Akıl Sır Ermeyecek Detaylarıyla Mona Lisa'yı Bile Lise Resim Ödevi Seviyesine İndiren Öpücük Tablosu
Öpücük(Der Kuss) tablosunun sanat tarihinde yarattığı etkiyi ölçmesi zordur, öyle ki daha tamamlanmadan satılmış, Avusturyalı sanatçısının hayatını bütünüyle değiştirmişti.
Detaylarında kaybolmaya başlayalım, sanat güneşiyle ısınalım.
Geçtiğimiz haftalarda sanat tarihinde yolculuğumuzun ilk durağında Diego Velázquez'in Nedimeler tablosunu tanımış, ziyadesiyle şaşırmıştık.
Bu içerikte biz Gustav Klimt'in Öpücük tablosuyla ilgileneceğiz, bu tablo onun Altın Dönemi olarak adlandırılan döneminin ürünü.
Bu Altın Dönem vurgusu genelde sanatının zirvesinde olduğu dönemi işaret eder fakat Klimt için birinci anlamıyla 'Altın'ı anlatıyor. Eserlerinde gerçek altın yapraklar kullandığı bir dönemden bahsediyoruz.
O dönemin en beğenilen tablolarından biriydi Der Kuss. Detaylarıyla tanımadan evvel şöyle uzun uzun bir incelemeye ne dersiniz?
1908’in sonuna doğru biten eserde detaylar arasında bir erkek ve bir kadının tek vücut olması...
Ve tablonun isminde de ortada olduğu gibi bu tablo ‘sonsuz aşkın simgesi öpücük‘ üzerine kurgulandı. Diğer tüm detaylar inceleyenin o anki haletiruhiyesine göre değişkenlik gösterse de ortak payda bu temel fikir.
Detaylara inmeye hazırız.
Evvela öpücüğün hayat bulduğu sahneye biraz odaklanalım. Dikkatinizi çekti mi bilmiyoruz, erkek, sol eliyle kadının boynunu sıkı ve sert bir şekilde kavramış.
Bu ilk bakışta kadının erkeği istememesine yorulsa da sanat eleştirmenleri kadının erkeğe sarılmış olması ve hatta kasılan ayak parmaklarının bir arzu imgesi olarak görüleceğini söylüyor. Yani burada belki de sınırı çizilememiş bir tutkudan bahsedebiliriz.
Ayrıca burada resmedilen erkeğin Klimt, kadının ise onun hayat arkadaşı Emilie Flöge olduğu teorisini ortaya atmak çok da absürt olmayacaktır.
Zaten Flöge onun tablolarında bol bol yer almıştı, bu sefer tek fark Klimt'in kendisinin de boy göstermesiydi. Erkeğin yüzünü göremeyişimizin sebebi de bu olabilir mi?
Ayrıca bu sahne bir anda ortaya çıkan bir fikir değil, Klimt ondan yaklaşık 30 yıl önce Edvard Munch'un ortaya çıkardığı Öpücük eserinden esinlenmişti.
Görece daha karanlık renkler kullanılsa da aradaki temel fark Munch'un Öpücük'ünde kadın ve erkeğin öpme eyleminde ortak olması, belki tutkunun biraz daha ön planda olması.
Bu eleştiriyi bir kenara not edelim ve devam edelim.
180 cm x 180 cm boyutlarıyla sanat tarihinin en büyük tablolarından biri olan Öpücük'te erkeğin bedeni resmedilirken kullanılan dikdörtgenler ve daha basit düşünürsek 'köşeli' yapı bir erillik vurgusu aslında.
Aynı şekilde kadını tasvir ederken kullanılan oval şekiller, çiçeksi desenler de kadınlığı, kadınlığın sanatsal kutsallığını temsil ediyor.
Görüş açımızı biraz daha genişletelim, iki aşığın arkaplanı neden bu kadar sade, boş?
Klimt'in dilinden konuşacak olursak aşkın odakta olması ve geri kalan her şeyin bir sis perdesi arasında kalması aşkın zaman ve mekân tanımıyor olmasını simgeliyor.
Ayrıca bu arka planı Klimt babasından öğrendiği altın işleme tekniklerini uyguladığı altın yapraklarıyla bezenerek oluşturuyor, yani bizim detay olarak algıladığımız bu mekân aslında tablo için harcanan emeği de simgeliyor.
Sanat eleştirmenleri Klimt'in bu eserindeki çok yönlülüğün, Öpücük'ü Mona Lisa'dan daha kıymetli hale getirdiğini söylüyor.
'Nefesinizi tutun ve onu izlemeye başlayın, her detayda farklı bir duygunun iziyle, baktığınız her açıda yeni bir evrenin anahtarını bulacaksınız.'
Klimt daha bu eseri tamamlamadan ona bugün 240.000 dolara eşdeğer bir para ödenerek eser Belvedere Müzesi tarafından satın alındı. Bu meblağ çok yüksek gibi gelmeyebilir fakat şöyle düşünün, bu eserden evvel bir eser için müzenin verdiği en yüksek teklif 5.000 dolardan bile azdı.
Yani Öpücük daha tamamlanmadan döneminin en kıymetli eseri olmuştu. Düşününce, daha fazlasını hak ettiğini söylemek zor değil.
Yorum Yazın
Saçma sapan başlıklar atıyorsunuz. Mona Lisa'yı lise resim ödevi seviyesine indirecekmiş. Sanat bu seviyede mi incelenir oldu artık? Yakında Vermeer Monet'i... Devamını Gör
Bence hala mona lisa, son aksam yemegi ve salvator mundi bu eserden daha guzel. Ya da ben Leonardo da Vinci'ye aşığım ....
Evimin baş köşesinde duruyor ama maalesef ikea versiyonu :D:DD