Avrupa Uzay Ajansı'nın Euclid Uzay Aracı Evrenin Karanlık Gizemlerini Araştıracak!
Euclid şu anda Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Euclid Konsorsiyumu tarafından geliştirilmekte olan 'görünürden yakına kızılötesi' bir uzay teleskobudur. Euclid misyonunun amacı, evrenin ivmesini doğru bir şekilde ölçerek karanlık enerjiyi ve karanlık maddeyi daha iyi anlamaktır. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Şimdilik Avrupa'nın Euclid uzay aracı, Fransa'nın güneyinde sterilize edilmiş bir odada sessizce duruyor ve altın kaplaması flüoresan ışığı altında parlıyor.
Ancak birkaç ay içinde uzay teleskopu, evrenin en büyük iki gizemini araştırmak için tarihin ilk görevine başlayacak: karanlık madde ve karanlık enerji. Birlikte evrenin yüzde 95'ini oluşturmalarına rağmen, bu iki konsept hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmiyor. Proje yöneticisi Giuseppe Racca bu durumu 'kozmik bir utanç' şeklinde nitelendiriyor. Bu karanlık sırlara ışık tutmayı amaçlayan Avrupa Uzay Ajansı'nın görevi, gökyüzünün üçte birinden fazlasında iki milyar galaksiyi kapsayan evrenin 3 boyutlu bir haritasını çıkaracak.
Bu haritanın üçüncü boyutu zaman olacak çünkü Euclid'in bakışı 10 milyar ışık yılı uzağa uzanacak ve 13,8 milyar yıllık evrenin nasıl evrimleştiğine dair yeni bilgiler sunacak.
4,7 metre boyunda ve 3,5 metre genişliğindeki iki tonluk uzay aracı, bu hafta ilk kez güneydoğu Fransa'nın Cannes kentindeki Thales Alenia Space şirketinin temiz odasında medyaya tanıtıldı. Bir SpaceX Falcon 9 roketiyle 1 ila 30 Temmuz tarihleri arasında planlanan fırlatma için Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Cape Canaveral'a gitmeden önce yapılacak yalnızca birkaç son test kaldı. Euclid başlangıçta bir Rus Soyuz roketiyle uzaya fırlatılacaktı ancak geçen yıl Moskova, Ukrayna'yı işgaline ilişkin Avrupa yaptırımlarına yanıt olarak roketlerini projelerden çekerek fırlatmayı erteledi.
Euclid, James Webb'in yanına gidecek.
Euclid, Dünya'dan yaklaşık 1,5 milyon kilometre uzakta, ikinci Lagrangian Noktası adı verilen ve Güneş panelini kalıcı olarak Güneş'e doğru tutabileceği bir noktada, ünlü uzay teleskobu James Webb'e katılacak. Racca, Ekim ayında bilimsel operasyonlar başladığında ilk görüntülerin hızla yayınlanmasının beklendiğini ancak daha büyük keşifler için bilim insanlarının 'benzeri görülmemiş miktarda veriyi' gözden geçirmesinin muhtemelen aylar veya yıllar alacağını söyledi. Racca bir basın toplantısında, 1,4 milyar Euro'luk Avrupa misyonunun 2029'a kadar sürmesinin planlandığını ancak 'tuhaf bir şey olmazsa' bu sürenin birkaç yıl daha uzatılabileceğini söyledi.
Peki adını geometri alanının eski Yunan kurucusundan alan Euclid, görülemeyen bir şeyi nasıl gözlemleyecek? Yokluğunu arayarak.
Milyarlarca yıl öncesinden gelen ışık, yol boyunca görünür ve karanlık madde kütlesi tarafından hafifçe bozulur; bu, zayıf kütleçekimsel merceklenme olarak bilinen bir olgudur. Racca, 'Görünür maddeyi çıkararak, aradaki karanlık maddenin varlığını hesaplayabiliriz' diyor. Bunu yapmak için Euclid'in iki ana aleti var; 1,2 metre çapında bir teleskop ve gözle görülemeyen kızılötesi dalga boylarını bölebilen Yakın Kızılötesi Spektrometre ve Fotometre (NISP).
Fransız Atom Enerjisi Komisyonu'nda astrofizikçi olan David Elbaz, Euclid'i diğer uzay teleskoplarından kısmen ayıran şeyin görüş alanı olduğunu söylüyor.
Euclid'in proje bilimcisi Rene Laureijs AFP'ye verdiği demeçte, bu geniş görüşün Euclid'e 'görüş alanı çok küçük' olduğu için Webb teleskobunun bulmayı umut edemeyeceği kara delikler gibi devasa yapıları bulmasını sağlayacağını söylüyor. Ancak 2007'deki teklif aşamasından bu yana proje üzerinde çalışan Laureijs, Euclid'in evreni kapsayan araştırmasının Webb'in daha yakından incelemesi için doğru yöne yönlendirebileceğini söylüyor.
Bu görev, evrenin nasıl çalıştığına dair anlayışımızda bazı ciddi tutarsızlıklar olduğuna dair artan işaretlerden sonra geliyor.
Çok keskin şekilde elde edlien iki ölçüm sonucu, evrenin genişleme hızı için önemli ölçüde farklı iki yanıt vermektedir; bu, karanlık enerjinin önemli bir rol oynadığı düşünülen Hubble gerilimi denen bir sorundur. Ve henüz bu hafta Webb teleskobu, erken evrende Büyük Patlama'dan sonra bu kadar çabuk oluşamayacak kadar büyük, kozmolojik teoriye meydan okuyan altı gök ada tespit etti. Elbaz, Euclid'in bu tür sorulara yanıt bulma arayışında 'eşsiz bir araç' olacağını düşünüyor.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın
dünyanın anasını siktiniz sıra evrene geldi
Özlemişim senin içerikleri be depremden denk gelemedik mükemmel olur ölmeden önce en çok merak ettiğim öğrenmek istediğim şeylerden birisi evrenin ulaşılamay... Devamını Gör
hayır evren buna hazır mı peki