Terör Sorununa Farklı Bir Yaklaşım: İspanya Sessiz Yürüyüşleri
Terör maalesef ki yalnızca ülkemizde yaşanmıyor... Dünyanın pek çok farklı yerinde hatta Avrupa ülkelerinde de terörün izlerini görmek, yıllarca terörle ve iç savaşla uğraşmış ülkelere rastlamak mümkün. Ancak bunların içerisinde, şeffaflığı ve kitlesel eylemleriyle tarihe adını büyük harflerle yazdırmış bir ülke var: İspanya.
İspanya, daha önce tam 2 kez dünya tarihine adını yazdı. İkisi de barış içindi.
İkisi de tek yürek olan insanların barış arzusuyla doluydu. Günlerdir ihtiyacımız olan barış sessizliğinin en yüce örneği belki de İspanya'dır. Yakmadan, yıkmadan, kırmadan, haykırmadan... Yasla gelen gerçek barış arzusu, annelerin içindeki acının sessizlikteki karşılığı olabilen barış arzusu...
Peki, İspanya'da terörle mücadele süreci ve barışın gerçekleşmesi nasıl oldu?
İspanya 1959 yılından 2011 yılına kadar ETA olarak bilinen bir örgüt ile mücadele etti.
İspanya ve Fransa sınırları içinde yaşayan Bask kökenli topluluğa ait bağımsız bir devlet kurma amacı güden bir örgüt olan ETA, 50 yıl içerisinde sayısız saldırılarda bulundu. 2011 yılında ise silahlı mücadeleyi bıraktığını ilan etti. Ancak bu 50 yıllık süreç İspanya için oldukça yıpratıcı ve zor bir süreçti.
İç savaştan demokratikleşme sürecine kadar, İspanya tarihinin her köşesinde ETA da vardı.
ETA’nın uğruna savaştığı bütün siyasi, kimlik, dil ve özerklik talepleri yerine getirilmesine rağmen zaman içinde ETA’nın uğruna savaştığı tek hedef Bask Ülkesi’nin bağımsızlığı haline gelmiştir ki yapılan referandumda ülkede yaşayan Baskların birçoğunun artık bağımsızlık istemediğini göstermiştir.
ETA'nın varlığının artık yalnızca ölüm getirdiği ve bunu iki tarafın da istemediği görülmüştü. Gerçekleşen tarihi yürüyüş vesilesi ile ETA silah bırakma kararı aldı.
Bu aşamaya gelindiğinde ETA’nın varlığına artık ihtiyaç kalmadığı için, aralarında Bask’ların da olduğu İspanya halkı tek bir yürek olup şiddete ‘dur’ dedi.
Peki, içerisinde Bask'ların da olduğu bu büyük halk nasıl bir protesto yolu seçti?i
ETA'ya ve aslında 'teröre' dur demek artık halkın işiydi. İspanya'da tarihin en büyük kitlesel eylemlerinden biri gerçekleşecekti. Ancak bu eylem, İspanya tarihinde ilk kez görülmüyordu.
İlk olarak 1981'de İspanya parlamentosunda patlayan silahlar, dünyayı "sessiz yürüyüş" ile tanıştırdı.
23 Şubat 1981 tarihinde Yarbay Antonyo Tejero ve 200 asker, parlamentoyu bastı ve tanklar resmi geçide başladı. Ancak İspanya Kralı darbeyi önlemek için devreye girdi, halka 'darbeye karşı çıkın' çağrısı yaptı. Ertesi günse, El Pais gazetesi ücretsiz dağıtılarak İspanya halkını 'sessiz yürüyüşe' davet etti.
İkinci ise bundan 23 yıl sonra ETA'ya karşı bir protesto eylemi oldu.
İspanya'da 11 Mart 2004 tarihinde 191 kişinin hayatını kaybettiği büyük bir terör saldırısı gerçekleşti. Tüm İspanyollar terörü protesto etmek için sokağa döküldü. Ancak bir fark vardı, orada yangınlar, yıkımlar ve gittikçe yükselen nefret dolu bir ses yoktu.
13 Mart günü İspanya'nın tüm kentlerinde terör kınandı, milyonlarca kişi yaşama hakkını, tıpkı 1981 yılındaki gibi, bir kez daha "sessiz yürüyüş"le savundu.
Milyonlarca insanın, ellerinde pankartları ve bayraklarıyla sessizce yürüdüğü bu büyük protestoya çağrı da bizzat hükümet tarafından yapılmıştı. Sivil toplum kuruluşları da bu çağrıya destek verdi. İspanya halkı bu eylemi birbirlerine telefon mesajlarıyla iletti. Bu sessizlikse, 13 Mart 2004'te teröre karşı en büyük kitlesel eylem olarak tarihe geçti.
Gösterilerin öncesinde açıklama yapan tüm devlet mensupları, ETA örgütünü işaret etmişti.
Ülke çapında yapılan 'sessiz yürüyüş' yorumlanırken, halk arasında yıllardır yaşadıkları terör sorununun artık bambaşka bir boyut aldığı endişesi ve 'gerçekten ETA mı?' şüphesi görülüyordu. Ancak hükümet bu sessiz yürüyüşün yanı sıra, ETA için gerekli koşulları sağlamıştı. İspanya halkı daha pek çok kez büyük küçük sessiz yürüyüşler gerçekleştirdi. Tüm bunlar sayesinde ETA 2007 yılında ateşkes ilan etti ve 2011 yılında tamamen silah bıraktığını açıkladı.
ETA'nın silah bırakmadan önceki tüm dönemlerinde, İspanya sokakları çok başka haldeydi. Şimdiyse her yer barış kokuyor.
Eskiden tüm caddelerinde, metrolarında aranan ETA'nın üyelerinin fotoğrafları ve yıllardır süren iç savaşın huzursuzluğu gözle görülüyordu.
Şimdilerde ise tertemiz nefes alınan sokaklarıyla, tüm dünyaya örnek bir 'Barış' kokusu saçıyor.