Koronavirüsten Ölen Kişiden Hastalık Bulaşır mı?

Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin defnedilmesiyle, ölenlerden virüsün geçip geçmeyeceği tartışması başladı. Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın, ölülerden virüsün geçme ihtimali olmadığını belirtti. Ancak Aydın ölünün bedeninden çıkabilecek sıvının hastalık bulaştırabileceğini kaydetti. Bu nedenle ölü yıkama, kefen giydirme ve defin işlemleri yapanların önlem alması gerekli.

Küresel salgın haline gelen Kovid-19 nedeniyle Türkiye'de hayatını kaybedenlerin sayısı 214'e, yükselirken, vaka sayısı 13 bini aştı. 

Hayatını kaybedenlerin defnedilmeye başlanmasıyla yeni bir soru işaretine neden oldu. Acaba ölülerden virüs geçme ihtimali var mıydı?

Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenler için İstanbul'un Anadolu yakasında Beykoz'da, Avrupa yakasında ise Kilyos'ta iki ayrı mezarlık belirlendi. 

Ancak mezarlığın yerleşim yerlerine çok yakın olduğunu söyleyen mahalle sakinleri, virüs kapabilecekleri endişesiyle bu duruma tepki gösterdi. Buna karşın İBB yetkilisi defin işleminin Bilim Kurulu ve Sağlık Bakanlığı'nın bilgisi dahilinde yapıldığını belirterek riskli bir durumun söz konusu olmadığını kaydetti. İBB Mezarlıklar Müdürlüğü yetkilisi de Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenler ile diğer cenazelerin aynı mezarlığa gömüldüğünü belirtti.

Sosyal medyada süren bu tartışmaya Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBU) Rektör Yardımcısı, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın yanıt verdi. 

Independent Türkçe'den Lale Elmacıoğlu'nun aktardığı bilgiye göre, koronavirüsün cansız bedende yaşamasının söz konusu olmadığını, Kovid-19'un bireylere, yakın mesafedeki bir başka canlı insandan direkt şekilde ya da el sürülen bir yüzeyden dolaylı biçimde geçebileceğini vurgulayan Aydın,  şunları söyledi:

'Bir mevtanın etrafa bulaştırma şansı yok! Virüsün toprağa, oradan bitkiye, oradan da insana bulaşması mümkün değil. Virüsü ölüler değil, asıl hayatta kalanlar yayıyor! Buradaki asıl nokta şu, kişiler cansız bedenlerden koronavirüs bulaşma korkusunu canlılardan da duyarsa, sorun o zaman çözülür. Cansızlardan bulaştığı kadar canlılardan bulaşmasından korksunlar.'

Ancak Prof. Aydın, ölülerle temas eden kişileri, cansız bedenden sızabilecek sıvıya karşı uyardı:

'Yıkama ve defin işlemlerinde ölüden çıkan sıvılarda virüs olma ihtimali vardır. Eldiven, maske ve tulum ile ölüyü yıkamalı ve kefenlemeli. Ölüyü yıkama, kefenleme ve defin etmeye kadarki temaslarda risk var ancak ölü defnedilip toprağa konulduktan sonra çevreye bulaşı (bulaşma riski) söz konusu değildir. Standart bir defin işlemi yeterlidir.'

Defin işlemlerinin ardından eldiven, maske ve tulumun çıkarılıp çöpe atılması, ellerin de yıkanması gerektiğini belirten Aydın, cenaze ortamlarının bulaş riskini artırdığını söyledi.

Kovid-19 riskinin had safhada olduğu şu dönemde cenaze, defin ve toplu yapılan dua gibi kalabalık ortamların sağlık açısından tehlikeli olduğunu belirten Prof. Dr. Kemalettin Aydın, bireysel izolasyona uyulup, 1.5 metre kuralının korunmasının güç olmasını gerekçe gösterdi.

Katılımcı sayısının olabildiğince düşük tutulması gerektiğini vurgulayan Aydın, 'Cenaze sahipleri ve cenazeye gelenler, birbirini enfekte edebilir. Camide ve mezarlıktaki işlemler, çok kısıtlı sayıda kişi ile yapılmalı. Kalabalık taziye ortamlarına girmeyip telefonla taziye yapılmalı. Toplu Kur'an-ı Kerim okumaları, mevlitler de bu dönemde yapılmamalı. Gidilmek zorunda kalınırsa bireysel izolasyon mesafesi korunmalı, 1.5 metreden fazla yaklaşılmamalı. Dua rahmetlilere her yerden gider' ifadelerini kullandı.