Afganistan'da faaliyet gösteren silahlı örgüt Taliban, Peştunlar'dan oluşan sünni İslamcı grup. Grup üyeleri kendilerini 'Afganistan İslam Emirliği' olarak tanımlıyor.
Taliban, 1994'te Afganistan'ın güneyindeki Kandahar kentinde ortaya çıktı. 1979'da başlayan iç savaşta Sovyet işgaline karşı savaşan gruplardan biriydi. 80'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğiyle Sovyet güçlerine karşı savaşanlara Mücahit deniyordu.
Mücahitlerin içinden çıkan bu grup, daha sonra 'talebe'nin çoğul hali olan 'Taliban' ismini aldı. Taliban, iki yıl içinde ülkenin büyük bölümünde kontrolü ele geçirdi. Diğer mücahit gruplar ülkenin kuzeyine çekildi.
1996'da İslam Emirliği ilan edildi. Afganistan'da katı bir şeriat rejimi kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri'ni hedef alan 11 Eylül saldırıları Taliban rejiminin sonunu getirdi. Amerikan yönetimi, El Kaide'ye güvenli liman olduğu için Afganistan'a savaş açtı, Taliban'ı devirdi. Taliban lideri Molla Muhammed Ömer kayıplara karıştı.
Molla Ömer'in 2013'te öldüğü, iki yıl sonra oğlu tarafından doğrulandı. Taliban'ın iktidarda olduğu beş yıl boyunca kadınlar kamusal hayattan dışlandı. Okumalarına ve çalışmalarına izin verilmiyordu. Yanlarında erkek olmadan dışarı çıkmaları da yasaktı.
Taliban rejiminde Batı kültürüne de yasak getirildi. Kırbaç cezaları gibi uygulamalar vardı. Buda heykellerinin dinamitle havaya uçurulduğu görüntüler Taliban iktidarının simgelerinden biri oldu.
Taliban'ı iktidardayken sadece dört ülke tanıdı. Afganistan'ın güney komşusu Pakistan, kuzey komşusu Türkmenistan, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri. Diğer ülkeler ve Birleşmiş Milletler, Kuzey İttifakı'nı muhatap kabul ediyordu. BM ve Amerika Birleşik Devletleri yaptırım uyguladı.
Yorum Yazın