Stalin’in Yasakladığı Bale Şimdi Sinemalarda

Rus besteci Dimitri Şostakoviç 1929 ve 1935 yıllarında üç bale yazdı ve bunlardan birinin ismi “Parlak Dere”ydi. Balenin öyküsü bir Rus kolektif çiftlikte geçiyordu ve vodvil mizahıyla halk geleneklerini birleştirerek hem popülist hem de entelektüel bir eseri nakış gibi işliyordu.

Üç bale de ilk gösterimlerinin hemen ardından yasaklandı ve “Parlak Dere” en büyük tepkiyle karşılaşan oldu. Bu yıl ise bu yasaklı bale, “Bolşoy Balesi Sinemada” projesi ile tüm dünyadaki sinema salonlarını dolaşacak.

Gösteri 1935’deki ilk gösteriminin ardından yasaklandı ve orijinal koreografi belgelenmedi. Şostakoviç’in saygınlığı lekelendi ve daha da kötüsü balenin yardımcı yazarı Adrian Piotrovski Gulag’a gönderildi; bir daha da kendisinden haber alınamadı.

Bolşoy Balesi eski direktörü ve Amerikan Bale Tiyatrosu’nun misafir sanatçısı Alexey Ratmanski, 1995 yılında “Parlak Dere”nin notalarıyla karşılaştı. Ratmanski, duyduklarından aldığı ilhamla kendi koreografisini yarattı 2003 yılında Bolşoy’da sergiledi.

Bu yıl ise bu yasaklı bale, “Bolşoy Balesi Sinemada” projesi ile tüm dünyadaki sinema salonlarını dolaşacak. Balenin öyküsü, hasat zamanının kutlandığı zamanda bir kolektif çiftliği ziyaret eden bir dans topluluğu ve, çiftçi Zina’nın büyüyüp bir balerin olan çocukluk arkadaşı ile tekrar birleşmesi üzerine. İki kadın, Zina’nın kendisini aldatan kocasından kurtulması için bir kılık değiştirme planı kuruyorlar ve komedi başlıyor.

Yukarıda gördüğünüz video, bu az bilinen bale başyapıtının kamera arkası görüntülerine ve oyuncuların görüşlerine yer veriyor. Baş balerin Ekaterina Şipulina “Eğer bana kalsaydı bu balenin her ay Bolşoy’da gösterilmesini isterdim” diyor.

Ratmanski The Guardian’a verdiği röportajda, her ne kadar orijinal koreografi sonsuza kadar kaybolmuş olsa da, kendisinin eserin özüyle bağ kurabildiğini hissettiğini söyledi: Bugün pek çok topluluk birbirine benziyor, bireysel bir stil ve kimlik oluşturmak çok zor. Ancak ‘Parlak Dere’ gibi Sovyet balelerinden kimsede yok. Onlar bizim için eşsiz. Onların üzerine titremeliyiz.”

“Bolşoy Balesi Sinemada”, 6 Kasın itibariyle ABD ve Kanada’da gösterime girecek. Projeye dair detaylı bilgiye buradan ulaşılabilir.

Kültür Servisi