Japon Mitolojisinde Sizleri Hayrete Düşürecek Birbirinden Farklı Hikâyeleri Olan Tanrı ve Tanrıçalar
Kraliçe anne Amaterasu'dan kızgın boğa Susanoo'ya ve terk edilmiş çocuk Yebisu'ya, günümüz Japonya olarak bildiğimiz kültürünü ve değer sistemlerini şekillendiren o büyük tanrılara hadi gelin birlikte bir göz atalım..
1. Yaratılışın ilkel tanrıları: Izanami ve Izanagi
‘Davet eden tanrı' olarak bilinen Izanagi'nin diğer adı Izanagi no Mikoto'dur. ‘Davet eden tanrıça’ olarak bilinen ise Izanami diğer adıyla Izanami no Mikoto'dur. Bu tanrılar Dünya'nın yaratılmasından sorumlu olduğuna inanılan ilkel ilahi varlıklardı. Kayıtlara göre, bu erkek ve kız kardeş ikilisi, önceki nesil Kamiler (ilahi varlıklar) tarafından kutsal alem altındaki kaosa düzen getirmekle görevlendirildi. İlahi mızrak olan Amenonuhoko'yu kullanarak, ilk kara parçasını yok edip ona Onogoro-Shima adını vermişlerdi.
Izanagi ve Izanami, daha fazla kara kütlesi oluşturmak için kaotik denizi bölüp şu anda bildiğimiz Japonya'nın başlıca sekiz adasını oluşturdular.
Yaratılış yolculukları esnasında Izanagi ve Izanami birlikte oldular ve birliktelikleri 800'den fazla Kami'nin doğumuyla sonuçlandı. Fakat yaratılış sürecinin maalesef bir bedeli vardı.
Böylece, Onegoro-Shima bir ada haline geldi yeni Dünya'nın temeli olduğuna inanılmaya başlandı.
Öfkeli ve aşağılanmış Izanami, gök gürültüsünün şeytani yardakçılarını görevlendirirken, Izanagi dehşet içinde kaçıyordu.
Nihayetinde Izanagi, Yomi'nin giriş kapısını tamamen kapatarak zar zor kaçabilmişti. Yeraltı dünyasına yaptığı son ziyaretin tatsız etkilerinden kurtulmak için Izanagi bir arınma ritüeli ile kendini arındırmıştı. Izanagi sonunda özgürdü, ama bir şaşırtmaca vardı.
Arınma ritüeli onu şeytanlardan kurtardı fakat aynı zamanda Mihashira-no-uzunomiko olarak bilinen yeni Japon tanrı ve tanrıçaların doğuşuyla sonuçlandı.
Bu tanrılardan bazıları güneş tanrıçası Amaterasu, ay tanrısı Tsukiyomi ve fırtına tanrısı Susanoo'yu içeriyordu. Amaterasu sol gözünü yıkamaktan, Tsukiyomi sağ gözünü yıkamaktan, ve Susanoo burnunu yıkamaktan doğdu. Bu yüzden, Japon kültüründe haria veya diğer adıyla arınma, kutsal tapınakları ziyaret etmeden önce ritüelde önemli bir rol oynamaktadır.
2. Şans ve Balıkçı tanrısı: Ebisu
'Kemiksiz Çocuk' olarak çevrilen Hiruko, ilkel tanrı ve tanrıça Izanagi ve Izanami'nin ilk çocuğudur. Ebeveynlerinin evlilik ritüelleri sırasındaki günahları nedeniyle doğuştan lanetlenip kemiksiz doğdu. Buna rağmen, hikayesi cesaret, inatçılık ve dayanıklılıkla doludur. Şinto’nun anlatılarına göre, dünyevi alemin kaotik denizlerinde, üç yaşında okyanusta sonsuz bir şekilde sürüklenip ölüme terk edilmişti.
Bu akıllara durgunluk veren çileye rağmen, bir şekilde Hiruko çocukken hayatta kalmayı başarmış ve Ebisu Saburo’yu tek bir kara parçası haline getirmiştir.
Çok sayıda zorluğun üstesinden gelen Hiruko, balıkçıların, çocukların ve en önemlisi de refah ve servetin koruyucu tanrısı olarak tanrısallığını anarak kendisini Ebisu veya Yebisu olarak yeniden adlandırdı. İkinci ilahi otorite ile ilgili olarak, Japon mitolojisi ilk doğan tanrıyı Yedi Servet tanrısının (Shichifukujin) ana tanrılarından biri olarak görmektedir.
Şinto’nun anlatılarına göre, dünyevi alemin kaotik denizlerinde, üç yaşında okyanusta sonsuz bir şekilde sürüklenip ölüme terk edilmişti.
Ebisu, trajedisinin ve yaşam koşullarının onu değiştirmesine izin vermedi.
Neşeli bir mizacı olan kaygısız bir tanrı olarak resmedildi (genellikle “gülen tanrı” olarak anılır). Resmedilmesi, tam ortasından katlanmış, uzun, sivri uçlu bir başlığı olan kazaori eboshi olmadan tamamlanmış olmuyordu. Bunun yanı sıra ilk kemiksiz görünümü nedeniyle Ebisu, denizanası tanrısı olarak da bilinir.
3. Yıkıcı ateş tanrısı: Kagutsuchi
Japonya'nın ateş tanrısı “ateş yakan' olarak da çevrilen Homusubi, ve diğer adıyla Kagutsuchi olup ilkel Izanagi ve Izanami'nin bir başka soyudur. En çok yıkıcılığı ile bilinir. Yanan ruhu, doğumu sırasında kendi annesi Izanami'yi trajik bir şekilde kavurup, onun ölmesine ve yeraltı dünyasına girmesine neden olmuştur.
Babası Izanagi, kız kardeşinin ve sevgilisinin ölümüne neden olduğu için öfke ve intikam ile Kagutsuchi’nin kafasını kesti.
Savaş gök gürültüsü tanrıları, dağ tanrıları ve hatta bir ejderha tanrısı da dahil olmak üzere dökülen kanlardan çok sayıda Japon tanrısı tekrar hayat buldu. Daha basit ifadelerle, Kagutsuchi çok sayıda güçlü ve heybetli tanrıların atası olarak saygı görüyordu.
Alevleri Japonya'nın demir ve silah gelişimine bile ilham verdiği söyleniyordu.
Tarih ve kültür açısından, Kagutsuchi'nin yıkıcı ateş tanrısı olması ve kendi annesini onunla öldürmesi, anlaşıldığı üzere çoğunlukla ahşap ve diğer yanıcı malzemelerden oluşan Japon yapıları için ateşli yıkımın potansiyel habercisi olarak da görülüyordu.
Japon Şinto dininde, emperyal geleneklerden biri olan Ho-shizume-no-matsuri töreni, Kagutsuchi'nin olumsuz etkilerini altı ay boyunca savuşturmak için amaçlanan bir törendi.
4. Yükselen Güneşin Japon tanrıçası: Amaterasu
Onurlu unvanı hirume-no-muchi-no-kamin ile de bilinen Amaterasu, kelimenin tam anlamıyla ‘tanrıçanın büyük güneşi’ olarak bilinen ve aynı zamanda yükselen güneşin Japon tanrıçası olarak da bilinen tanrıça, aleminin hükümdarıdır. Adı kapsamlı bir şekilde ‘gökten ışık saçan görkemli tanrıça’ olarak da bilinir. Amaterasu, ilkel tanrı Izanagi'nin sol gözünün arındırılmasından doğan Mihashira-no-uzunomiko'lardan biridir.
Tanrıların kraliçesi (tüm ilahi varlıkların lideri) olarak ilahi otoritesi daha sonra ona Izanagi tarafından bahşedilmişti.
Yükselen güneş tanrıçası, ilahi otoritesi ile birlikte yükselen Güneş’in ihtişamını, düzenini ve saflığını somutlaştırır. Diğer ulusal Japon tanrıları ile Amaterasu’nun konumu eşit değildir. Japon mitolojisi, o kaybolduktan sonra dünyanın karanlıkla kaplı olduğunu ve parlak aurasını (ışınlayan güneşin sembolü) kaybettiği bir zamanın hikayesini anlatıyor.
Bu hikaye, fırtına tanrısı Susanoo ile şiddetli bir tartışma yaşadıktan sonra meydana gelmiş ve kendini bir mağaranın içine kapatmıştır.
Ancak diğer Japon tanrıları tarafından yapılan oyalayıcı taktiklerle, mağaradan çıkmaya ikna edilmiştir ve bu da bir kez daha parlak güneş ışığının ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
5. Japon Ay tanrısı: Tsukiyomi
Birçok batı mitolojisiyle çelişmekte olan Japon ulusal ay tanrısı, bakire bir kız değil, ilkel Izanagi'nin sağ gözünü arındırmak için doğmuş bir erkek olan Mihashira-no-uzunomiko'dur. Tsukiyomi no Mikoto ya da sadece Tsukiyomi, ay üzerinde ilahi otoriteye sahiptir.
Bazı efsaneler, Izanagi'nin arınma ritüeli esnasında sağ elinde tuttuğu beyaz bakır bir aynadan yaratıldığını iddia ediyor.
Güneş tanrıçası olan Amaterasu kız kardeşi ile evlendikten sonra ilahi otoritelerini birleştirip Güneş ile Ayın aynı gökyüzünde birleşmesini sağlamışlardır.
Ancak yemek tanrıçası Uke Mochi'nin Tsukiyomi tarafından öldürülmesi sonucunda bu heyecan verici birliktelikleri sona erdi.
Amaterasu ve Tsukiyomi birbirinden ayrılıp gökyüzünün farklı bölgelerine yerleşince, gece ile gündüz de ayrıldı.
Tam bir aile dramı!
6. Japonların Deniz ve Fırtına tanrısı: Susanoo
Amaterasu ve Tsukiyomi'nin kardeşi Susanoo, üçüncü ve son Mihashira-no-uzu no miko'dur. Doğuştan fırtınalı denizlerin üzerine hâkimi olan Izanagi'nin burnundan doğmuştur. Susanoo, kişiliği ile ilahi otoritesi arasındaki simbiyotik ilişki nedeniyle Mihashira-no-uzunomiko ve genel olarak bütün ulusal Japon tanrıları arasında benzersizdir.
Bildiğiniz üzere, fırtınalar genellikle çok şiddetli ve değişkenlik göstermektedir. Aynı şey Susanoo'nun mizacı için de söylenebilir.
Mitolojiye göre mizaçlı kişiliği, kaotik fırtınalar üzerindeki kontrolünü ateşlemek için yakıt görevi görür. İlahi niteliklerinin temel bir parçası olan fırtınalar, ruh halini ve kişiliğini de etkilemektedir. Susanoo ne zaman karamsar olsa, fırtınalar öfkelenir ve fırtınalar ne kadar öfkelenirse, duyguları o kadar yüksek dalgalanır. Bu yüzden öfkesi fırtınaları körüklüyor ve fırtına öfkesini körüklüyor.
Bu, Susanoo'nun savaşta teknik olarak sonsuz derecede güçlenebileceği ve onu bütün ulusal Japon tanrıların arasında en güçlü tanrılardan biri haline getirebileceği bir döngü yaratır.
Şinto mitolojisinde Susanoo, kötü ejderhanın (veya canavar yılanın) Yamata-no-Orochi'nin tabiri caizse kafasını kestiği için sık sık övülmektedir.
Savaştan sonra şanlı Kusanagi-no-Tsurugi kılıcını geri alabilir ve kötü ejderhanın pençelerinden kurtardığı kadının kalbini kazanabilirdi.
Fırtına tanrısının kaotik doğasına işaret eden mitoloji, Susanoo'nun özellikle Güneş tanrıçası ve tanrıların kraliçesi Amaterasu ile olan rekabetiyle ilgili kötü niyetli hikayelerini de anlatıyor.
Bir keresinde, Susanoo kaotik doğası nedeniyle kontrolünü kaybedip öfkeye kapıldığında yüzleşmeleri dehşetle sonuçlanmıştı.
Amaterasu'nun pirinç tarlalarını yok etti ve hatta hizmetçilerinden birini de öldürmüştü. Öfkelenen Amaterasu bir mağaraya çekilip ilahi ışığını kilitleyerek tüm alemleri karanlığa gömdü. Susanoo ise cennetten bir daha dönmemek üzere ayrıldı.
7. Japon Hava tanrıları: Raijin and Fujin
Rajin ve Fujin, doğal unsurlar üzerinde kontrol sahibi olan güçlü tanrılardır. Onları bir madalyonun iki zıt yüzü olarak da düşünebilirsiniz. Fakat, ilahi niteliklerinden dolayı istenmeyen bir uyarı olan ölümlülerin kaderine karşı sempatik veya umursamaz olabilirler.
Rajin'in aydınlatma ve gök gürültüsü üzerinde yetkisi vardır.
Efsanelere göre, ilahi sertliğinin sallanmasıyla aydınlatmayı çağırır ve davulunun her vuruşunda gök gürültüsünün sesini müjdeliyor. İlginç bir şekilde, Raijin üç parmağıyla resmedilmiştir ve her biri geçmişi, bugünü ve geleceği temsil etmektedir.
Fujin ise rüzgarları kontrol eden ilahi varlıktır. Mitoloji onu, rüzgârın esintileri üzerinde gezen ve rüzgâr fırtınalarına zarar veren canavarca bir kami olarak tanımlar.
Birkaç şehir efsanesi, Fujin'in işgalci filoları yok eden bir tayfun olan kamikaze'yi (‘ilahi rüzgâr’) serbest bırakarak Japonya'yı Moğol istilalarından kurtardığını iddia etmektedir.
Rajin ve Fujin birlikte, tüm ölümlülerin kaderini avuçlarının içinde tutarak, dünyevi alemin havasına sahiplerdir.
Bu içeriklerde ilginizi çekebilir:
Yorum Yazın