12 Şaşırtıcı Fotoğrafla Şibam: Çölün Manhattan'ı
Şibam, Yemen'de bulunan 7 bin nüfuslu bir kasabadır. Şehrin adına ilk kez MS 3. yüzyıla tarihlenen belgelerde rastlanmıştır. Kasaba, geçmişte Hadramut Krallığı'nın başkentiydi.
UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan kasaba, ününü kendine özgü mimari dokusuna borçludur. Şibam'da bulunan tüm yapılar kerpiçten yapılmıştır ve bunlardan 500 kadarı yüksekliği 5 ilâ 11 kat arasında değişen çok katlı evlerdir. Çok katlı yapıların pek çoğunda, her katta bir ya da iki daire yer alır. Çoğu bitişik nizamda inşa edilen ve evler arasında sokak olarak 1-2 metrelik geçitlerin bırakıldığı şehrin mimari yapısı, bedevi saldırılarından korunmak için bu şekilde geliştirilmiştir. Şibam'ın yaklaşık olarak 1700 yıllık bir şehir olduğu sanılmakla birlikte, şehirde bulunan yapıların çoğu 16. yüzyıldan kalmadır. Kerpicin dayanıksızlığı nedeniyle çabuk yıpranan evler yüzyıllar boyunca pek çok onarım ve yıkım da görmüştür.
Şibam batılı kaynaklarda çoğu zaman 'en eski gökdelenler şehri' ya da 'çölün Manhattan'ı' olarak anılır. Şehir, kent planlamacılığının en eski ve en iyi uygulandığı yerlerden biridir. Dünyadaki en yüksek kerpiç binalar, 30 metreyi aşan yükseklikleriyle Şibam'da bulunmaktadırlar. Bu yapılar dünyada apartman tarzı yapıların ilk örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.Kerpiç yapıların dış cephelerine yağmur ve rüzgârlardan zarar görmemesi için kalın bir mantolama işlemi uygulanır ve cephelerin belirli aralıklarla elden geçirilmesi gerekir.
Şehrin yakınlarında bulunan Tarim kasabası da Hadramut Vadisi'ndeki en uzun yapıya ev sahipliği yapar. El-Minder Camii'nin yaklaşık 53 metre uzunluğundaki kerpiç minaresi bölgenin ve Güney Arap Yarımadası'nın en yüksek minaresidir.
1. Şehrin kuruluşu 3.yy'dır ama bu kerpiç gökdelenler 16.yy'da yaşanan bir sel felaketi sonrasında inşa edilmiştir.
2. Şehrin yaşadığı felaketten sonra ayakta kalan nadir yapılardan olan bu cami 904 yılında inşa edilmiştir.
3. Şehir 1992 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır.
4. Yüzyıllar önce yapılan bu evlerde hala insanlar yaşamaktadır.
5. Yerel halk hala bu eski tekniğe bağlı kalarak yeni evler inşa etmeye devam etmektedir.
6. Genel olarak penceresiz olan en alt katlar kiler olarak kullanılmaktadır. 2. kat ana odanın bulunduğu kattır ve erkeler burayı sosyalleşmek için kullanır. 3. ve 4. katlar kadınlar tarafından kulanılır. En üst katlarda ki odalar ise tüm aile tarafından kullanılan ortak katlardır.
7. Yunan coğrafyacı Batlamyus MS 150-160'da, "Adramitai" isimli kavmin yaşadığı yer olarak Arap Yarımadası'nın güneyini (Yemen) gösterir. Nitekim bu bölge, yakın bir tarihe kadar da "Hadramut" ismiyle bilinmiştir. Hadrami Devleti'nin başkenti Şibam, Hadramut vadisinin batısında yer almıştır. Bu arada birçok eski efsaneye göre de Ad Kavmi'ne elçi olarak gönderilmiş olan Hz. Hud'un mezarı Hadramut'tadır.
8. Pencereler, sabah güneşin doğusundaki, akşamda batışındaki ışığı alacak şekilde yerleştirilmiş. Kurulan düzen sayesinde gecenin soğundan ve günün kavurucu sıcağından içerisi ustalıkla korunabiliyor.Üst katlar, alt katlara oranla daha büyük pencerelerle, pencere açıklıkları daha küçük olan alt katlar ise merdiven aralığından ve duvarların içine yapılmış kanallar yardımıyla havalandırılıyor.
9. Shibam, yaklaşık yarım kilometrekarelik bir alanda sayıları 500’ü bulan 5-11katlı gökdelenlerden oluşuyor
10. Şehrin nüfusu 7000 civarında
11. Ahşap iskeletin çamur ile sıvanması ile yapılan evler, taş temelin üzerinde yükseliyor. Bir orta direğin etrafında kat kat yükselen evlerin çamuruna, palmiye yaprağı katılıyormuş. Ama asıl önemli olan evin dışına uygulanan koruyucu sıva. Bu sıvanın içine katılan çeşitli kaya tozları ve sönmüş kireç binayı yağmura ve rüzgara karşı korumaya yarıyor
12. Güney Yemen’deki sosyalist rejim sırasında devletleştirilen bu evler, iki Yemen’in birleşmesi sonrasında eski sahiplerine iade edilmiş
13. Old Walled City of Shibam (UNESCO/NHK)
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
