Levent Buda Yazio: Sağlık Nedir?
Gerçekten çok zor bir soru ile karşı karşıyayız, değil mi?
Bütün dünyanın en önemli sağlık otoritesi “Dünya Sağlık Örgütü” sağlığı şöyle tanımlıyor: “Fiziksel, Zihinsel, Ruhsal ve Sosyal tam sağlıklılık hâlidir.”
Tanım böyle ise taburenin dengede durabilmesi için dört ayağın da eşdeğer ağırlığı vardır ve bu ağırlıklar eşit olmalıdır.
Durum değerlendirmesine göre hiçbir fiziksel şikayet olmamalıdır.
Tabii ki hiçbir zihinsel şikayet olmamalıdır. Elbette duygusal olarak bir maraz göstermemelidir. Sosyal yaşam dört dörtlük olmalı, bireysel ihtiyaçlar yeteri kadar doyurulmuş olmalıdır.
Çevre ile ilgili henüz bir laf etmedik. Ama böyle bakarsak çevre de bir insanın yaşamına elverecek azami özelliklere haiz olmalıdır.
İş böyle çok yönlü ve eldeki canlı insan gibi mikro sistemlerden oluşan karmaşık bir makro sistem (organizma) olunca gerçekten “Sağlık nedir?” sorusunu cevaplamak oldukça zordur.
Bütün bu parametreler günümüzde matriks değerlendirildiğinde tam sağlıklılıktan bahsetmek gerçekten güçtür. Ancak şikayetsiz olmaktan ve göreceli sağlıklılıktan söz edilebilir.
Peki yüzyıllar süren bilgi birikimi ve tecrübeler göz önüne alındığında sağlık nerede yerleşmiştir?
Belki de biraz Freudien bir yaklaşım ve eski Yunandan gelen bir bilgi olan “Eidolon” kavramı ile açıklamaya çalışalım:
Sağlık da hastalık da insana dair diğer bütün kavramlar gibi bilinçte yerleşiktir.
Eğer sağlık yerinde ise yani bilinçte her şey dengede ise bilinçte öyle bir bilgi oluşur ve bu bilgi fizik, zihin ve ruhsal bedene akar.
Bu bilgi fizik bedende hormonların denge ile salgılanmasını, metabolizmanın düzgün çalışmasını, eklemlerin ve kasların fizik hareketleri dengelemesini, enzimlerin kararında çalışarak sindirimin düzgün çalışmasını, karaciğer, böbrek gibi organların düzgün detoksifakasyon yapmalarını, kalbin dolaşımı düzgün idare etmesini, kısacası bedenin bütün fiziksel fonksiyonlarını düzgün sağlamasını sağlar.
Yine bu bilgi zihni oluşturan nöron ağının aracı maddeler ile birlikte (konnektom ve nörotransmittelrler) düzgün çalışarak dengeli, gerçek ile uyumlu düşünceler üretmesini sağlar. Bilinçten akan bu dengeli bilgi yine zihinsel fonksiyonların da yardımı ile duygusal denge ve stabilite sağlar.
Bütün bunların sonucunda da sosyal çevre ile uyumluluk gelişir.
İşte bütün bu bilgilerin ışığında biz ancak bireysel sağlıklılıktan söz edebiliriz.
Ancak bir de çevre sağlığı denen bir kavram var ki, henüz ondan bahsetmedik. Onu da başka bir yazının konusu haline getirelim.
Yorum Yazın
"... özelliklere haiz olmalıdır" kullanım şekli 'haiz olmak (elinde bulundurmak/taşımak)' için yanlış kullanım oluyormuş, doğrusu "... özellikleri haiz olmal... Devamını Gör