde yapılan kimyasal analizlerde, testilerde kalan tortular inceleniyor ve içlerinde alkol bulunduğu kanıtlanıyor. Söz konusu tortular, M.Ö. 6650-7000 yıllarına dayanıyor ve fermente edilmiş üzüm, alıç, bal ve pirinçle yapılan içkilerin varlığına işaret ediyor.
2. Gürcistan'da yapılan çalışmalar, şarap üretiminin M.Ö. 6000 yılına dayandığını gösteriyor.
Diğer ülkelerde bulunan kanıtlar ise sırasıyla şu tarihlere dayanıyor: İran (M.Ö. 5400), Mısır (M.Ö. 3150), Babil (M.Ö. 3000), Meksika (M.Ö. 2000) ve Sudan (M.Ö. 1500).
3. Alkolün tıbbi kullanımından, M.Ö. 2100 yıllarına dayanan Sümer ve Mısır metinlerinde söz ediliyor.
Aynı zamanda Eski Ahit'te, ölümcül hastalara ve depresyonda olanlara, acılarını unutturmak için alkollü içki verilmesi tavsiye edilmiştir.
4. Klasik Yunan'da şarap, kahvaltı ve sempozyumlarda tüketiliyor.
M.Ö. 1. yüzyıla gelindiğinde şarap, Romalıların gündelik olarak içtikleri bir içki halini alıyor. Bu dönemde hem Yunanlar hem de Romalılar, seyreltilmiş şarap içiyorlar.
5. Orta Çağ Avrupası'nda bira, her yaştan ve her sınıftan insanlar için gündelik bir içki halini alıyor.
Ancak alkol oranı çok düşük bir biradan söz ediyoruz. O dönemde, rahibelerin bile günde 3 litreye kadar bira içme hakları var; şarap ise yalnızca üst sınıftan olanlar için ulaşılabilir bir içki.
6. 15. yüzyılda Avrupalıların Amerika'yı keşfiyle birlikte, bazı yerli kabileler kendi alkollü içeceklerini üretmeye başlıyorlar.
Keşif sonrası yazılmış bir Aztek metnine göre; 'pulque' adındaki yerel şaraplarının içilmesi, yalnızca dini seremonilerde ve 70 yaş üstü insanlar için serbestti.
7. Erken Modern Dönem'de (1500-1800) alkolün, tanrının bir hediyesi olduğuna inanmayan yoktu.
Martin Luther, John Calvin, Anglikan Kilisesi liderleri, hatta Püritenler bile alkolün arzuları yatıştırdığını ve eğlence ve sağlık için kullanılabileceğini düşünüyorlardı.
8. Fakat sarhoşluk hakkındaki düşünceler daha farklıydı.
Alkolün ılımlı tüketiminin olumlu yönleri ne kadar destekleniyorsa da, toplumda sarhoşluk konusunda gittikçe artan bir kaygı oluşmaya başlıyordu. Bunun sebebi; sarhoşluğun insanlar üzerinde yarattığı, rahatına düşkünlük ve vurdumduymazlık gibi etkilerin, ruhanî kurtuluş ve toplumun refahı açısından tehdit edici olması. Aynı zamanda dünya, benlik ve çalışma disiplini üzerindeki mantık hakimiyetini yok ettiği düşünülüyordu. Bildiğiniz gibi o dönem, felsefe çalışmaları sebebiyle, mantığın hakimiyetinin yüceltilmeye başlandığı bir dönemdi. Tüm bunlara rağmen, 16. yüzyıl Avrupası'nda alkol, su yerine tüketiliyordu. Çünkü su, hastalık taşıyabiliyordu.
9. 17. yüzyılda şampanya ilk kez ortaya çıkıyor.
Bu içkinin ortaya çıkışı, bir Fransız manastırında şarap ustası olan Dom Perignon'la ilişkilendiriliyor olsa da, daha öncesine dayanıyor. Dom Perignon yalnızca bu içkinin içeriğini geliştiren isim.
10. Viskinin damıtılmasının ilk olarak İrlanda ve İskoçya'da gerçekleştirildiği düşünülüyor.
Fakat yine de bu konu hakkında kesin bir bilgi yok. Kanıtlanan ilk belge, 1405 yılı İrlandası'na dayanıyor. İskoçya'da, malt haline getirilmiş arpadan yapılmış ilk viskinin kanıtlara dayanan tarihi ise 1494. Fakat iki ülke için de bu işlemin, söz konusu tarihlerden yüzyıllar öncesine dayanıyor olabileceği düşünülüyor.
11. 19. yüzyıl Amerikası'nda tüketilen yıllık alkol miktarı, kişi başı yedi galona ulaşıyor.
Yüzyılın başlarından itibaren Amerika'da, her tür alkollü içecek bolca tüketiliyordu. Bunun sebebi, o yıllarda Amerika'da üretilen mısırın bolluğuydu. Bu da tüm ülke çapında yaygın olarak ucuz viski üretilmesi anlamına geliyordu. İşte bu dönemde Amerikalılar için alkol, günlük bir alışkanlık halini aldı. Aynı zamanda bu dönemde alkol, her türlü milli ve askeri kutlamada yaygınlaşmaya başladı. Katılımcılar genellikle zehirlenene kadar içiyorlardı.
12. 1920 yılında alkol, Amerika'da yasaklanıyor.
Çıkarılan bir yasa ile, alkolün üretimi, satışı, ithalat ve ihracatı yasaklanıyor. Fakat böyle olunca, 1933 yılı civarında illegal alkol ticareti patlıyor ve yasa bu yüzden geri çekiliyor. Bugün ise, 15 milyon Amerikalı alkolizm ile mücadele ediyor ve trafik kazalarının %40'ı, alkole bağlı sebeplerle meydana geliyor.
