Yerin Dibinden Yazıyoruz: Utanmanın Ne Olduğunun Az Bilinen 11 Cevabı
1. Utanmak özgüvenin yarısıdır.
Utanma duygusu toplum tarafından anlaşıldığı gibi ahlaki ölçülere göre gerçekleşen bi durum değil. Bütünüyle özgüven eksikliğine dayalı duygusal bir tepki. Eksiklik derken de utanmanın her daim olumsuz bir şey olması sanılmamalı, bazen güzel şeyler de utandırır.
2. Denetimsiz, kontrolsüz, aykırı.
Utanma duygusu, beynin derinliklerinden geldiği için denetimi son derece zor. Utanmayı ne kontrol edebiliyoruz ne durdurabiliyoruz. Aykırı bir duygu olarak varlığını sürdürüyor.
3. Kronik utangaçlıktan haberdar mıyız?
Kronik utangaçlar, normalde utanınca yaşanan yüz kızarması, terleme ve benzeri belirtilerle ortaya çıkmıyor tabii. Bu tip insanlar, izole olmayı seçiyorlar; yeni olay ve insanlara karşı pot kırma tehlikesi yüzünden kaçıp sağlanmayı yeğliyorlar.
4. Aslında utangaçlık, bir korku türü.
Korktuğumuz şeyden çekiniyor, korkuyu baskılıyor ve utangaçlıkla dışa vuruyoruz. Bu korku aslında bencil bir korku çünkü kendimizi zora sokmaktan, komik duruma düşmekten çekiniyoruz. Zora gelince utanıyoruz da denebilir buna.
5. El yükseltiyoruz: Utangaçlık, aslında bir tür narsisizmdir.
Psikanalistler, utangaçlık için insana acı veren bir tür narsisizm diyor. Utangaçlar aslında başkalarından korkmaz; başkalarının söyleyeceklerinin özgüvenlerini sarsmalarından korkarlar. 'Gerçekten de öyle mi acaba?' diye kendinizi sorguladığınızı duyduk.
6. Utanmak biraz da genetik.
Utanma duygusunda genlerimiz %50 etkili. Utangaç olan ve olmayan insanların beyinsel etkinlikleri belirgin ölçüde birbirinden oldukça farklı. Tabii bu gerçek, utanma duygusunun tedavi edilecek bir hastalık olduğunu da göstermez.
7. Utangaçlar kendilerini daha şişman sanabiliyor.
Utangaç bir insan doğal olarak bedeninden de zaman zaman utanabiliyor. Bu his, onları kendilerini daha şişman sanmalarına neden olabiliyor. Bu sebeple yeme bozukluğu yaşayan birçok hasta da var.
8. Utanınca akla hayale gelmeyecek şeyler yapıyoruz.
Bir insanın utandığında kızarması evrensel değildir. Bunun yerine birçok farklı tepki verebilir. Aslında başta neyden utanacağını bilerek bile o işe girişebilir.
9. Kalbiniz hızla çarpıyorsa utanmış olmanız muhtemel.
Kalp atışı, sadece korktuğunuzda ya da aşık olduğunuzda değil, utandığınızda da artar. Ter dökmek, kalp ritmini kontrol edememek ve benzeri bütün davranışlar utanmanın da göstergesidir.
10. Bazen güzel şeylerden de utanılır.
Çocukluğumuzdan bize miras kalabileceği gibi, bazen de hayatımızda ilk kez karşılaştığımız durumlar karşısında utanca kapılabiliriz. Bunlar illa ki bizi gerilime sürükleyen, çekindiğimiz şeyler olmak zorunda değil. Bazen karşımızdakinin iltifatını duyduğumuzda da utanabiliriz :)
11. Sahip olduklarımızı koruma isteğimiz yüzünden mi utanıyoruz?
Cevap: Olabilir. İnsanların, bizim özel alanlarımıza dahil olmasından duyduğumuz gizli bir kaygı sebebiyle de utanabiliriz. Onların hakkımızda daha çok şey bilmesinden hoşnut olmayıp utanma hissiyle dolabiliriz.
Utanmak, hala insanlık tarihinin en bilinmez duygularından biri. Tam olarak çözüleceği güne kadar şimdilik bu bilgilerle yetiniyoruz.
Yorum Yazın
ne yazık ki günümüzde utanmanın ve özgüvenin ters orantılı olduğu düşünülüyor. insanlar özür dilemekten ölesiye korkuyor. utanmak edeptendir ah bunu bir bi... Devamını Gör
Günah çukurlarının içine düşmememize yardımcı, ince bir o kadar da sağlam bir perde, utanma duygusu. Allah’ın koyduğu ölçülerle öğrenilip, karaktere bir kez... Devamını Gör