Eliminasyon Diyetiyle Gıda Haritamızı Çıkarıyoruz
Eliminasyon diyeti son zamanlarda yanlış anlaşılıp yanlış uygulanmaktadır. Eliminasyon diyeti bir tanı ve tedavi diyetidir. Eliminasyon diyetini açıklamadan önce sıklıkla karıştırılan iki kavramın semptomlarını açıklamak istiyorum.
Besin alerjisi; bir besini yedikten hemen sonra hatta bazen dakikalar içinde vücudun tepkisidir.
Besin hassasiyeti veya intoleransı ise bir besini yedikten sonraki 72 saat içindeki vücudun tepkisidir.
İntolerans veya hassasiyet olan besin alerji testlerinde çoğu zaman çıkmaz.
Sorunlu besini tespit etmenin en kolay yolu hatta gold standardı eliminasyon diyetidir.
Bir besini yedikten sonraki 72 saat içinde bu şikayetler var ise vücudunuzun o besine tepkisi vardır.
*Yorgunluk
*Şişkinlik
*Kabızlık
*Sivilce
*Beyin sisi
*Baş ağrısı
*Egzama
*İshal
*Bulantı/kusma
Bu tepkiyi iyi analiz edebilmek için yapılması gereken 3 – 6 hafta süre boyunca belli başlı gıdaların semptomlara ve hastalığın prognozuna bağlı olarak kişilere özgü çıkarılmasıdır.
Beslenmeden elimine edilen gıdalar sonrasında tek tek denenerek kişide verdiği yanıtlar gözlenerek kişinin gıda haritası çıkarılır.
Eliminasyon diyetinin süresi vücuttaki IgE antikorlarına göre değişim göstermektedir. IgE antikorlarının 3 hafta içinde resetlenmesi nedeniyle bu diyet en az 3 hafta içinde resetlenmesi nedeniyle bu diyet en az 3 hafta uygulanmalıdır.
Eliminasyon diyeti iki temel amaca dayanmaktadır. Bunlardan birincisi hastalığa bağlı olarak bağışıklığı rahatlatmak ve tedavi etmek amacıyla en az 3 hafta belirli gıdalar diyetten çıkarılır. İkinci olarak Sorunlu besinleri bulup besin – semptom ilişkisine göre gıda haritasıyla daha konfor sağlamak hedeflenir.
Hangi hastalıklarda eliminasyon diyeti tercih edilmelidir?
Otoimmün hastalıklar.
- Kronik ağrılar / halsizlik / kabızlık / şişkinlik / hazımsızlık / geniz akıntısı.
- Kronik baş ağrısı, migren.
- Akne, egzama, kurdeşen, astım, atopikdermatit.
- Depresyon, zihin bulanıklığı, hiperaktivite.
Neden eliminasyon diyeti tercih edilmelidir?
- Amaç kilo vermek değildir. Bireyin metabolizmasına göre düzenlenir.
Bazı besin grupları bağışıklık ve bağırsak sistemini tetikleyerek vücutta semptomlar veya hastalıklar ortaya çıkartır. Eliminasyon diyetindeki hedef bu besin gruplarını keşfedip hastaya özgü gıda haritasıyla yol gösterici olmak hedeflenmektedir.
Çeşitleri vardır:
▪️Mağara adamı diyeti
▪️Besine özel eliminasyon (gluten, yumurta, mandıra ürünleri, FODMAP, PALEO, düşük histamin).
▪️6 besin eliminasyon diyeti
▪️Kapsamlı eliminasyon diyeti; tahıl, kurubaklagiller, mandıra ürünleri, yüksek histamin içeren besinler, fermente besinler yoktur. İzin verilen meyveler dışındaki meyveler yasaktır.
Eliminasyon diyeti nasıl uygulanır?
- Minimum 3 hafta süre ile bağışıklık, bağırsak sistemini sıklıkla tetikleyen besinler diyetten çıkartılır. Bu süre zarfında hastanın semptomlarının azalması beklenir. Semptomların azalmaması ile diyet 6 haftaya kadar uzayabilir. Ardından her bir tetikleyici besin 1 gün yoğun, 3 gün elimine olacak şekilde devam edilir ve semptomlar not edilir. Semptom yaratan besin grupları o hasta için tetikleyici anlamına gelir.
İlk 3- 6 hafta tetikleyici sayılan yasaklı besin grupları hangileridir?
- Gluten kaynakları
- Mısır, fruktoz şurubu
- Süt ve süt ürünleri
- Yumurta
- Kabuklu deniz ürünleri
- Soya ürünleri
- Yer fıstığı, fıstık ezmesi, şeker
- Dana eti, koyun eti, işlenmiş etler
- Kahve, alkol, aşırı çay
- Domates, biber, patlıcan, patates (Sadece kurdeşen, astım, geniz akıntısı durumlarında elimine edilmelidir.)
Eliminasyon diyetinin faydaları nelerdir?
*Bağırsak florasını iyileştirir.
*Tetikleyici besinler keşfedilir.
*İnflamasyonu azaltır.
*Bağışıklık sistemini iyileştirir.
*Toksik yükü azaltır.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio