Linç Kültürü Nereye Gidiyor? Yapılanlar veya Yapılmayanlar Yüzünden Sosyal Medyada Çarmıha Gerilmenin Dozu İyice Artıyor
Birbirimize hiç tahammülümüz kalmadı maalesef...
Bilindiği kadarıyla, Amerikan İç Savaşı'nın ardından ırkçı Klu Klux Klan gruplarının siyahlara uyguladıkları şiddet sonrası ortaya çıkan linç terimi, kitlesel olarak kabul gören ve sorgulanmayan bir pratik olarak hayatımızın orta yerine yerleşti.
Toplumsal bir cinnet halini işaret eden ve bulaşıcı bir hastalık gibi hızla yayılan linç kültüründe bireyler, kendilerinden olmayanları sadece cezalandırmak için değil, aynı zamanda emsal oluşturmak için de bu eyleme başvururlar. Kamplaşmanın sık görüldüğü toplumlarda yaygındır.
Teknolojinin ve sosyal medyanın hayatımıza yoğun biçimde yerleşmesiyle linç kültürü de yerini aldı: Farklı düşünen, eleştiren, dalga geçen, aykırı olan kimseye tahammülümüz kalmadı...
Yukarıda da söylediğimiz gibi, kendileri gibi olmayanların paylaşımlarını ifşa ederek kendi takipçilerine linç ettiren bireyler bu lincin sonunda yalnızca ceza değil, aynı zamanda toplumdan dışlama da bekliyorlar. İfade özgürlüğünün yerini alan ve akademisyenlerin bile hedef gösterildiği bu yaygın kültürün son dönemde yaşattıklarına yakından bakalım istedik. Bakalım linç kültürüne maruz kalanlar neler yaşıyorlar...
1. Yazılarıyla olduğu kadar din hakkında söyledikleriyle farklı bir bakış açısı sunan Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk'ü tanıyorsunuzdur...
Tefsir ve Kur'an araştırmaları alanında çalışmalar yapan ve Kur'an'ın evrenselliği/tarihselliği tartışmasında tarihselliği tercih ederek bakış açısını ortaya koyan Mustafa Öztürk'ün gizli kamerayla çekilen bir görüntüsü sosyal medyaya servis edildi.
"Bu Allah dili olabilir mi? İnsani dil olamaz mı? Olabilir."
Servis edilen videoda 'Kur'an 23 sene Velid bin Mugire aşağı Asbil Vahil yukarı deyip bütün kadrajını Hicaz-Taif-Medine'ye sıkıştırmış. İnsanlığa son söyleyeceği sözün çapı oradaki 3-5 lavuk müşrik. Ve o müşriğe Kur'an'da öyle küfürler var ki. Hem ‘kel’ hem ‘fodul' ve 'piç' ifadesi kullanılıyor. Bu Allah dili olabilir mi? İnsani dil olamaz mı? Olabilir. Yanmış canı. Feverandır. Olabilir' diyen Prof. Dr. Mustafa Öztürk muhafazakar camia tarafından linç edildi.
Ve bu lincin ardından Prof. Dr. Mustafa Öztürk bugün istifa etti.
Sosyal medya hesabından paylaştığı istifa mektubunun ardından Independent Türkçe’den Bülent Şahin Erdeğer’e konuştu: 'Dini talan edilecek dünyalık bir hazine olarak gördüler. Beni de rantlarına ortak sandılar oysa başından beri benim ne öyle bir niyetim ne de çabam yoktu. İşte şimdi sevinebilirler tepe tepe, talan edebilirler kurumsal dini… O yüzden susuyorum. Artık konuşmanın bir anlamı yok.'
2. Yetenek Sizsiniz programıyla adını duyuran ve katıldığı televizyon programlarında izleyenlere keyifli vakit geçirten sihirbaz Cem Aydın'ı hatırlıyorsunuzdur...
Sihirbazlık gösterilerinin yanı sıra komedyenlik de yapan Cem Aydın, Twitter hesabından köpeği Pafi'yle bir video paylaştı ve linç kültürü de o anda devreye girdi.
"Biz sokak ortasında öpüşemeyecek miyiz, aşkımızı itiraf edemeyecek miyiz?"
Köpeğiyle çektiği ve kendi hesabından paylaştığı bu videoda Pafi'yle seviştiğini anlatan ve ironik bir şekilde 'Biz sokak ortasında öpüşemeyecek miyiz?' diyen Cem Aydın köpeğine şiddet uyguladığı iddiasıyla lince uğradı. Videoda titrediği görülen ve tecavüze uğradığı iddia edilen köpeği hakkında şunları söyledi ancak hiçbir işe yaramadı: 'Köpeğimin arka ayağı kırık platin takıldığı için oturamıyor arka ayağına basamıyor, köpeğim genç olduğu için veterinerim titremesinin normal olduğunu söyledi ve komedyenim çektiğim videoda sırf titremesini baz alıp linç başlatanlar; mutsuz hayatınızda saldıracak yerler aramayın.'
Ve köpek yetkililer tarafından barınağa alındı.
Çekmeköy barınağında yetkililere teslim edilen Pafi muayene edildi ve hiçbir kötü muameleye rastlanmadı ve Aydın ailesi iki günlük travmanın ardından yeniden buluştu. Ajanimo'ya konuşan Cem Aydın'ın sözleri iki günlük süreçte yaşadıklarını ortaya koydu: “Kemal Sunal gibi yapmak istedim. O yaptığında toplum güldü. Ama ben güldüremedim. Demek ki yapamadım. Adım sapığa çıktı. Sosyal medyadan sürekli ağır eleştiriler, küfürler alıyorum. Bunlardan da daha ağırı benim komiklik olsun diye yaptığım ama başaramadığım bir video yüzünden Pafi hiç hak etmediği şeyler yaşadı. Buz gibi barınakta iki gün geçirdi. Bizim onu terk ettiğimizi düşündü. Sabah akşam eşimle barınağa gittik. Eşimin sesini duyduğu anda ağlamaya başlıyordu. Onu geri vermeyecekler diye çok korktum.”
3. TuzBiber stand-up gösterilerine ve komedyen Pınar Fidan'ın videolarına rastlamışsınızdır...
Bağımsız komedyenlerin bir araya gelmesiyle oluşturulan ve stand-up kültürünün Türkiye'de yayılmasını amaçlayan TuzBiber ekibinden Pınar Fidan'ın gösterisinden bir kesit sosyal medyada paylaşıldı.
"Hepsini bir otele tıkıp yakabilirsin."
2 Temmuz 1993 günü bir linçle başlayan ve sonunda çok değerli aydınların aralarında bulunduğu 35 canımızı yitirmemize neden olan Sivas Katliamı'na gönderme yapan Pınar Fidan, alevilerle ilgili şu sözleri sarf etti: 'Siyasilerle ilgili şeyler paylaşıyor. Finlandiya Başbakanı işe metro ile gidiyormuş galiba ‘asıl cennete gidecekler bunlar, bizim ülkemizdeki siyasiler cehennemlik’ bunu söyleyen de bir yandan Alevi. Yani hiçbir şey yapmadan cennete gideceğini sanan insan. Bir de başkalarına böyle yargı dağıtıyor. Hani arada böyle haberler okuyorum cemevine saldırıda bulunulmuş. Bakın böyle haberler oluyor sık sık gazetelerin üçüncü sayfalarında ‘bilmem neredeki cemevine saldırıldı’ ama hiç Alevi kaybetmiyoruz. Çünkü boş, Alevi yok. Bir şey yapmamız gerekmiyor, saldırganlar cemevine Alevilerden daha çok gidiyor. Bunun anlaşılması lazım, çok istiyorsan meyhaneye falan git ya da hepsini bir otele tıkıp yakabilirsin.'
Aralarında Eren Erdem, Tolga Sağ, Sabahat Akkiraz ve Barış Yarkadaş'ın bulunduğu isimlerin suç duyurularıyla birlikte Pınar Fidan hakkında soruşturma başlatıldı.
Tam tersini düşündüğü bir şeyi ironi olarak paylaştığını ve kendisinin de Alevi olduğunu ifade eden Pınar Fidan'ın özrü fayda etmedi ve 'halkın bir kesimini sosyal sınıf, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılama” iddiasıyla hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis cezası istendi.
4. Nöroblastom kanseriyle mücadele eden oğlu Luca için 250 bin dolar para toplanan akademisyen Umut Özkırımlı'nın hikayesini duymuşsunuzdur...
On bir aylıkken diş ağrısı olduğunu düşünerek oğlu Luca'yı doktora götüren Umut Özkırımlı ve ailesi uzun yıllar nöroblastom kanseriyle mücadele etti. Mücadelenin sonunda Luca'nın yaşama veda etmesini gözyaşlarıyla takip ettik.
"İki senedir ısrarlı takip ve taciz ediliyorum. Biliyorum ki bu kişinin bunlara maruz bıraktığı ne ilk ne de son kadınım."
İsveç'te bir üniversitede akademisyen olarak çalışan ve Luca'nın hastalığıyla mücadele eden Umut Özkırımlı hakkında öğrencilerinden P. D. taciz iddialarında bulundu ve Özkırımlı acımasız bir lincin tam ortasında 'oğlunun hastalığı döneminde uçkurunun peşine düşen adam' olarak yargılandı. Tabii ki kadının beyanı esastır ancak hiç kimse Umut Özkırımlı'yı dinlemedi.
İki yılı aşkın hukuk mücadelesinin ardından P.D.'nin AB Komisyonu üyelerine gönderdiği e-postada yazdıkları aslında işin pek de öyle olmadığını ortaya çıkardı.
Masumiyet karinesine inandığını ifade eden Umut Özkırımlı, İsveç’te “ağırlaştırılmış/nitelikli iftira” suçu kapsamında ceza davası açtığını ifade etti.
5. Pandemi döneminin de etkisiyle iyice ekran başına kilitlendiğiniz bugünlerde Masterchef Türkiye programını ve yarışmacıların mücadelesini izlemişsinizdir.
İşte o yarışmacılardan bir tanesi olan Uğur Yılmaz Deniz de son maddemize konu olan linci yedi; yıllar önce yaptığı paylaşımlar...
Cinsiyetçi ifadelerin yanı sıra belli bir kesimi hedef gösterdiği küfürleriyle bir süre Twitter üzerinden paylaşımlar yapan Uğur Yılmaz Deniz'in söyledikleri birdenbire sosyal medyada ortaya çıktı.
Ve en sonunda kamera karşısında ağlatılarak gönderildi.
Haklı ya da haksız iddiasına girmeden fikrinizi merak ediyoruz: Sosyal medyanın, özellikle de Twitter'ın etkisiyle herkes istediğini ifade edebiliyor ancak bu insanların yaşadıkları biraz fazla değil mi? Yorumlarda buluşalım...