Çocuklarınıza Örnek Olarak Gösterebileceğiniz Türklerde Bugün: Besteci Necil Kazım Akses
Çocuklarınıza örnek olarak gösterebileceğiniz Türkler serisinde her gün bir biyografi ile karşınızda olacağız. Bu biyografilerde nispeten daha az bilinen ama uluslararası üne sahip kişileri içeriğimize konu etmeyi planlıyoruz. Bu konuda sizlerin de önerileri olursa bekleriz. İçeriğimizin bugünkü dünyaca ünlü konuğu ise: Necil Kazım Akses
1908'de doğan Akses'in babası posta müdürü Mehmet Kazım Bey, annesi ise edebiyat öğretmeni Emine Hanım'dır. Küçük yaşta babasını kaybeden Akses, daha 7 yaşında keman çalmaya başlayıp sonrasında viyolonsele geçerek "müzikle büyür."
İstanbul Erkek Lisesi'nde ortaöğrenimini tamamlar ve Hakkı Tarık Us'un ailesini ikna etmesiyle 1926'da Viyana Müzik Akademisi'ne kaydolur. Ve burada Walther Kleinecke'nin viyolonsel ve Joseph Marx'ın kompozisyon öğrencisi olur.
Viyana'daki bestecilik bölümünü 1931'de tamamlar ve ardından ustalık sınıfını bitirir. Yüksek lisansının yanı sıra Prag Devlet Konservatuvarı'nda Josef Huk ve Alois Haba ile çalışarak her iki kurumun da ileri devre kompozisyon bölümünden mezun olur.
Ve 1934'te yurda döner dönmez Bayönder operasını besteler ve müzik öğretmeni okulunda müdür muavinliğine başlar. Bu okulun Devlet Konservatuvarına dönüşmesi için çaba sarf eder ve bu konuda Türkiye'ye gelen Paul Hindemith ile birlikte çalışır.
1972'deki emekliliğine kadar Devlet Konservatuvarı, Güzel Sanatlar, Opera ve Bale müdürlüğü de yapar ve hatta 1954'te Bern, 1955'te ise Bonn kültür ateşesi olur. Ayrıca Akses devlet sanatçısı unvanını ilk kez alan 11 kişi içinde yer alır.
Onlarca esere sahip olan Akses emekliliğinden sonra da üretmeye devam eder ve ayrıca profesör unvanı alır ve beste y ve dünya çapında eserler verir. Yurtdışında çalınan bazı besteleri şöyledir:
'Ankara Kalesi', Fritz Zaun yönetiminde Berlin Şehir Orkestrasıyla 1943'te çalındı(ve Polydor plak şirketince plağı yapıldı).
'Ballad', yurt dışında en çok çalınan yapıtı olup, 1950'den başlayarak Londra, Edinburgh, Birmingham, Münster, Paris, Teplice, Cluj, Brüksel, Viyana, Bükreş, Tunus, Prag ve Moskova'da yönetildi.
'Poem''i 1949'da Franco Caraccioto yönetiminde ve çellist Antonio Saldarelli solistliğinde Roma'daki RAI Senfoni Orkestrası tarafından seslendirildi.
'Itri'nin Nevakâri Üzerine Scherzo', Sofya, Moskova, Kahire, Budapeşte'de çalındı.
1990'lı yıllarda 'Yaylı Çalgılar Dörtlüleri' (Numara 1 ve 4), Avrupa'da Dusseldorf, Prag, Bratislava, Budapeşte, Pecs ve Helsinki kentlerinde seslendirildi.
Yüzlerce besteci yetiştiren, uluslararası ve ulusal 8 ödüle sahip olan ve 89 yaşında dahi Bilkent Üniversitesi'nde ders vermeye devam eden Akses 1999'da arkasında büyük bir sanatsal miras bırakarak Ankara'da hayata gözlerini yumar.
Ne mutlu topraklarımıza ve bize ki böyle bir sanatsal değere sahip olmuşuz! Yarın görüşmek üzere dostlar!
Yorum Yazın