14 Madde ile 'Aşırı Empati Sendromu'na Sahip Kişilerin Akıl Almaz Dünyası
'Böyle rahatsızlık mı olur!' demeyin dostlar; aşırı empati kurmak gerçekten de çok ciddi bir psikolojik rahatsızlık ve insanları ağır depresyona kadar sürükleyebilen bir durumdur.
Aşırı empati sendromu, psikolojide 'başkası bu konuda ne düşünür' düşüncesinin aşırı gelişmesiyle açıklanır. Halk arasındaki tabiri ise, 'elalem ne der' düşüncesinin bireyde aşırı etkin olmasıdır. Bu sendromun ortaya çıkmasının nedenleri farklılık göstermektedir ve sonuçlar da kişiden kişiye göre değişmektedir. Gelin bir göz atalım:
1. Aşırı empati sendromu, adından da anlaşılabileceği gibi kişinin empati duygusunun aşırı bir seviye taşımasından ileri gelir.
Tanım itibari ile empati, bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmek demektir. Fakat bu sözcük, kişinin kendi duygularını başka insanlara ve nesnelere yansıtması anlamında da kullanılır ki, aşırı empati durumunda bu tanım daha geçerli olmaktadır.
2. Empati'nin aşırısı mı olur?
Evet, bal gibi de oluyor. Eğer empati yapma miktarımız iç yaşantımıza zarar veriyor, muhatap olma ihtimalimiz olan kişilere karşı kendi kişiliğimizi eritip yaşamımızı onların düzeni için şekillendiriyorsa bir problem var demektir ve buna psikolojide 'aşırı empati sendromu' denir.
3. Bu sendromun toplum içindeki adı 'Elalem Ne Der Rahatsızlığı'dır.
Halk arasındaki tabiriyle, 'elalem ne der' düşüncesiyle bireyin kendi davranışlarını şekillendirmesi temeline dayanır bu sendrom.
4. Aşırı empati sendromu, kişinin bencilliğinin minimum düzeye inmesine sebep olur.
Aşırı Empati Sendromu'na sahip bireyler kendilerine değil, karşılarındakine odaklıdırlar. Kendi duygu ve düşüncelerini daima ikinci planda tutarlar. Bir başka insan için aşırı empati göstererek aslında ulaşmak istedikleri öz saygı ve sevgidir fakat buna asla ulaşamazlar.
5. Aşırı empati kurma hali bir tercih değil, psikolojik bir rahatsızlıktır.
Bu sendroma sahip kişilere halk arasında genellikle 'aman boşver, takma kafana sen onu' gibi öğütler verilir ve kişinin tercihlerini kendi başına yapabileceği düşünülür. Fakat durum böyle değildir, bu sendroma sahip kişiler psikolojik olarak rahatsızdır ve sağlıklı düşünemezler.
6. Aşırı Empati Sendromu'nun ortaya çıkmasında, 0-6 yaş döneminde sevgi eksikliği yaşamak önemli bir neden oluşturuyor.
Bu rahatsızlığın temelinde yatan sebeplerden en önemlisi, 0-6 yaş döneminde ailesinden yeterince sevgi görmemiş kişilerin, egolarını dengelemek ve kendilerini değerli hissetmek için süperegolarını fazlasıyla devreye sokarak, psikolojik bir rahatsızlık yaşamalarıdır.
7. Faydalı bir insan olduğumuzu hissetme ihtiyacı, bizleri Aşırı Empati Sendromu'na sürükleyebilir.
Faydalı olduğumuzu hissetmek hepimizin ihtiyacıdır. Eğer bir işin bir kıyısından parçası oluyorsak, o işe katkıda bulunduğumuzu hissetmek ister ve o işte ne kadar iyi olduğumuzun takdir edilmesini bekleriz. Eğer bir birey bu duruma ulaşamazsa, faydalı olduğunu hissetmek için diğer insanlarla aşırı empati kurarak bu hisse ulaşmaya çalışır ve sonuç olarak aşırı empati sendromu ortaya çıkar.
8. Bu sendromun ortaya çıkmasında etkili olan bir diğer neden ise, bireyin kişiliğinin tam olarak gelişmemiş olmasıdır.
Kişiliği tam olarak gelişmemiş olan bireyler, kendilerini kendilerine ispatlamak için çevrelerindeki insanlara aşırı duygusallık ile yaklaşırlar ve aşırı empati sendromu bu şekilde ortaya çıkar.
9. Kendi geleceği hakkında kendi sorumluluğunu taşıma bilinçine ulaşamamış bireylerde bu sendromun ortaya çıkması büyük bir olasılıktır.
Eğer birey, gelecekte atacağı adımların sorumluluğunu alabilecek bir bilince sahip değilse, bilinçsiz olarak davranışlarını başkalarına göre şekillendirmeye karar verir ve böylece, ileride ortaya çıkabilecek negatif durumlarda, 'Hata benim değil, onlarındı!' diyerek kendini teselli edebilecektir.
10. Bu sendromun ortaya çıkmasında önemli olan bir diğer etken ise, bireyin toplumda kabul görme arzusudur.
Eğer kişi kendini yalnız hissediyor ve çevresi tarafından dışlandığını düşünüyorsa, çevresiyle bağ kurabilmek için aşırı empati kurma halini geliştirir ve bilinçsiz olarak bu yolla kabul göreceğine inanır.
11. Aşırı çevre ve mahalle baskısı, bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına neden olabilir.
Eğer bireye ne yapması gerektiği her zaman toplumsal kurallar ile empoze ediliyor ve davranışları kollektif olarak şekillendiriliyorsa, bireyde kendi hayatına yön verememe durumu baş gösterir ve bu durum kişiyi aşırı empati sendromuna sürükleyebilir.
12. Aşırı Empati Sendromu'na sahip kişiler kendilerini üçüncü bir göz ile dışarıdan izlerler.
Ve böylece başkalarının gözünde nasıl göründükleri sorusuna obsesif bir şekilde odaklanırlar. Akıllarındaki tek soru: 'Benim hakkımda ne düşünüyor?' olur. Bu takıntıları yüzünden de davranışlarını, o anda bulundukları ortama ve kişilere göre değiştirme ihtiyacı duyarlar ve bu nedenle dışarıdan bakıldığında tutarsız davranışlar sergilerler.
13. Aşırı Empati Sendromu'nun geldiği nokta, kişinin hayatını başkalarına göre yaşaması durumu olur.
Bir noktadan sonra, bu sendroma sahip olan kişiler yaşamlarını tamamen çevrelerindeki insanlara göre yaşarlar. Bunu yapmak için bir zorunlulukları elbette yoktur fakat rahatsız psikolojileri onları bu yönde davranmaya iter.
14. Bu sendrom kişiyi ağır bir depresyona sürükleyebilir.
Konunun uzmanlarından Dr. Judith Orloff ’a göre, aşırı empati hissi insanları zaman içinde çok yıpratmakta, çok fazla stres etkisinde kalanlarda ise depresyon, panik atak gibi rahatsızlıklara sürüklemektedir.
Yorum Yazın